Wpływ zagrożenia powodziowego na życie wspólnotowe mieszkańców wsi

• Autorzy: Wioletta Knapik

Warianty tytułu

Influence of Flood Hazard on Community Living Conditions for the Inhabitants of Rural Areas

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W ostatnich dziesięcioleciach w różnych rejonach świata nasilają się ekstremalne zjawiska przyrodnicze, które związane są przede wszystkim z globalnym ocieplaniem się klimatu. W Europie i w Polsce, głównie w jej południowej części, występują powodzie - zjawisko szczególnie niebezpieczne, mające cykliczny charakter, począwszy od 1997 roku. Przedmiotem badań jest zagrożenie powodziowe i katastrofa powodzi na tle istniejących więzi społecznych i współdziałania mieszkańców gmin: Gnojnik (województwo małopolskie), Skarbimierz (województwo opolskie) i Sławatycze (województwo lubelskie). Gminy te kilkakrotnie doświadczyły powodzi; na przestrzeni badanego okresu 2008-2011 - przynajmniej dwukrotnie. Jak wynika z badań, mieszkańcy tych gmin współpracują ze sobą na co dzień. Respondenci również są zaangażowani w życie społeczne wsi. Podtrzymują kontakty sąsiedzkie, żyją z sąsiadami w zgodzie i nie mają w swoim najbliższym otoczeniu osób, które mogliby nazwać wrogami. Jak wynika z ich relacji, wszyscy mieszkańcy pomagają sobie nawzajem, szczególnie w trakcie zagrożenia powodziowego, lecz pomoc ta ogranicza się zazwyczaj do najbliższych sąsiadów. (abstrakt oryginalny)

EN

In recent decades, various parts of the world have experienced extreme natural phenomena and these have been intensifying, often, associated as a symptom of global warming. Throughout Europe and in Poland mainly in the South, floods occur - a particularly hazardous phenomenon, of cyclic character, starting from 1997. The subject of research, which is presented partially in this article, is flood hazard and flood disaster in relation to the existing social bonds and interaction of inhabitants of the communes of: Gnojnik (Małopolskie Voivodeship), Skarbimierz (Opolskie Voivodeship) and Sławatycze (Lubelskie Voivodeship). These communes have experienced floods a number of times and at least twice in the analyzed period of 2008-2011. As it can be concluded from the research, the inhabitants of the communes cooperate with each other on a daily basis. The respondents are also involved in the life of their villages. The respondents maintain contact with their neighbours, they live peacefully and cannot name persons to whom they could refer to as to enemies. As it seems from the respondents' accounts, inhabitants do help each other, particularly in times of flood hazard. However, this assistance is mostly limited to the nearest of neighbours. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczności lokalne; Więzi społeczne; Zachowania społeczne; Klęski żywiołowe; Globalne ocieplenie

EN

Local community; Social bond; Social behaviour; Natural disaster; Global warming

• Czasopismo: Wieś i Rolnictwo
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 4
• Strony: 173--189

Twórcy

autor

Wioletta Knapik

• Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie

Bibliografia

• Barton A.H., Lazarsfeld P.F., 1986: Niektóre funkcje analizy jakościowej w badaniach społecznych. W: A. Sulek (red.) Metody analizy socjologicznej. Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa: 313-347.
• Beck U., Grande E., 2009: Europa kosmopolityczna. Społeczeństwo i polityka drugiej nowoczesności. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa.
• Hajduk-Nijakowska J., 2005: Żywioł i kultura. Folklorystyczne mechanizmy oswajania traumy. Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
• Halamska M., 2001: Wieś popegeerowska między adaptacją i marginalizacją. W: I. Bukraba-Rylska, A. Rosner (red.) Wieś i rolnictwo na przełomie wieków. IRWiR PAN, Warszawa: 197-218.
• Kaleta A., 2005: Wielozawodowość na obszarach wiejskich -perspektywa globalizacji. W: J. Wilkin (red.) Polska wieś 2025. Wizja rozwoju. Fundacja Fundusz Współpracy, IRWiR PAN, Warszawa: 127-131.
• Knapik W., 2013: Typy więzi społecznych a wzory współdziałania mieszkańców wsi w sytuacji ryzyka, zagrożenia i katastrofy powodzi. Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego, Kraków.
• Łapińska-Tyszka K., 1995: Niektóre problemy socjologiczne badań nad wyludnianiem się wsi w wybranych gminach. W: W. Mirowski (red.) Społeczne uwarunkowania wyludniania się wsi w Polsce. IFiS PAN, Warszawa: 25-46.
• Nycz E., 2000: Powódź oraz jej skutki w życiu jednostkowym i społecznym. Refleksje socjologa. W: A. Szecówka (red.) Społeczność lokalna w sytuacjach klęsk żywiołowych. Diagnoza - wskazania edukacyjne. Wydawnictwo Atla-2, Wrocław: 41-49.
• Sitek W., 1997: Wspólnota i zagrożenie. Socjologiczny przyczynek do analizy krótkotrwałej wspólnoty. Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
• Szafraniec K., 2001: Wartość wykształcenia na wsi - fakty, tendencje, konsekwencje. W: I. Bukraba-Rylska, A. Rosner (red.) Wieś i rolnictwo na przełomie wieków. IRWiR PAN, Warszawa: 258-275.
• Szafraniec K., 2006: Zasoby jednostkowe z perspektywy pytania o bezradność i roszczeniowość polskiej wsi. W: K. Szafraniec (red.) Kapitał ludzki i zasoby społeczne wsi. Ludzie - społeczność lokalna - edukacja. IRWiR PAN, Warszawa: 121-187.
• Szafraniec K., 2010: Młode pokolenie a nowy ustrój. IRWiR PAN, Warszawa.
• Sztompka P., 2005: Zaufanie, nieufność i dwa paradoksy demokracji. W: P. Sztompka, M. Kucia (red.) Socjologia. Lektury. Wydawnictwo Znak, Kraków: 397-408.
• Wasielewski K., 2006: Drogi "do" i "od" wiejskiej inteligencji. W: K. Szafraniec (red.) Kapitał ludzki i zasoby społeczne wsi. Ludzie - społeczność lokalna - edukacja. IRWiR PAN, Warszawa: 283-336.
• Wilkin J., 2005: Lepszy świat -polska wieś za 25 lat. W: J. Wilkin (red.) Polska wieś 2025. Wizja rozwoju. Fundacja Fundusz Współpracy, IRWiR PAN, Warszawa: 41-44.