PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2001 | nr 2 | 5--49
Tytuł artykułu

Endogeniczne determinanty polityki celnej w okresie transformacji systemowej w Polsce

Autorzy
Warianty tytułu
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Polityka celna jest ważnym elementem polityki gospodarczej państwa. Poprzez oddziaływanie na wielkość obrotów handlowych wywiera ona wpływ na kształtowanie się dochodu narodowego, inflacji, poziomu zatrudnienia oraz salda i struktury bilansu płatniczego. Odpowiednia zatem struktura środków taryfowych i racjonalnie prowadzona polityka celna państwa jest stymulatorem rozwoju handlu zagranicznego, tym samym jest jednym z czynników wzrostu gospodarczego kraju. Prowadzenie właściwej polityki celnej jest przy tym szczególnie ważne dla gospodarki kraju będącego w okresie transformacyjnych przemian systemowych. Skuteczny i przejrzysty system celny jest bowiem warunkiem sine qua non w efektywnym przechodzeniu z gospodarki częściowo autarkicznej w otwartą gospodarkę rynkową. Wprowadzenie na początku 1990 roku pakietu reform instytucjonalnych (mającego za jeden z głównych celów stworzenie podstaw gospodarki rynkowej, przede wszystkim zniesienie kontroli nad handlem wewnętrznym i zagranicznym) implikowało otwarty charakter gospodarki krajowej - gospodarki - w której wymiana handlowa z zagranicą jest głównym elementem decydującym o rozwoju ekonomicznym kraju. Autodynamika uruchomionych procesów spowodowała, iż w tej sytuacji zmieniła się rola ceł w polityce handlowej kraju i ich znaczenie dla szeroko rozumianej polityki gospodarczej. Przed państwem stanęło zatem wyzwanie stworzenia podstaw funkcjonowania handlu zagranicznego, którego warunkiem koniecznym jest przejrzysta i skuteczna polityka celna. Przedmiotem niniejszych rozważań jest próba zidentyfikowania endogenicznych determinant, które w sposób zasadniczy ukształtowały poziom i strukturę realizowanej polityki celnej Polski w dotychczasowym okresie przeobrażeń społeczno-gospodarczych, jakie mają miejsce w naszym kraju. (fragment tekstu)
EN
Introducing at the early 90' some set of institutional reforms, which aimed specially in creating basis of market economy and cancelling out foreign trade control, implicated the open character of national economy. In such model of economy foreign trade exchange is the main feature, which determines the economic growth of the country. Inner dynamics of started processes resulted in changing the meaning of tariffs in national trade policy and their importance in whole-understood economic policy. The state was challenged to create the basis of foreign trade, which needs a clear and effective customs policy. Problem of former customs policy in Poland was in its efficiency. It was related with functioning of inner determinants, which are the subject of this analysis. Presented dilemmas of economic policy, correlation between existing, organised lobbies and structures of customs tariffs and functioning institutional barriers enable to draw a conclusion, that customs policy efficiency in transformation period featured specific dualism. On one hand there were positive changes in unifying Polish customs law with acquis communautaire and the worldwide standards. On the other hand there were some tendencies in politics supremacy over economy and non-effective institutions responsible for realising efficient customs service. The main conclusion, which may be drawn after conducted analysis is that we cannot expect effectiveness of national customs policy when country customs administration and other relevant services are non-effective. We might think then, that only creating and continuous improving of institutional aspects of country customs policy, understood as effective law and effective administration as a guard of its observance and enforcing. (original abstract)
Twórcy
Bibliografia
  • Balicka, M., [1997], Przemyt bez granic, Polityka, nr 1.
  • Boruc, R., [1998], Licencja na wolność, Wprost, nr 8.
  • Brzeski, J., [1996], Szare granice, Życie Gospodarcze, nr 3.
  • Czyżowicz, W., [1992], Polska polityka celna, Wiadomości Celne, nr 54.
  • Czyżowicz, W., [1991], SAD - czyli rewolucja w polskim cle, Handel Zagraniczny, nr 11-12.
  • Dąbrowski, M., [1995], Cele polityki makroekonomicznej i liberalizacyjnej w Polsce w okresie transformacji, w: Polityka gospodarcza okresu transformacji, pod red. M. Dąbrowskiego, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych i Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1995.
  • Dziuba, T., Pierzchlewicz, K., [1996], Kontrola Urzędu Celnego w Poznaniu, Kontrola Państwowa, nr 1.
  • Funkcjonowanie administracji celnej na granicy wschodniej w perspektywie wejścia do Unii Europejskiej, [1998], w: Strategia celna przygotowująca Polskę do członkostwa w Unii Europejskiej. Wybór materiałów źródłowych, pod red. J. Jarmul, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie, Warszawa.
  • Gościński, W., [1994], Nowy ład gospodarczy - dylematy transformacji, w: Kontynuacja czy przełom? Dylematy transformacji ustrojowej, pod red. W. Jakóbika, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Fundacja im. F. Eberta, Warszawa.
  • GUC kiepskim inwestorem. Z raportu NIK, [1999], Biuletyn Celny - Branżowy Serwis Informacyjny, nr 9.
  • Hubner, D., [1992], W poszukiwaniu nowego porządku ekonomicznego, Ekonomista, nr 4.
  • Informacja o przygotowaniu administracji celnej do funkcjonowania w strukturach Unii Europejskiej, [1998], w: Strategia celna przygotowująca Polskę do członkostwa w Unii Europejskiej. Wybór materiałów źródłowych, pod red. J. Jarmul, Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie, Warszawa.
  • Kawecka-Wyrzykowska, E., [1983], Protekcjonizm w polityce handlowej Stanów Zjednoczonych w latach siedemdziesiątych, Szkoła Główna Planowania i Statystyki, Warszawa.
  • Kawecka-Wyrzykowska, E., [1991], Runda Urugwajska GATT i jej znaczenie dla Polski, Instytut Gospodarki Światowej, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa.
  • Kodeks celny bardziej europejski, [2001], Rozmowa z R. Kwaśniakiem, dyrektorem Departamentu Ceł w Ministerstwie Finansów, Rzeczpospolita z 19 III.
  • Kołodko, G.W., [1996], Polska 2000. Strategia dla przyszłości, Poltext, Warszawa.
  • Kołodko, G.W., [1994], Strategia dla Polski, Poltext, Warszawa.
  • Kompendium Statystyczne Administracji Celnej 1992-1997, [1998], Biuro Statystyki Celnej i Analiz Głównego Urzędu Ceł, Warszawa.
  • Kompendium Statystyczne Administracji Celnej. Ostatnie 5 lat działalności (1995-1999), [2000], Biuro Statystyki Celnej i Analiz Głównego Urzędu Ceł, Warszawa.
  • Koncepcja średniookresowego rozwoju gospodarczego kraju do 2002 roku, [1999], Przegląd Rządowy, nr 7-8.
  • Kotarbiński T., [1982], Traktat o dobrej robocie, Zakład Narodowy Im. Ossolińskich - Wydawnictwo, Wrocław.
  • Krueger, A., [1990], Asymmetries in Policy between Exportables and Import-Competing Goods, w: The Political Economy of International Trade, pod red. R.W. Jones i A.O. Krueger, Cambridge.
  • Lachowicz, Z., [1992], Jak oszukiwano Skarb Państwa na opłatach celnych (na przykładzie paliw płynnych), Kontrola Państwowa, nr 4.
  • Leśny, M., [1996], Czemu służą kontyngenty, Polityka, nr 12.
  • Lipowski, A., [1997], O przywilejach w polskiej gospodarce w okresie transformacji, w: Transformacja gospodarki. Spojrzenie retrospektywne, pod red. W. Jakóbika, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Fundacja im. F. Eberta, Warszawa.
  • Lorentowicz, U., [1995], Wpływ pogoni za rentą na zachowania mikroekonomiczne, Gospodarka Narodowa, nr 12.
  • Lubiński, M., [1994], Polityka handlu zagranicznego Polski, Gospodarka Narodowa, nr 11.
  • Lubiński, M., Marczewski, K., [1999], Handel zagraniczny Polski w okresie transformacji, Ekonomista, nr 1-2.
  • Markiewicz, A., [1996], Poczet prezesów celnych, Polityka, nr 22.
  • Markiewicz, W., [1999], Poczet prezesów celnych, Polityka, nr 22.
  • Marrel, H.P., Ray, E.J., [1983], The Kennedy Round: Evidence on the Regulation of International Trade in the United States, American Economic Review, vol. 73, No. 1.
  • Mayer, W., [1984], Endogenous Tariff Formation, American Economic Review, vol. 74, No. 5.
  • Mlicki, M., [1998], Lobbing w polskim Sejmie, w: Polityka i Sejm. Formowanie się elity politycznej, pod red. W. Wesołowskiego, B. Posta, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa.
  • Molski, R., [1995], Podstawy prawne interwencjonizmu państwowego w sferze obrotu towarowego z zagranicą, Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego, nr 12.
  • Mosiej, G., [2000], Dylematy polityki celnej w Polsce, Ekonomista, nr 5.
  • Mosiej, G., [2000], Kodeksowe rozbieżności, Monitor Prawa Celnego, nr 11.
  • Mosiej, G., [2000], Polityka celna w procesie budowania gospodarki rynkowej w Polsce, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, zeszyt 2.
  • Mosiej, G., [2000], Tropami absurdów celnych - komu oryginał faktury?, Monitor Prawa Celnego, nr 2.
  • Mosiej, G., [2001], Zorganizowane grupy interesu w procesie kształtowania systemu celnego w Polsce, Ekonomista, nr 3.
  • Mueller, D.C., [1989], Public Choice II, Cambridge University Press, Cambridge.
  • Nalewajko, E., [1995], Polityka i gospodarka - percepcja roli prawodawcy, w: Świat elity politycznej, pod red. W. Wesołowskiego i I. Pańkówa, Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa.
  • Narodowa Strategia Integracji, [1997], Komitet Integracji Europejskiej, styczeń.
  • NIK: Krytyczny Raport [2001], Monitor Prawa Celnego, nr 6.
  • Nogaj, M., [1998], Nieprawidłowości trzeba szybko skorygować, Rzeczpospolita z 8 IV, dodatek "Prawo co dnia".
  • Nogaj, M., [1998], Nieprawidłowości trzeba szybko skorygować, Rzeczpospolita z 9 IV, dodatek "Prawo co dnia".
  • Nogaj, M., [1994], Polityka celna, w: Polska Polityka Handlu Zagranicznego 1993-1994, pod red. U. Płowiec, Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa.
  • North, D., [1991], Institutions, Journal of Economic Perspectives, No. 5.
  • Nosiadek, G., [1997], Proces dostosowawczy: Polski kodeks celny, Wspólnoty Europejskie - Biuletyn Informacyjny, nr 1.
  • Oktaba, L., [2001], Łatwiejszy eksport i import, Rzeczpospolita z 19 III.
  • Płowiec, U., [1997], Proeksportowa strategia rozwoju w procesie przemian systemowych w polskim handlu zagranicznym, w: Dynamika transformacji polskiej gospodarki, pod red. M. Belki i W. Trzeciakowskiego, Poltext, Warszawa.
  • Płowiec, U., [1994], Zagraniczna polityka gospodarcza Polski, Ekonomista, nr 4.
  • Polska Administracja Celna 1989-1995, [1996], Główny Urząd Ceł, Warszawa.
  • Przemyt bez granic - polemika, [1997], Polityka, nr 7.
  • Puślecki, Z.W., [1996], Polska w okresie transformacji a zjednoczone Niemcy, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Raczyński, M., [1998], Pogoń za rentą a transformacja systemowa w Polsce, Ekonomista 1998, nr 2.
  • Raczyński, M., [1998], W pogoni za rentą, READ ME, Warszawa 1998.
  • Radwan, M., [1996], Skok przez szlaban, Polityka, nr 18.
  • Roczniki Statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego - różne lata.
  • Rymarczyk, J., [1992], Protekcjonizm w teorii ekonomii i w polityce handlowej Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Wrocław 1992, nr 629.
  • Rząd ogłosił program gospodarczy. Główne założenia i kierunki, [1989], Rzeczpospolita z 12 X.
  • Sadowski, Z., [1992], Polityka gospodarcza Polski a stowarzyszenie ze Wspólnotami, Gospodarka Narodowa, nr 2-3.
  • Schulz, Z., [1992], O polityce celnej - krytycznie, Kontrola Państwowa 1992, nr 4.
  • Solska, J., [1996], Szmaciane lobby, Polityka, nr 44.
  • Strategia działania polskiej administracji celnej do roku 2002, [1999], Zespół ds. Strategii Głównego Urzędu Ceł, Warszawa.
  • Takacs, W., [1981], Pressures for Protectionism. An Empirical Analysis, Economic Inquiry, vol. 19.
  • Tokarski, L., [1990], Założenia polityki celnej, Wiadomości Celne, nr 49-50.
  • Tollison, R.D., [1982], Rent Seeking: A Survey, Kyklos, vol. 35, nr 4.
  • Układ Europejski ustanawiający stowarzyszenie między Polską, z jednej strony, a Wspólnotami Europejskimi i ich państwami członkowskimi, z drugiej strony, Dz. U. Nr 11 z 27 stycznia 1994 roku, poz. 38.
  • Ustawa z 28 grudnia 1989 roku Prawo celne, Dz. U. Nr 71 z 1994 roku, poz. 312.
  • Ustawa z 9 stycznia 1997 roku Kodeks celny, Dz. U. Nr 23, poz. 117.
  • Ustawa z 6 czerwca 1997 roku o Inspekcji Celnej, Dz. U. Nr 71, poz. 449.
  • Ustawa z 11 grudnia 1997 roku o administrowaniu obrotem z zagranicą towarami i usługami oraz o obrocie specjalnym, Dz. U. Nr 157, poz. 1026.
  • Ustawa z 11 grudnia 1997 roku o ochronie przed nadmiernym przywozem towarów na polski obszar celny, Dz. U. Nr 157, poz. 1027.
  • Ustawa z 11 grudnia 1997 roku o ochronie przed przywozem towarów na polski obszar celny towarów po cenach dumpingowych, Dz. U. Nr 157, poz. 1028.
  • Ustawa z 11 grudnia 1997 roku o ochronie przed nadmiernym przywozem na polski obszar celny niektórych towarów tekstylnych i odzieżowych, Dz. U. Nr 157, poz. 1029.
  • Ustawa z 18 grudnia 1998 roku Prawo dewizowe, Dz. U. Nr 160, poz. 1063.
  • Ustawa z 24 lipca 1999 roku o Służbie Celnej, Dz. U. Nr 72, poz. 802.
  • Ustawa z 10 września 1999 roku Kodeks karny skarbowy, Dz. U. Nr 83, poz. 930.
  • Ustawa z 29 listopada 2000 roku o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa oraz o zmianie niektórych ustaw, Dz. U. Nr 119, poz. 1250.
  • White Paper, [1995], Preparation of the Associated Countries of Central and Eastern Europe for Integration into the Internal Market of the Union, COM (95) 163 final, Brussels.
  • Według ministra przemysłu [1996], Gazeta Bankowa, nr 15.
  • Wierzbołowski, J., [1990], Polityka handlu zagranicznego wobec wyzwań międzynarodowej konkurencyjności, Handel Zagraniczny, nr 10.
  • Williamson, O.E., [1998], The Institutions of Governance, American Economic Review, May.
  • Woźniczko, M., [1999], Szefowie polskiej administracji celnej, Monitor Prawa Celnego, nr 7.
  • Wziątek-Kubiak, A., [1994], Protekcja a proeksportowa przebudowa gospodarki, Ekonomista, nr 5.
  • Zalewski, Z., [1993], Czy dochody budżetu z ceł mogą być większe?, Kontrola Państwowa, nr 3.
  • Założenia programowe rządu, [1993], Expose prezesa Rady Ministrów Waldemara Pawlaka wygłoszone w Sejmie 8 listopada 1993 roku, Przegląd Rządowy, nr 11-12.
  • Zarządzenie Prezesa Głównego Urzędu Ceł z 12 września 1991 roku w sprawie wniosków o wszczęcie postępowania celnego, Monitor Polski z 9 października 1991 roku, nr 31, poz. 225.
  • Zarządzenie Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z 23 kwietnia 1993 roku, Dz. U. Nr 4, poz. 30.
  • Zieliński, M.F., [1994], Elementy polityki handlowej w Polsce w latach 1990-1992, Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa.
  • Zielony most, [2000], Rozmowa ze Zbigniewem Bujakiem, prezesem Głównego Urzędu Ceł, Polityka, nr 37.
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171257089

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.