Okupacja wojenna w świetle prawa międzynarodowego : natura, skutki, nowe tendencje

• Autorzy: Roman Kwiecień

Warianty tytułu

Belligerent Occupation Under International Law : Legal Nature, Consequences, New Tendencies

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Opracowanie poświęcono pojęciu okupacji w prawie międzynarodowym, które jest używane w kilku znaczeniach. Szczególną uwagę zwrócono na pojęcie okupacji wojennej. Podjęto próbę odpowiedzi na pytanie o zasadność stosowania reżimu okupacji oraz o zakres tego zastosowania.

EN

The article discusses international legal aspects of belligerent occupation. It presents legal underpinnings of belligerent occupation, its consequences for occupying powers and local inhabitants, as well as new tendencies connected with international administration of territories and responsibility of the Security Council for maintenance of peace and security. There is a difference between belligerent occupation and so-called "pacific" occupation. The former refers to a situation where the forces of one or more States exercise effective control over a territory of another State without its volition. The latter is based on the consent of territorial sovereign. The regime of belligerent occupation does not depend on the existence of a state of war, nor on the armed resistance to the occupant, which is today especially proved by the status of Palestinian territories. Belligerent occupation does not transfer territorial sovereignty to the occupying power. That is why, international law regulates the interrelationships between the occupying power, the ousted government, and the local inhabitants for the duration of the occupation. International humanitarian law authorizes the occupant to safeguard its interests while administering the occupied area, but also imposes obligations on the occupant to protect life and property of the inhabitants and to respect the legally protected interests of the ousted government, including its cultural heritage. The author argues that the regime of belligerent occupation can be applied to UN post-conflict administrations solely de facto. In this respect, a new class of problems has been created. Those problems are today regulated by a new body of law - jus post bellum. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wojna Światowa II; Prawo międzynarodowe; Międzynarodowe prawo humanitarne

EN

World War II; International law; International humanitarian law

• Czasopismo: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio G. Ius
• Rocznik: 2013
• Tom: 60
• Numer: nr 1
• Strony: 65--80

Twórcy

autor

Roman Kwiecień

Bibliografia

• E. Benvenisti, Pacific occupation, [w:] Max Planck Encyclopedia of Public International Law, ed. R. Wolfrum, Max Planck Institute for Comparative Public Law and International Law, Heidelberg and Oxford University Press 2013.
• R. Bierzanek, Wojna a prawo międzynarodowe, Warszawa 1982.
• M. Flemming, Okupacja -wojskowa w świetle prawa międzynarodowego, Warszawa 1981.
• G. Rysiak, Okupacja pokojowa, [w:] Encyklopedia prawa międzynarodowego i stosunków międzynarodowych, Warszawa 1976.
• E. Castren, Thepresentlaw ofwarand neutrality, Helsinki 1954.
• Oświadczenie głównych mocarstw w sprawie objęcia władzy w Niemczech (Berlin, 8 czerwca 1945), [w:] Wybór dokumentów do nauki prawa międzynarodowego, oprac. K. Kocot, K. Wolfke, Wrocław - Warszawa 1969.
• A. Roberts, What is a military occupation?, "British Yearbook of International Law" 1984, vol. 55.
• J.J. Rousseau, Umowa społeczna (1762), przeł. A. Peretiatkowicz, Kęty 2002.
• Flemming, Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych. Zbiór dokumentów, uzup. i red. M. Gąska, E. Mikos-Skuza, Warszawa 2003.
• P. Boissier, History of the International Committee of the Red Cross. From Solferino to Tsushima, Henry Dunant Institute, Geneva 1985.
• J.H.W. Verzijl, International Law in Historical Perspective, vol. IX: The Laws of War, Sijthoff, Leyden 1978.
• H.-P. Gasser, Międzynarodoweprawo humanitarne. Wprowadzenie, Polski Czerwony Krzyż, 1997.
• E. Mikos-Skuza, Koncepcja okupacji w świetle prawa haskiego i genewskiego a -współczesna praktyka okupacji, [w:] Międzynarodowe prawo humanitarne. Antecedencje i wyzwania współczesności, pod red. J. Nowakowskiej-Małuseckiej, Bydgoszcz - Katowice 2010.
• Legal consequences of the construction of a wall in the occupied Palestinian territory (advisory opinion), ICJ Reports 2004.
• K. Skubiszewski, Pieniądz na terytorium okupowanym. Studium prawno0międzynarodowe ze szczególnym uwzględnieniem praktyki niemieckiej, Poznań 1960.
• L. Ehrilch, Prawo międzynarodowe, wyd. 4, Warszawa 1958.
• Materiały Norymberskie, pod red. T. Cypriana, J. Sawickiego, Warszawa 1948.
• A. Klafkowski, Okupacja niemiecka w Polsce w świetle prawa narodów, Poznań 1946.
• S. Dąbrowa, Ludność cywilna w konfliktach zbrojnych, Warszawa 1974.
• T. Meron, Prawo humanitarne a prawa człowieka, "Państwo i Prawo" 2009, nr 4.
• European Treaty Series No. 187 (tekst w języku polskim), [w:] A. Przyborowska-Klimczak, Prawo międzynarodowe publiczne. Wybór dokumentów, wyd. VII, Lublin 2005.
• A. Przyborowska-Klimczak, Rozwój ochrony dziedzictwa kulturalnego -w prawie międzynarodowym na przełomie XX i XXI wieku, Lublin 2011.
• R. O'Keefe, The Protection of Cultural Protection in Armed Conflict, CUP, Cambridge 2006.
• K. Lankosz, Ochrona dóbr kultury a międzynarodowe prawo humanitarne, [w.] Międzynarodowe prawo humanitarne konfliktów zbrojnych, pod red. K. Lankosza, Dęblin 2006.
• J. Symonides, Ochrona własności kulturalnej w czasie konfliktu zbrojnego: nowe inicjatywy UNESCO zmierzające do zwiększenia efektywności Konwencji haskiej z 1954 roku [w:] Pokój i sprawiedliwość przez prawo międzynarodowe, pod red. C. Mika, Toruń 1997.
• W. Czapliński, Interwencja w Iraku z punktu widzenia prawa międzynarodowego, "Państwo i Prawo" 2004.
• M. Malinowski, Interwencja ,,sil międzynarodowych " w Iraku w świetle prawa międzynarodowego, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" 2004.
• J. Barcik, Casus iracki jako przejaw nowej koncepcji okupacji "umiędzynarodowionej", "Sprawy Międzynarodowe" 2004, nr 4.
• A. Roberts, The end of occupation in Iraq (2004), ICLQ, vol. 54 (2005).
• M. Sassoli, Legislation and maintenance of public order and civil life by occupying powers, EJIL, vol. 16 (2005).
• M. Zwanenbmg, Existentialism in Iraq: Security Council resolution 1483 and the law of occupation, "International Review of the Red Cross" 2004, No. 12.
• R. Kolb, Occupation in Iraq since 2003 and the powers of the UN Security Council, "International Review of the Red Cross" 2008, vol. 90, No. 869.
• M. Benzing, International Administration of Territories, [w:] Max Planck Encyclopedia of Public International Law (online: www.mpepil.com).
• I. Тора, Międzynarodowa administracja terytorialna. Prawo - praktyka - dylematy, Poznań 2012.
• R. Wild, International Territorial Administration: How Trusteeship and the Civilizing Mission Never Went Away, OUP, Oxford 2008.
• R. Wolfram, International administration in post conflict situations by the United Nations and other international actors, "Max Planck Yearbook of United Nations Law" 2005, vol. 9.
• G. Evans, The Responsibility to Protect: Ending Mass Atrocity Crimes Once and for All, The Brookings Institution Press, Washington, DC 2008.
• A. Orfond, International Authority and the Responsibility to Protect, Cambridge University Press, Cambridge 2011.
• S. Zifcak, The Responsibility to Protect, [w:] International Law, ed. M. Evans, 3rd ed., Oxford University Press, Oxford 2010.
• A. Makarewicz, Interwencja humanitarna czy ,, odpowiedzialność za ochronę"?, "Polski Przegląd Dyplomatyczny" 2003, nr 2.
• J. Symonides, Przyjęcie zasady "odpowiedzialności za ochronę" w procesie reformowania Narodów Zjednoczonych, [w:] Prawo międzynarodowe - problemy i -wyzwania. Księga pamiątkowa Profesor Renaty Sonnenfeld-Tomporek, pod red. J. Menkesa, Warszawa 2006.
• J. Zajadło, Koncepcja odpowiedzialności za ochronę (Responsibility to Protect) - nowa filozofiaprawa międzynarodowego?, [w:] Świat współczesny wobec użycia siły zbrojnej. Dylematy prawa i polityki, pod red. J. Kran- za, Warszawa 2009.