Bydło w Karpatach Polskich - zróżnicowanie przestrzenne i dynamika zmian

• Autorzy: Marta Czekaj , Tomasz Wojewodzic

Warianty tytułu

Cattle in the Polish Carpathians - Spatial Differences and Dynamics of Changes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opracowanie podejmuje zagadnienia koncentracji i wycofywania się gospodarstw rolnych w Karpatach Polskich z chowu bydła. Głównym celem badań było dokonanie delimitacji badanego obszaru ze względu na zmiany w skali chowu bydła w latach 2004-2009. W toku badań dokonano na podstawie danych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oceny zmian w pogłowiu i liczbie stad w poszczególnych gminach. Wskazano również na perspektyw chowu bydła w Karpatach polskich w warunkach zmieniającej się WPR. Obserwacja dynamiki zmian w pozwoliła stwierdzić, że we wszystkich gminach badanego obszaru nastąpiło zmniejszenie liczby stad, w większości gmin miało miejsce również zmniejszanie się pogłowia bydła. Omawiane procesy najsilniej przebiegały na obszarach górskich i podgórskich województwa podkarpackiego. Występujący w latach 2004-2009 spadek pogłowia bydła w Karpatach polskich sięgający 15,6%, przy spadku w tym samym okresie liczby stad o 26,6% można interpretować jako przejaw procesu koncentracji ekonomiczno-organizacyjnej (głównie zwiększanie liczebności zwierząt w stadach). Procesy koncentracji produkcji nie nadążają za procesami wycofywania się rolników z chowu zwierząt, co stanowi duże zagrożenie dla utrzymania walorów krajobrazu obszarów górzystych. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper deals with the problems of concentration and suspension of cattle breeding activity on farms located in the Carpathian region o Poland. The main purpose of the conducted investigations was to delimit the areas of the Carpathian region in accordance with changes in the scale of cattle production recorded in the period between 2004 and 2009. Basing on the data from the Agency for Restructuring and Modernization of Agriculture (AriMR) an analysis of changes in the number of cattle and cattle herds kept in individual communes was conducted. Prospects for cattle breeding on farms located in the Carpathian region were also discussed in the light of changes in CAP. The results of the conducted research show that in all communes of the region a decline occurred in the number of cattle herds and, consequently, in the number of cattle during the analyzed period. The decline was particularly steep in the mountainous and foothill areas of the Podkarpackie province. In 2004-2009 the number of cattle diminished by 15.6% and the number of herds by 26.6%. These figures can be interpreted as an expression of the process of economic-organizational concentration (growth in the number of animals forming a herd mainly). Unfortunately, the process of the concentration of production is slower than the process of withdrawal of farms from cattle breeding, which may have negative consequences for the landscape of the Carpathian Mountains. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Hodowla zwierząt; Gospodarstwa rolne; Produkcja zwierzęca; Analiza przestrzenna; Analiza danych statystycznych; Wspólna Polityka Rolna; Zróżnicowanie przestrzenne

EN

Animal husbandry; Arable farm; Animal production; Spatial analysis; Statistical data analysis; Common Agricultural Policy (CAP); Spatial differentiation

• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 4
• Strony: 179--191

Twórcy

autor

Marta Czekaj

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

autor

Tomasz Wojewodzic

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Bibliografia

• II Regulacja rynku mleka we Wspólnocie, 2009. W: Rynek mleka. Stan i perspektywy. IER1GŻ-PIB, Warszawa.
• Chmielewska-Gill W.: Wspólna Polityka Rolna po roku 2013 (http://www.fapa.com.pl/gfx/saepr/WPR%20po%202013-raport%2003-09.pdf, 13.07.2011).
• Kautz S., 2009: Szarże na marże. "Hodowla i Chów Bydła" 7-8: 8.
• Koszty WPR, 2010 (http://ec.europa.eu/agricultur, 13.07.2010).
• Murawski M., 2009: Stanowisko Polski w sprawie uwolnienia kwot mlecznych w UE po 2015 roku. "Przegląd Mleczarski" 3: 20-21.
• Musiał W., 2008: Ekonomiczne i społeczne problemy rozwoju obszarów wiejskich Karpat Polskich. IRWiR PAN, Warszawa.
• Nitecka E., 2009: Polskie mleczarstwo na progu 2009 roku -przewidywane zmiany uwarunkowań. "Przegląd Mleczarski" 3: 22-23.
• Nowak W., Mikuła R., 2008: Wątroba najważniejsza. "Hoduj z głową. Bydło" 2: 14.
• Pawlak H., 2008: Jak dawniej w Polsce bydło chowano. "Hodowla i Chów Bydła" 6: 21-23.
• Rymanowski P., 2009: Mleczarstwo a marże sieci handlowych. "Przegląd Mleczarski" 7: 20-21.
• Seremak-Bulge J., 2008: Polski rynek mleczarski na tle świata. "Przegląd Mleczarski" 11: 18-22.
• Sitnicki S., 1986: Przyrodnicze uwarunkowania rozwoju. Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa.
• Stulich R., 2009: Rolnictwo i przemyśl rolno-spożywczy po 4 latach członkostwa Polski w UE. "Przegląd Mleczarski" 2: 18-21.
• Szarek J., Szulc T., Żukowski K., 2009: Historia wystaw polskiego bydła czerwonego w Polsce Południowej. "Bydło" 3: 45-47.