Zmienność cenowa zbóż i jej wpływ na stabilność cen produktów w podmiotach sektora zbożowego w Polsce

• Autorzy: Michał A. Jerzak , Joanna Florek

Warianty tytułu

The Price Variation of Cereals and Its Influence on the Price Stability of Products in the Cereal Sector in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W niniejszym artykule wskazano na problem ryzyka cenowego, mierzonego poziomem zmienności cen surowców i produktów zbożowych, w okresie od roku 1996 do roku 2011.Określono także uwarunkowania wpływające na wielkość tego ryzyka. W kontekście uzyskanych wyników podjęto próbę stwierdzenia występowania na tym rynku zjawiska przekazywania ryzyka cenowego w ramach kolejnych ogniw łańcucha produkcyjnego zbóż. Istnienie bowiem takiego zjawiska miałoby duże znaczenie w budowie strategii zarządzania ryzykiem cenowym i stabilizowania dochodów podmiotów sektora zbożowego. Przeprowadzono badania wykazały, że najwyższy poziom ryzyka cenowego zbóż w całym sektorze występuje na etapie jego produkcji. W podmiotach przetwórstwa zbożowego potwierdzona została tendencja do stopniowego zmniejszenia udziału kosztów surowców zbożowych w cenach detalicznych żywności. Dalsza analiza uzyskanych wyników pozwala natomiast konstatować że wraz z procesem przekazywania ceny w łańcuchu produkcyjnym zbóż, występuje zjawisko przekazywania ryzyka w ramach kolejnych ogniw tego łańcucha. Może to jednak mieć charakter ograniczony do udziału ceny surowca z ogniwa niższego w cenie produktu z ogniwa wyższego w łańcuchu produkcyjnym. (abstrakt oryginalny)

EN

This article points to the problem of price risk measured with the level of variation in the prices of cereal raw materials and products from 1996 to 2011. It also determines the conditions influencing the scale of this risk. In the context of the research findings the author of the article attempted to conclude that there is price risk transfer on that market within the consecutive links of the chain of cereal production. The occurrence of this phenomenon would be of vital importance in the building of a price risk management strategy and stabilisation of income of the business entities in the cereal sector. The research proved that in the entire sector the price risk in cereals is the highest at the production stage. The cereal processing entities proved the tendency to gradually reduce the share of costs of cereal products in retail prices of food. Further analysis of the results gives grounds for the statement that the process of price transfer in the chain of cereal production goes along with the process of risk transfer in consecutive links of the chain. However, this may be limited to the share of the price of the raw material from a lower link in the price of the product from a higher link of the production chain. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Produkcja zboża; Ryzyko cenowe; Zmienność poziomu cen; Wyniki badań

EN

Corn productions; Price risk; Price level variability; Research results

• Czasopismo: Zagadnienia Ekonomiki Rolnej
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 3
• Strony: 67--82

Twórcy

autor

Michał A. Jerzak

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Joanna Florek

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Ceny produktów rolnych 1996, 1997, ..., 2011. GUS, Warszawa 1997, 1998, ..., 2012.
• Ceny w gospodarce narodowej 1996,1997,..., 2011. GUS, Warszawa 1997,1998,..., 2012.
• Charemza W., Deadman D.: Nowa ekonometria. PWE, Warszawa 1997.
• Ekonometria (red. M. Gruszczyński, M. Podgórska). Wydawnictwo SGH, Warszawa 1996.
• Figiel S., Białek A.: Zagadnienie transmisji cen na rynkach produktów rolnych i żywnościowych. Roczniki Naukowe SERIA, t. VII, z. 5, 2005.
• Figiel S.: Cenowa efektywność rynku towarowego na przykładzie zbóż w Polsce. Wydawnictwo UWM w Olsztynie, Olsztyn 2002.
• Osińska M.: Ekonometryczna analiza zależności przyczynowych. Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2008.
• Rembeza J.: Transmisja cen na rynku zbóż w Polsce [w:] Ewolucja rynku zbożowego i jej wpływ na proces transmisji cen (red. J. Seremak-Bulge). Program Wieloletni 2005-2009. Raport nr 38. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2006.
• Rynek zbóż: stan i perspektywy, nr 43. IERiGŻ-PIB, Warszawa 2012.
• Skup i ceny produktów rolnych 1996, 1997, ..., 2011. GUS, Warszawa 1997, 1998, ..., 2012.
• Stańko S.: Ceny detaliczne żywności a ceny surowców rolniczych. Biuletyn Informacyjny ARR, nr 8 (146). Warszawa 2003.
• Witkowska D., Matuszewska A., Kompa K.: Wprowadzenie do ekonometrii dynamicznej i finansowej. Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2008.
• Wysocki F. ,Lira J.: Statystyka opisowa. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań 2005.