Elity medyczne versus elity polityczne: kryzys elit zaufania publicznego

• Autorzy: Mieczysław Gałuszka

Warianty tytułu

Medical Elites versus Political Elites: the Crisis of the Public Elites

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Zazwyczaj ludzie stawiają elitom większe wymagania moralne i przypisują im perfekcjonistyczne cechy etosowe. Nie sposób jednak nie zauważyć, że stan moralny elit jest po części odzwierciedleniem kondycji moralnej całego społeczeństwa. Od pewnego czasu elitom w Polsce przypisuje się moralny upadek i realizację głównie partykularnych interesów. Co spowodowało, że o elitach pisze się i mówi źle? Jakie zjawiska w polityce i gospodarce doprowadziły do kryzysu moralnego elit? Artykuł podejmuje analizę kryzysu elit na przykładzie elit politycznych i medycznych. Wybór tych grup do analizy jest podyktowany ich znaczeniem dla funkcjonowania społecznego systemu, władzą jaką posiadają, pełnionymi funkcjami, a także wymogami jakie stawia się wobec profesjonalistów. W społecznym odbiorze politycy i lekarze to tzw. zawody zaufania publicznego, od których oczekuje się wiarygodności, uczciwości, rzetelności i prawości. (fragment tekstu)

EN

The article analyzes the crisis of political and medical elites in the context of honesty, reliability and diligence. The starting point is the notion of "professional elite" and the differences between representatives of both groups. The text emphasizes the public resonance and interpretation of both professions. According to E. Freidson's theoretical model, the physician`s and politician`s authorities have different reasons, functions and legitimization. Both professions are based on public trust in interaction practices. The public expectations are focused mostly on instrumental and axiological trust. Obeying various rules and norms is expected from both professions but the social control and sanctions are different. Both physicians and politicians have their own ethical codes; the problem is that they are not always respected. The article concludes with discussion on the notion of risk in both professions and presents suggestions about what elites should do to maintain or regain public trust. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Zaufanie społeczne; Moralność; Wartości i normy etyczne; Elita; Zawody zaufania publicznego

EN

Social trust; Morality; Value and ethical norms; Elite; Professions of public trust

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2009
• Tom: 12
• Numer: nr 2
• Strony: 13--23

Twórcy

autor

Mieczysław Gałuszka

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Bibliografia

• M. Żyromski, Teorie elit a systemy polityczne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2007.
• J. Wasilewski, Moralność elit politycznych, [w:] J. Mariański (red.), Kondycja moralna społeczeństwa polskiego, Wydawnictwo WAM, Kraków 2002.
• J. Nocoń, Elity polityczne. Studium interpretacji funkcjonalnej, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2004.
• J. Sztumski, Elity i ich miejsce w społeczeństwie, Wydawnictwo Śląsk, Katowice 1997.
• R. Putman, The Comparative Study of Political Elites, Prentice Hall, New Jersey 1976.
• P. Pawełczyk, Socjotechniczne aspekty gry politycznej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań 2000.
• C.W. Mills, Elita władzy, PWN, Warszawa 1961.
• M. Burton, J. Higley, Elite Settlements, "American Sociological Review" 1987, vol. 52, June.
• J. Wasilewski, Elita, [w:] Encyklopedia Socjologii, Oficyna Wydawnicza, Warszawa 1998, t. 1, s.184-188.
• M. Gałuszka, Ministrowie zdrowia jako politycy. Moralność obowiązku czy moralność aspiracji?,[w:] D. Walczak-Duraj (red.), Moralność w polityce czy polityka w moralności, Wydawnictwo Omega-Praksis, Pabianice 2005.
• M. Foucault, Trzeba bronić społeczeństwa, Wydawnictwo KR, Warszawa 1998, s. 250.
• U. Beck, Władza i przeciwwładza w epoce globalnej. Nowa ekonomia polityki światowej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005, s. 147.
• A. Giddens, Nowoczesność i tożsamość. "Ja" i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2001, s. 292.
• E. Freidson, Professionalism -the third logic, Polity Press, Chicago 2004, s. 17.
• E. Freidson, Profession of Medicine, The University of Chicago Press, Chicago 1970.
• P. Sztompka, Zaufanie, Encyklopedia Socjologii. Suplement, Oficyna Naukowa, Warszawa 2005, s. 428.
• P. Sztompka, Zaufanie fundament społeczeństwa, Wydawnictwo ZNAK, Kraków 2007.
• B. Badora, B. Roguska, Opinia społeczna na temat zawodów zaufania publicznego, CBOS, BS/24, Warszawa 2004.
• W. Derczyński, Opinie o uczciwości i rzetelności zawodowej, CBOS, BS/116, Warszawa 2000.
• W. Derczyński, O uczciwości i rzetelności zawodowej, CBOS, BS/37, Warszawa 2006.
• R. Boguszewski, Etyka zawodowa - opinie społeczne i faktyczne zachowania pracowników, CBOS, BS/41, Warszawa 2007.
• J. Allsop, Regaining Trust in Medicine. Professional and State Strategies, "Current Sociology" 2006, vol.54, no.4, s.624-625.
• A. Kubiak, Łapownictwo w świadomości i doświadczeniu potocznym Polaków, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2003.
• M. Gałuszka, Korupcja w ochronie zdrowia, "Lekarz Rodzinny" 2007, nr 9.
• J. Mariański, Kryzys moralny czy transformacja wartości. Studium socjologiczne, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 2001.

Identyfikatory

DOI

11089/2315