Znaczenie rozwoju powszechnego systemu usług opieki i edukacji przedszkolnej w Polsce. W stronę nowego kontraktu społecznego wobec współczesnych wyzwań demograficznych, ekonomicznych i społecznych

• Autorzy: Anna Ciepielewska-Kowalik

Warianty tytułu

Meaning of the Universal Preschool Services System Development in Poland. New Social Contract Towards Demographic, Economic and Social Challenges

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Artykuł przedstawia obecny stan oraz dysproporcje lokalne i regionalne w dostępności przestrzennej i ekonomicznej usług przedszkolnych w Polsce. Wskazuje na znaczenie budowy powszechnego systemu tych usług w kontekście współczesnych wyzwań demograficznych (starzejące się społeczeństwo, niska dzietność), ekonomicznych (niska aktywność zawodowa społeczeństwa, zwłaszcza kobiet) i społecznych (eskalacja ubóstwa, nadreprezentacja dzieci wśród osób ubogich, osłabiona spójność społeczna). W artykule zaprezentowano ponadto zmianę roli przypisywanej usługom przedszkolnym w przyjętych dokumentach strategicznych dla rozwoju kraju. Opracowanie wskazuje na definiowanie usług przedszkolnych w kontekście tzw. paradygmatu LEGOTM stanowiącego synonim państwa inwestycji społecznych.(abstrakt oryginalny)

EN

The article presents current condition and regional and local inequalities in preschool services in Poland. It examines the meaning of creation of the universal preschool services system in the context of demographic challenges (ageing society, low fertility rate), economic challenges (low activity rate, especially among women) and social challenges (poverty, especially among children, weakening of social cohesion) in Poland. The article also presents changes in the role of preschool services in current strategies for national development. It defines preschool services in the context of LEGOTM paradigm which should be treated as a synonym of social investments strategy.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Edukacja; Polityka rodzinna; Inwestycje; Ekonomia społeczna

EN

Education; Family policy; Investment; Social economy

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 292 Polityka rodzinna a polityka rynku pracy w kontekście zmian demograficznych
• Strony: 163--176

Twórcy

autor

Anna Ciepielewska-Kowalik

• Instytut Studiów Politycznych PAN w Warszawie

Bibliografia

• Balcerzak-Paradowska B., Głogosz D., Rola samorządu w lokalnej polityce rodzinnej (w świetle badań), [w:] B. Balcerzak-Paradowska (red.), Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w wymiarze lokalnym, IPiSS, Warszawa 2009.
• Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności, KPRM, Warszawa 2011.
• Giza-Poleszczuk A., Edukacja małych dzieci. Standardy. Bariery. Szanse, Raport Fundacji Rozwoju Dzieci im. J.A. Komeńskiego i Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności, Warszawa 2010.
• Jenson J., The LEGOTM paradigm and new social risks: consequences for children, [w:] J. Lewis (red.), Children, Changing Families and Welfare States, Edward Elgar, Cheltenham 2006.
• Jenson J., Children, New Social Risks and Policy Change: A LEGOTM Future?, [w:] A. Leira, Ch. Saraceno, Childhood: Changing Contexts, "Comparative Social Research" 2008, vol. 25.
• Kołaczek B., Podmioty lokalnej polityki rodzinnej - podstawy prawno-instytucjonalne. Funkcjonowanie podmiotów polityki rodzinnej w świetle dotychczasowych badań, [w:] B. Balcerzak-Paradowska (red.), Sytuacja rodzin i polityka rodzinna w wymiarze lokalnym, IPiSS, Warszawa 2009.
• Komisja Europejska, Inwestowanie w dzieci: przerwanie cyklu marginalizacji (2013/112/UE), Bruksela, 20.02.2013.
• Komisja Europejska, Wczesna edukacja i opieka nad dzieckiem: zagwarantujmy wszystkim dzieciom w UE dobry start w przyszłość, KOM(2011) 66 wersja ostateczna, Bruksela, 17.02.2011.
• Kotowska I.E., Sztanderska U., Wóycicka I., Diagnoza kulturowych i strukturalnych uwarunkowań łączenia pracy zawodowej i aktywności rodzinnej przez kobiety, [w:] I.E. Kotowska (red.), Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.
• Krajowy Program Zabezpieczenie Społeczne i Integracja Społeczna na lata 2008-2010, Dokument przyjęty przez Radę Ministrów 16 grudnia 2008 r., MPiPS, Warszawa 2008.
• Leira A., Saraceno Ch., Care: Actors, relationships and contexts, [w:] B. Hobson, J. Lewis, B. Siim (red.), Contested Concepts in Gender and Social Politics, Edward Elgar, Aldershut 2002.
• Levitas A., Herczyński J., Decentralization, Local Governments and Education Reform in Post-Communist Poland, [w:] K. Davey (red.), Balancing National and Local Responsibilities: Education Management and Finance in Four Central European Countries, LGI-Open Society Institute, Budapest 2002.
• Lister R., Investing in children and childhood: a new welfare policy paradigm and its implications, [w:] A. Leira, Ch. Saraceno (red.), Childhood: Changing Contexts, "Comparative Social Research" 2008, vol. 25.
• Marchlewski M., Organizacja wychowania przedszkolnego na terenach wiejskich, ORE, Warszawa 2011.
• Matysiak A., Indywidualne przesłanki zwiększenia aktywności zawodowej, [w:] I.E. Kotowska, U. Sztanderska, I. Wóycicka (red.), Aktywność zawodowai edukacyjna a obowiązki rodzinne w Polsce w świetle badań empirycznych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2007.
• Muszyńska M., Family Models in Europe in the Context of the Status of Woman, Working Papers on Population, Family and Welfare nr 6, Hungarian Central Statistical Office, Demographic Research Institute, Budapest 2004.
• Narodowa Strategia Integracji Społecznej dla Polski, MPiPS, Warszawa 2004.
• Program Polityki Prorodzinnej Państwa 1999, KPRM, Warszawa 1999.
• Program Polityki Rodzinnej Państwa 1997, KPRM, Warszawa 1997.
• Rząd w trosce o polskie rodziny. Projekt polityki rodzinnej rządu Jarosława Kaczyńskiego, Warszawa 2007.
• Sprawozdanie stenograficzne z 9. posiedzenia Sejmu RP w dn. 1 marca 2012 r., s. 292-295,http://orka2. sejm.gov.pl/StenoInter7.nsf/0/26711367E718AE35C12579B500015634/%24File/9_c_ksiazka. pdf [dostęp: 15.05.2012].
• Strategia innowacyjności i efektywności gospodarki, Projekt, MG, Warszawa 2011.
• Strategia Rozwoju Kapitału Ludzkiego, Projekt, KPRM, Warszawa 2011.
• Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego, Projekt po rozpatrzeniu przez Komitet do spraw Cyfryzacji, MKiDN, Warszawa 1 czerwca 2012.
• Strategia Sprawne Państwo, Projekt przeznaczony do konsultacji, MSWiA, Warszawa6 kwietnia 2011.
• Strategia Zrównoważonego Rozwoju Wsi, Rolnictwa i Rybactwa, Projekt z dn. 18 marca 2011, MRiRW, Warszawa 2011.
• Ubóstwo w Polsce w 2011 r. (na podstawie badań budżetów gospodarstw domowych), Materiał na konferencję prasową w dniu 31 maja 2012 r., GUS, Warszawa 2012.
• Wóycicka I., Model opieki w Polsce, [w:] I.E. Kotowska (red.), Strukturalne i kulturowe uwarunkowania aktywności zawodowej kobiet w Polsce, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2009.