Surplus Distribution in Polish Agribusiness

• Autorzy: Bazyli Czyżewski

Warianty tytułu

Przepływy nadwyżki ekonomicznej w gospodarce żywnościowej w Polsce

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The purpose of the article is to estimate the value and directions of economic rent flows in agribusiness within Poland resulting from the above mentioned market failure. The author formulates a hypothesis that a distribution of economic rents (recognised as above-average part of surplus) in agribusiness within Poland is unfavourable for agriculture in the long term despite the subsidies from the common agricultural policy (CAP). Thus, the research task is to define and valorise an economic rent and then to estimate its flows in the different phases of the business cycle. (fragment of text)

Problem rozszerzania się nożyc cenowych w rolnictwie ma charakter ponadczasowy i wynika z zawodności mechanizmu rynkowego objawiających się niskimi współczynnikami elastyczności cenowej popytu i podaży w sektorze rolno spożywczym. Zjawisko to silnie oddziałuje na alokację nadwyżki ekonomicznej w gospodarce żywnościowej, uniemożliwiając internalizację w rolnictwie rent z tytułu wzrostu realnej produktywności. Problem ten nie jest dostatecznie rozpoznany w badaniach empirycznych. Głównym celem artykułu jest oszacowanie wartości i kierunków przepływów rent ekonomicznych między rolnictwem i pozostałymi sferami gospodarki żywnościowej w Polsce związanych ze wspomnianymi sztywnościami cen. Autor stawia hipotezę, że podział rent ekonomicznych w gospodarce żywnościowej w Polsce (rozumianych jako nadwyżkowe dochody z tytułu wzrostu produktywności realnej) deprecjonuje rolnictwo w długim okresie pomimo retransferów w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR) Unii Europejskiej. W badaniach zastosowano rachunek nadwyżki produktywności całkowitej przeprowadzony na bazie tabeli przepływów międzygałęziowych z baz danych GUS'u i Eurostat'u. Interesującym wnioskiem z badań empirycznych, który częściowo zaprzecza postawionej hipotezie, jest obserwacja, że subsydia z WPR niemalże całkowicie kompensują w długim okresie wspomniany drenaż nadwyżki z rolnictwa. Nasuwa się jednak pytanie, co z opłatą dóbr publicznych dostarczanych przez rolnictwo? Jeżeli WPR w Polsce wyłącznie koryguje zawodności mechanizmu rynkowego, to jej cele zwiane z rozwojem zrównoważonym stoją pod znakiem zapytania. (abstrakt oryginalny)

Słowa kluczowe

EN

Food economy; Economic annuities; Common Agricultural Policy (CAP)

PL

Gospodarka żywnościowa; Renta ekonomiczna; Wspólna Polityka Rolna

• Czasopismo: Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Oeconomica
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 73
• Strony: 61--69

Twórcy

autor

Bazyli Czyżewski

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

Bibliografia

• Bludnik I. 2010. Neokeynesizm; analiza krytyczna. Wydaw. Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 36-40.
• Brelik A., Grzelak A. 2011. The evaluation of the trends of polish farms incomes in the fadn regions after the integration with the EU, Journal of Agribusiness and Rural Development, 2 (20), 5-11.
• Czyżewski A., Stępień S. 2009. Zmiany mechanizmów WPR UE a oczekiwania Polski, Ekonomista, 4, 429-431.
• Czyżewski B., Mrówczyńska-Kamińska A. 2010. Rachunek nadwyżki produktywności i przepływ międzygałęziowy w ekonomii rolnej, Zagadnienia Ekonomiki Rolnej, 4, 9-25.
• Czyżewski B. 2011. Mechanizm alokacji rent ekonomicznych w sektorze rolnym. Analiza przypadku Polski na podstawie przepływów międzygałęziowych i modelu GTAP w latach 1995-2005, Zeszyty Naukowe Uniw. Ekon. w Poznaniu, Ekonomia - wczoraj, dziś i jutro, Poznań, 344-362.
• Czyżewski B. 2013. Renty ekonomiczne w gospodarce żywnościowej w Polsce. Warszawa, PWE, 58-99.
• Czyżewski B., Mrówczyńska-Kamińska A. 2011. Przepływy międzygałęziowe i podział rent w sektorze rolno-żywnościowym w Polsce w latach 1995-2005, Ekonomista, 2, 203-233.
• Gorzelak E. 2012. Periodical tests - Business activity in agriculture. Access 13.03.2012. www.sgh.waw.pl/instytuty/irg/aktualnosci/rolnictwo
• Mrówczyńska-Kamińska A., Poczta W. 2009. Przepływy materiałowe w sektorze rolno-żywnościowym w Polsce w świetle modelu przepływów międzygałęziowych, Rocz. Nauk Roln., Ser. G - Ekonomika Rolnictwa, T. 96, z. 3, 9-20.
• Poczta W., Kiryluk E. 2004. Relacje cen i wartości produkcji rolniczej i produktów spożywczych; Analiza porównawcza w długim okresie, Prace Naukowe AE we Wrocławiu; Agrobiznes, 2004, T. 2, nr 1015, 171-172.
• Pohorille M. 1972. Ceny i dochody w rolnictwie. Warszawa, Państwowe Wydaw. Rolnicze i Leśne, 150-153.
• Sulmicki P. 1959. Przepływy międzygałęziowe. Warszawa, Polskie Wydawnictwa Gospodarcze, 77-83.
• Tomek W.G., Robinson K.L. 2001. Kreowanie cen artykułów rolnych. Warszawa, PWN, 36-46.
• Eurostat (2000-2007). Supply and use tables at basic prices, including a transformation into purchasers' prices 2000-2007. Retrieved: http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal /esa95_supply_use_input_tables/data/workbooks
• GUS (1995-2007, 2009). Rachunek podaży i wykorzystania wyrobów i usług za lata 1995-2007, Warszawa.
• GUS (1996-2010a). Rocznik statystyczny rolnictwa i obszarów wiejskich za lata 1995-2009, Warszawa.
• GUS (1996-2010b). Środki trwałe w gospodarce narodowej za lata 1995-2009, Warszawa.
• GUS (1996-2010c). Rocznik statystyczny przemysłu za lata 1995-2009.
• GUS (1996-2008). Ceny w gospodarce narodowej za lata 1995-2007, Warszawa.
• GUS (1999, 2004, 2009). Bilans przepływów międzygałęziowych w bieżących cenach bazowych w latach 1995, 2000 i 2005, Warszawa.