Postawa homo ethicus jako ideał etyczny w koncepcji filozoficznej Henryka Elzenberga

• Autorzy: Joanna Zegzuła - Nowak

Warianty tytułu

Homo ethicus as the Ethical Ideal in Henryk Elzenberg's Philosophical Conception

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Kondycja moralna współczesnego człowieka bywa zatrważająca. W życiu gospodarczym, społecznym i prywatnym bywa on niejednokrotnie uwikłany w takie zjawiska i sytuacje jak: korupcja, nepotyzm, mobbing, konsumpcjonizm, konflikty społeczne, nihilizm aksjologiczny. Tym samym, staje on przed wieloma wyzwaniami, dylematami i wyborami etycznymi. Stąd, wielu myślicieli, filozofów i uczonych, dostrzegając potrzebę wskazania współczesnemu człowiekowi dyrektyw postępowania, oraz rozwiązań problemów etycznych, poświęciło moc wysiłku intelektualnego na poszukiwanie drogi życiowej, którą powinien kroczyć człowiek. Rozważania, dotyczące przyjęcia określonej postawy, którą należałoby kierować się w życiu stały się centralnym zagadnieniem w dociekaniach niejednego twórcy. Wielu z nich proponowało dążenie do realizacji, bądź też osiągnięcia w ramach danej postawy określonych cnót, dyrektyw postępowania, norm, celów, czy też przyjęcia swoistego systemu wartości1. Istotny wkład do owej problematyki wniósł polski filozof, Henryk Elzenberg. Jego koncepcja postawy homo ethicus, będąca próbą odpowiedzi na wyodrębnione problemy i kwestie, stanowi doniosłą propozycję na gruncie rodzimej filozofii XX w. (fragment tekstu)

EN

The main purpose of this article is a presentation of the H. Elzenberg's philosophical theory of the ethical ideal. I pay special attention to the most interesting, from the ethical point of view, parts of his concept. Elzenberg proposed the ethical ideal, the so called 'homo ethicus'. I present two ways of its realisation: melioristic and soteristic. My aim is also to prove that Elzenberg's theory demonstrates that some features of ethical activity distinguish a human being from the background of the natural world and make them exceptional. These attributes include: the realisation of the perfect values such as the good and the beauty, having an ethical will, self-sacrifice, aspiring to perfection and moral salvation. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Poglądy filozoficzne; Etyka; Wartości i normy etyczne; Homo ethicus

EN

Philosophical thought; Ethics; Value and ethical norms; Homo ethicus

• Czasopismo: Annales : etyka w życiu gospodarczym
• Rocznik: 2009
• Tom: 12
• Numer: nr 1
• Strony: 61--68

Twórcy

autor

Joanna Zegzuła - Nowak

• Uniwersytet Zielonogórski

Bibliografia

• J. Mariański, Wprowadzenie do socjologii moralności, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin 1989, s. 171-172.
• R. Palacz Klasycy filozofii polskiej, Warszawa-Zielona Góra 1999, s. 327.
• W. Tyburski, Henryk Elzenberg (1887-1967), [w:] J. Pawlak (red.), Filozofia na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika (1945-1995), Toruń 1995, s. 59.
• W. Tyburski, Głos do biografii twórczej Henryka Elzenberga, [w:] W. Tyburski (red.), Henryk Elzenberg (1887-1967). Dziedzictwo idei, Toruń 1999, s. 25-37.
• W. Tyburski, Elzenberg, Myśli i ludzie, Wiedza Powszechna, Warszawa 2006, s. 140.
• L. Hostyński, Filozofia wartości Henryka Elzenberga na tle filozofii polskiej XX-lecia międzywojennego, "Annales Universitatis Mariae Curie Skłodowska. Studia nad polską filozofią pierwszej połowy XX wieku", Sectio I Philosophia - Sociologia, Vol. XXIX, Lublin 2004, s. 61-76.
• U. Schrade, Aksjologia formalna Henryka Elzenberga, "Studia Filozoficzne", s. 83-104.
• S. Jedynak, Mały słownik etyczny, Oficyna Wydawnicza Branta, Bydgoszcz 1994, s. 94.
• H. Elzenberg, Próby kontaktu. Eseje i studia krytyczne, Wydawnictwo Znak, Kraków 1966, s. 138.
• H. Elzenberg, Ideał zbawienia na gruncie etyki czystej, [w:] H. Elzenberg, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Toruń 1966, s. 94-112.
• H. Elzenberg, Cztery fundamentalne tezy mojej nauki o regułach postępowania, 25.12.1939, [za:] K. Kaszyński, Z historii etyki. Henryk Elzenberg, Wrocław-Zielona Góra 1998, s. 154.
• H. Elzenberg, Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu, oprac. W. Tyburski, R. Wiśniewski, Toruń 2002, s. 173.
• W. Tyburski, Perfekcjonizm etyczny, [w:] R. Wiśniewski (red.), Wybrane pojęcia i problemy etyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń 1984, s. 101.
• H. Elzenberg, Etyka wyrzeczenia czym jest i jak bywa uzasadniana, [w:] H. Elzenberg, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Toruń 1966, s. 173.
• H. Elzenberg, Pojęcie wartości perfekcyjnej, [w:] H. Elzenberg, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii, Toruń 1966, s. 10.
• I. Lazari-Pawłowska, Etyka Gandhiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1965, s. 37, 39.

Identyfikatory

DOI

11089/1609