Kim jest postmodernistyczny homo oeconomicus, czyli pytanie o współczesne relacje pomiędzy rodziną a rynkiem

• Autorzy: Michał A. Michalski

Warianty tytułu

What Kind of Man is Postmodern Homo Economicus? - Question in Context of Contemporary Relations between Family and Market

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Tak zarysowany temat dotyczyć będzie kwestii aktualnego rozumienia koncepcji, która w ekonomii oraz innych naukach społecznych od dawna znana jest jako homo oeconomicus, czyli "człowiek ekonomiczny". Będziemy starali się zarazem zastanowić jaki wpływ ma myślenie postmodernistyczne na jego obraz, a przez to na status relacji pomiędzy osobą ludzką a rynkiem, co z kolei wiąże się z sytuacją rodziny, jej postrzeganiem i traktowaniem w sferze gospodarowania. Celem naszej wypowiedzi nie jest w żadnej mierze próba zdyskredytowania kapitalistycznej gospodarki rynkowej, która tak często kojarzy się nam z koncepcją homo oeconomicusa. Należy to wyraźnie stwierdzić, gdyż tak rozumiany podmiot gospodarujący bywa kojarzony z fundamentalnymi założeniami systemu rynkowego. (fragment tekstu)

EN

This article undertakes the question of "economic man" in context of postmodern philosophy. The purpose of it is to analyze current understanding of man in market surrounding and his family relations. In the beginning the genesis of homo economicus model is presented and attempt is made to find answer to the question of its contemporary meaning and "family situation". Then the article shows why we should resign from using this model and substitute it with homo socioeconomicus. The very concept of homo economicus - well known and often discussed - although reduces human being, in the light of postmodern thinking seems to relive. That is why it is necessary to reflect if there is similarity between "economic man" and the vision of man preferred by postmodernism. One of the proofs for it may be current situation of family which is not supported by postmodern homo economicus concept. It seems to be logical consequence when we realize that individualism of "economic man" is strengthened by postmodern antipathy towards social institutions. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Homo oeconomicus; Poglądy ekonomiczne; Postmodernizm

EN

Homo oeconomicus; Economic views; Postmodernism

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2011
• Tom: 14
• Numer: nr 1
• Strony: 141--156

Twórcy

autor

Michał A. Michalski

• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Bibliografia

• A. Aldridge, Rynek, tłum. M. Żakowski, Wydawnictwo Sic!, Warszawa 2006, s. 160.
• L.W. Zacher, Transformacje społeczeństw konsumpcyjnych - między techniką a kulturą, w: S. Partycki (red.), Kultura a rynek, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008, s. 40.
• J.R. Sobczyk, Historia naturalna homo oeconomicus - od narodzin po cywilizacyjny kryzys współczesności, w: S. Partycki (red.), Kultura a rynek, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008, s. 143.
• K.E. Boulding, Religijne podstawy postępu ekonomicznego w: J. Grosfeld (red.), Ponad ekonomią, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1985, s. 70.
• J. Szacki, Historia myśli socjologicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006, s. 263-264.
• E.J. O'Boyle, Requiem for Homo Economicus, "Journal of Markets and Morality", tom 10, nr 2 (Jesień 2007), s. 321.
• T. Kwarciński, Niewidzialna doktryna Adama Smitha (Recenzja książki: S. Zabieglik, Adam Smith, Wiedza Powszechna, Warszawa 2003), "Zeszyty Naukowe KUL" 2005, nr 1 (189), s. 96-101. Artykuł dostępny pod adresem: http://www.kwarcinski.ovh.org/do_pobrania/artykuly/zabieglik_rec.pdf (dostęp 16.03.2010), s. 2.
• J. Filek, Ekonomia społeczna jako wyzwanie, "Annales. Etyka w życiu gospodarczym" 2009, tom 12, nr 1, s. 181.
• T. Szczurkiewicz, Studia socjologiczne, PWN, Warszawa 1970, s. 70, cyt. za: J.R. Sobczyk, Historia naturalna homo oeconomicus - od narodzin po cywilizacyjny kryzys współczesności, w: S. Partycki (red.), Kultura a rynek, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008, s. 141.
• W.J. Ong, S.J., In the Human Grain: Further Explorations of Contemporary Culture, MacMillan, New York 1967.
• F. Knight, The Ethics of Competition, New York 1951, s. 282, cyt. za: A. Chmielecki, Rzeczy i wartości. Humanistyczne podstawy edukacji ekonomicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999, s. 260.
• S. Zabieglik, Adam Smith, Wiedza Powszechna, Warszawa 2003, s. 152, cyt. za: T. Kwarciński, Niewidzialna doktryna Adama Smitha (Recenzja książki: S. Zabieglik, Adam Smith, Wiedza Powszechna, Warszawa 2003), "Zeszyty Naukowe KUL" 2005, nr 1 (189), s. 3.
• A. Smith, Teoria uczuć moralnych, tłum. D. Petsch, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1989, s. 411.
• J.J. Sztaudynger, Rodzinny kapitał społeczny a wzrost gospodarczy w Polsce, "Annales. Etyka w życiu gospodarczym" 2009, tom 12, nr 1, s. 225.
• A. Smith, Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, tom 1, s. 81.
• M. Blaug, Teoria ekonomii. Ujęcie retrospektywne, tłum. I. Budzyńska, H. Figaszewska, H. Hagemejer, S. Kubielas, A. Szeworski, Z. Wiankowska-Ładyka, PWN, Warszawa 2000, s. 55.
• R. Marx, Kapitał, tłum. J. Serafin CSsR, Wydawnictwo Homo Dei, Kraków 2009, s. 105-106.
• J. Baudrillard, Społeczeństwo konsumpcyjne, Wyd. Sic! s.c., Warszawa 2006, s. 75.
• W. Majkowski, Etos rodziny a postmodernistyczna filozofia, w: W. Muszyński, E. Sikora (red.), Miłość, wierność i uczciwość na rozstajach współczesności. Kształty rodziny współczesnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2008, s. 32.
• J.M. Jackowski, Rodzina pod nadzorem ideologów, "Moja Rodzina" marzec 2010, nr 3, s. 8-9.
• Ch. Delsol, Esej o człowieku późnej nowoczesności, tłum. M. Kowalska, Znak, Kraków 2003.
• M. Dziewiecki, Wychowanie w dobie ponowoczesności, Jedność, Kielce 2005, s. 23.
• S. Ossowski, O osobliwościach nauk społecznych, PWN, Warszawa 1983, s. 29; cyt za: J.R. Sobczyk, Historia naturalna homo oeconomicus - od narodzin po cywilizacyjny kryzys współczesności, w: S. Partycki (red.), Kultura a rynek, Wydawnictwo KUL, Lublin 2008, s. 143.
• G. Górny, Demon południa, Wydawnictwo Fronda, Warszawa 2007, s. 7.
• M. i R. Friedman, Wolny wybór, Wydawnictwo Aspekt, Sosnowiec 2001, s. 24-25.
• P. Jaroszyński, Ideologiczne deformacje rozumienia ekonomii, "Annales. Etyka w życiu gospodarczym" 2002, tom 5, s. 97-100.

Identyfikatory

DOI

11089/1429