Nadzieje i rzeczywistość : oddziaływanie europejskiego modelu społecznego na stosunki przemysłowe w Europie Środkowo-Wschodniej

• Autorzy: Sławomir Adamczyk , Barbara Surdykowska

Warianty tytułu

Hopes and Reality : the Impact of the European Social Model on Industrial Relations in Central and Eastern Europe

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autorzy, analizując oddziaływanie europejskiego modelu społecznego na nowe państwa członkowskie Unii Europejskiej, stwierdzają, że jest ono niewielkie. Rozszerzenie 2004-2007 ujawniło asymetrię między ekonomicznym i społecznym wymiarem integracji europejskiej, co uniemożliwia skuteczne przenoszenie unijnych standardów socjalnych do Europy Środkowo-Wschodniej. Rozszerzenie UE stało się natomiast sposobnością do prób podważenia instytucji zorganizowanego kapitalizmu w Europie Zachodniej i naruszenia podstaw historycznej równowagi między pracą i kapitałem (orzeczenia w sprawie kwartetu Laval). Zdaniem autorów przyszłość europejskiego modelu społecznego zależy w dużej mierze od zdolności związków zawodowych do europeizacji własnych działań. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper analyses the impact of European Social Model in the EU new member states. According to the authors the influence is insignificant. The enlargement 2004-07 revealed huge asymmetry between economic and social dimension of the European integration which makes it impossible to transfer the EU social standards to the countries of Central and Eastern Europe effectively. At the same time the EU enlargement opened possibilities to dismantle institutions of organized capitalism in Western Europe and to disturb foundations of historical balance between capital and labour (Laval Quartet rulings). Under the circumstances the future of the European Social Model depends largely on ability of trade unions to take on more European attitude in their work. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Europejski Model Społeczny; Integracja gospodarcza; Stosunki przemysłowe; Związki zawodowe; Państwa członkowskie

EN

European social model; Economic integration; Industrial relations; Trade unions; Member states

• Czasopismo: Praca i Zabezpieczenie Społeczne
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2
• Strony: 2--11

Twórcy

autor

Sławomir Adamczyk

• Komisja Krajowa NSZZ Solidarność

autor

Barbara Surdykowska

• Komisja Krajowa NSZZ Solidarność, Biuro Eksperckie

Bibliografia

• Adamczyk, S. (2011). Dylematy europejskiego dialogu społecznego. Monitor Prawa Pracy, 11, 579-582.
• Adamczyk, S. (2012). Kwartet Laval i systemy stosunków przemysłowych w Unii Europejskiej. Polityka Społeczna, 2, 10-14.
• Adamczyk, S. (2013). Negocjacje unijne partnerów społecznych w sprawie czasu pracy. Dialog. Pismo dialogu społecznego, l, 43-47.
• Adamczyk, S. (2013a). Zarządzanie gospodarcze w UE musi mieć wymiar społeczny. Dialog. Pismo dialogu społecznego, 3, 67-71.
• Adamczyk, S. Surdykowska, B. (2012). Związki zawodowe a rozwój partycypacji w przedsiębiorstwach ponadnarodowych. Forum Prawnicze, 6 (14), 14-26.
• Adamczyk, S. Surdykowska, B. (2013). Kryzys zadłużeniowy a presja na systemy rokowań zbiorowych w państwach UE. Praca i Zabezpieczenie Społeczne, l, 2-9.
• Aydagic, S. (2005). State-labour relations in East Central Europe: explaining variations in union effectivenes. Socio-Economic Review, 3 (1), 25-53.
• Barbuceanu, S. (2012). Annual Review 2011 on Labour Relations and Social Dialogue in South East Europe: Romania. Fredrich Ebert Stiftung. http://library.fes.de/pdf-files/bueros/belgrad/08911.pdf (20.07.2013).
• Bekker, S. (2013). The EU's stricter economic governance: a step towards more binding coordination of social policies? WZB Discussion Paper, http://bibliothek.wzb.eu/pdf/2013/iv13-501.pdf (15.07.2013).
• Bercusson, B. (1996). European Labour Law. London: Butterworths.
• Bohle, D. Greskovits, B. (2012). Capitalist Diversity on Europe's Periphery. Ithaca-New York: Cornell University Press.
• Borragan, N.P. -S. Smismans, S. (2012). The EU and institutional change in industrial relations in the new Member States. W: S. Smismans (red.), The European Union and Industrial Relations. New Procedures, new Context (116-138). Manchester: Manchester University Press.
• ETUC. (2008). ETUC response to ECJ judgements Viking and Laval. http://www.etuc.org/IMG/pdf_ETUC_Viking_Laval_-_resolution_070308.pdf (10.07.2013).
• ETUC. (2009). Proposal for a Social Progress Protocol. http: //www.etuc.org/a/5175 (10.07.2013).
• European Commission. (2009). Industrial Relations in Europe 2008. Luxembourg: Office for Official Publications of the European Communities.
• European Commission. (2013). Industrial Relations in Europe 2012. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
• European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. (2008). Revisions to the European working time directive: recent Eurofound research. Dublin: European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions.
• Ferge, Z. (2001). European Integration and the reform of social security in the Accession Countries. Journal of European Social Quality, 3 (1/2), 9-25.
• Gardawski, J. (2001). Związki zawodowe na rozdrożu. Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.
• Giubboni, S. (2010). Social Rights and Market Freedom in the European Constitution: a Reappraisal. W: K. Touri, S. Sankari (red.), The Many Constitutiones of Europe (241-262). Fernham: Ashgate Publishing.
• Glassner, V. (2013). Central and eastern European industrial relations in the crisis: national divergence and path dependent change. Transfer: European Review of Labour and Research, 19(2), 155-169.
• Gradev, G. (2005). Social Dialogue and Trade Unions in Enlarging Europe: Loosers among Winners? W: D. Dimitrova, J. Vilrokx (red.), Trade Union Strategies in Central and Eastern Europe: Towards Decent Work (229-264). Geneva: ILO.
• Haar, B. (2009). The growing potential integration capacity of the Aquis of the European Social Model. European Integration Online Papers, 13. http://eiop.or.at/eiop/index.php/eiop/issue/view/15 (15.07.2013).
• Horibayashi, T. (2006). The Social Dimension of European Integration and Enlargement: "Social Europe" and Eastern Enlargement of the EU. The Journal of Comparative Economic Studies, 2, 3-31.
• Hyman, R. (2005). Trade unions and the politics of European social model. Economic and industrial democracy, 26 (1), 9-40.
• Jepsen, M. Pascual, A. (2006). Unwrapping the European Social Model. Bristol: The Policy Press.
• Kahancova, M. (2013). The demise of social partnership or a balanced recovery? The crisis and collective bargaining in Slovakia. Transfer. European Review of Labour and Rese-arch, 19 (2), 171-183.
• Kallaste, E. Woolfson, C. (2013). Negotiated responses to the crisis in the Baltic countries. Transfer: European Review of Labour and Research, 19 (2), 253-266.
• Keune, M. (2008). EU enlargement and social standards: exporting the European Social Model? Brussels: ETUI.
• Keune, M. (2012). The Social Dimension of European integration. W: L. Burroni, M. Keune i G. Meardi (red.), Economy and Society in Europe: A Relationship in Crisis (19-39). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Kloc, K. (2003). Poland: Confined to the Public Sector. W: Y. Ghellab, D. Vaughan-Whitehead (red.), Sectoral Social dialogue in Future Member States: The Weakest Link (317-336). Budapest: ILO - EuropeanCommission.
• Komisja Europejska. (2013). Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów - Sprawność i wydajność regulacyjna (REFIT): Wyniki oraz dalsze kroki, COM (2013) 685 finał.
• Kózek, W. (2003). Czy wylania się model? Problem instytucjonalizacji zbiorowego przetargu w stosunkach pracy. W: W. Kózek (red.), Instytucjonalizacja stosunków pracy w Polsce (16-40). Warszawa: WN Scholar.
• Matey, M. (1997). Praca i polityka socjalna w regulacjach europejskich. W: M. Matey (red.), Nowy lad pracy w Polsce i w Europie (133-181). Warszawa: WN Scholar.
• NSZZ Solidarność. (1999). Stanowisko Komisji Krajowej NSZZ Solidarność nr 177/99. http://www.solidarnosc.org.pl/pl/dokumenty-w-sprawach-ue/stanowisko-kk-nr-177/99.html (05.07.2013).
• Lafoucriere, C. Green, R. (2006). Social dialogue as a regulatory mode of the ESM: some empirical evidence from the new member states. W: M. Jepsen, A. Pascual (red.), Unwrapping the European Social Model (233-255). Bristol: The Policy Press.
• Leibfried, S. Pierson, P. (1995). Semisovereign welfare states: Social policy in a Multi-tiered Europe. W: S. Leibfried, P. Pierson (red.), European Social Policy: Between Fragmentation and Integration (43-77). Washington: The Brookings Institution.
• Leibfried, S. Pierson, P. (2000). Social policy. Left to courts and markets? W: H. Wallace, W. Wallace (red.), Policy Ma king in the European Union (267-292). Oxford: Oxford University Press.
• Lendvai, N. (2004). The weakest link? EU Accession: Dialoguing EU and post-communist social policy. Journal of European Social Policy, 14(3), 319-333.
• Lendvai, N. (2007). Europeanisation of social policy? Prospects and Challenges for South East Europe. W: B. Deacon, P. Stubbs (red.), Social Policy and International Interventions in South East Europe (22-45). Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Mailand, M. Due, J. (2004). Social Dialogue in Central and Eastern Europe: Present State and Future Development. European Journal of Industrial Relations, 10(0,), 179-197.
• Manning, N. (2004). Diversity and change in pre-accession Central and Eastern Europe since 1989. Journal of European Social Policy, 14 (3), 211-232.
• Meardi, G. (2002). The Trojan Horse for the Americanization of Europe? Polish Industrial Relations Towards the EU. European Journal of Industrial Relations, 8(1), 77-99.
• Meardi, G. (2012). Social Failures of EU Enlargement. A Case of Workers Voting with their Feet. New York -London: Routledge.
• Meardi, G. (2012a). Peripheral convergence in the crisis? Southern and Eastern European labour markets and industrial relations. Referat wygłoszony na: the SASE Annual Meeting 28-30 June 2012. Boston, http://www2.warwick.ac.uk/fac/soc/wbs/research/irru/publications/recent-conf/gm_sase12paper.pdf (04.07.2013).
• Miiller, K. (2004). The Political economy of Pension Reform in Central and Eastern Europe. W: Reforming Public Pensions, sharing the experience of Transition and OECD Countries (23-50). Paris: OECD.
• Myant, M. (2013). The impact of the economic crisis on collective bargaining in the Czech Republic. Transfer: European Review of Labour and Research, 19(2), 185-194.
• NSZZ Solidarność. (2013). Po skardze "S": Komisja Europejska interweniuje w sprawie umów na czas określony, http://www.solidarność.org.pl/pl/aktualnosci/po-skardze-%E2%80%9Es%E2%80%9D-komisja-europejska-interwe-niuje-w-sprawie-umow-na-czas-okreslony.html (20.12.2013).
• Orenstein, M. (2005). The new pension reform as global policy. Global Social Policy, 5(2), 175-202.
• Orsolić Dalesssio, T. (2013). The Social Dimension of EU Citizenship - A Castel in the Air or Construction Gone Wrong? German Law Journal, 14, 870-888.
• Ost, D. (2000). Illusory Corporatism in Eastern Europe: Neo-liberal Tripartism and Postcommunist Class Identities. Policies&Society, 28(4), 503-530.
• Ost, D. (2011). "Illusory corporatism". Ten Years Later. Warsaw Forum of Economic Sociology, 2(1), 19-50.
• Parsons, N. (2012). The European Union and posted workers: industrial relations disputes framed by European Policy. W: S. Smismans (red.), The European Union and industrial relations. New procedures, new context (175-189). Manchester: Manchester University Press.
• Pisarczyk, Ł., Schiffter, K. (2013). W stronę elastyczności - nowelizacja przepisów o czasie pracy. Monitor Prawa Pracy, 10,508-515.
• Pochet, P. (2010). EU 2020 Social impact of the new form of European governance. ETUI Policy Brief Issue. 5. Rada Europejska. (1993). Konkluzje z posiedzenia 21-22.06.1993. Kopenhaga.
• Rada Europejska. (2002). Konkluzje z posiedzenia 15-16.03.2002. Barcelona.
• Rada Europejska. (2011). Konkluzje z posiedzenia 20.04.2011. Bruksela.
• Rycak, M. (2013). Uwagi do rządowego i poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy - Kodeks Pracy (druki 1116, 1105). Monitor Prawa Pracy, 6, 287-292.
• Sabel, C. Zeitlin, J. (2010). Experimentalist Governance in the European Union. Towards a new Architecture. Oxford: Oxford University Press.
• Saraceno, C. (2013). The undercutting of the European Social Dimension,. LIEPR Working Paper, 7. http://www.science-spo.fr/liepp/sites/sciencespo.fr.liepp/files/WP7-Sara-ceno.pdf (07.07.2013).
• Scharpf, F. (1996). Negative and positive integration in political economy of European welfare states. W: G. Marks, F. Scharpf, P. Schmitter i W. Streeck (red.), Governance in the European Union (15-39). London: SAGE.
• Scharpf, F. (2002). The European Social Model: Coping with the Challenges of Diversity. Journal of Common Market Studies, 40(4), 645-670. Scharpf, F. (2010). The asymmetry of European integration, or why the EU cannot be a "social market economy". Socio-Economic Review, 8(2), 211-250.
• Sissenich, B. (2005). The Limits of Networks: The Transfer of EU Social Policy to Poland and Hungary. W: F. Schmmelfenning, U. Sedelmeier (red.), The Europeanization of Central and Eastern Europe (156-177). Cornell: Cornell University Press.
• Stanojević, M. Klarie, M. (2013). The impact of socio-economic shocks on social dialogue in Slovenia. Transfer: European Review of Labour and Research, 19(2), 217-222.
• Stein, J. (2002). Neocorporatism in Slovakia: Formalizing Labor Weakness in a (Re)democratizing State. W: S. Crowley, D. Ost (red.), Workers After Workers' States (59-78). Lanham: Rowman & Littlefield.
• Streeck, W. (1992). National diversity, regime competition, and institutional deadlock: problem in forming a European industrial relations system. Journal of Public Policy, 124,301-330.
• Surdykowska, B. (2012). Kwartet Laval i jego potencjalne reperkusje dla zbiorowych uprawnień pracowników w państwach Unii Europejskiej. Kontrola Państwowa, 2,117-133.
• Surdykowska, B. (2012a). Prawa podstawowe a swobody gospodarcze, Wyrok z 15.7.2010 r., C-271/08. Monitor Prawa Pracy, 12, 665-668.
• Surdykowska, B. (2014). Traktatowy mechanizm europejskiego dialogu społecznego. Monitor Prawa Pracy, l, 20-23.
• Syrpis, P. (2007). EU Intervention in Domestic Labour Law. Oxford: Oxford University Press.
• Szabó, I. (2013). Between polarization and statism-effects of the crisis on collective bargaining process and outcomes in Hungary. Transfer: European Review of Labour and Research, 19(2), 205-215.
• Świątkowski, A.M. (2010). Kwartet Laval w prawie pracy. Państwo i Prawo, 12, 33-34.
• Threlfall, M. (2007). The Social Dimension of the European Union. Innovative Methods for Advancing Integration. Global Social Policy, 7, 271-293.
• Traxler, F. (2002). F. Traxler, Wage regulation between industrial democracy and market pressures - Toward a European model? European Sociological Review, 18(1), 1-16.
• Trif, A. (2013). Romania: collective bargaining institutions under attack. Transfer: European Review of Labour and Research, 19(2), 227-237.
• Trinczek, R. (2009). European Parliament rejects compromise on working time directive. http://www.eurofound.europa.eu/eiro/2008/12/articles/eu0812019i.htm (20.07.2013).
• Vaughan-Whitehead, D. (2003). EU Enlargement versus Social Europe? Uncertain Future of European Social Mode. Cheltenham: Edward Elgar Publishing.
• Visser, J. (2006). The five pillars of the European social model of labour relations. W: J. Beckert, B. Ebbinghaus, A. Hassel i P. Manov (red.), Transformationen des Kapitalismus (315-336). Frankfurt-New York: Campus Verlag.
• Weiss, M. (2010). European Labour Law in transition from 1985 to 2010. The International Journal of Comparative Labour Law and Industrial Relations, 26(3), 1-16.