Kambodża w okresie gwałtownych przemian społecznych i politycznych oraz polskie reakcje na wydarzenia w tym kraju

• Autorzy: Tadeusz Detyna

Warianty tytułu

Cambodia in the Period of Rapid Social and Political Transformations and the Polish Reactions Towards the Events in this Country

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Książka ta (...) wpisuje się w szereg pozycji odnoszących się do tego kraju, który jeszcze długo będzie kojarzony z dramatem, jaki zgotowali mu Czerwoni Khmerzy. (...) niniejsza pozycja w sposób obszerny, choć i tak z konieczności ograniczony, podejmuje kwestię polskich reakcji na burzliwe, a nawet niezwykle dramatyczne wydarzenia w Kambodży - głównie w świetle dokumentów, niemal bez wyjątku naukowo wykorzystanych po raz pierwszy (...). Chcąc dobrze się przygotować choćby do turystycznego wyjazdu do Kambodży, niekoniecznie powinniśmy sięgać jedynie po przewodniki turystyczne. Warto bowiem poznać ten specyficzny kraj także poprzez jego burzliwą czy wręcz tragiczną historię najnowszą i dostrzec choć słabe, jednak realne jego związki z Polską, których przykłady zostały tutaj zaprezentowane. (fragment tekstu)

EN

The book is one in the series of works dealing with the country which is and probably will be, for a long time to come, associated with the stigma brought on it by the Khmers Rouge, the period of rule understood not only as atrocities and executions perpetrated on a large scale, famine and deaths of thousands from diseases and exhaustion, but also as implementation of the leftist extremism, which manifested itself in displacements of inhabitants of cities, liquidation of the currency, postal services, the press and television, as well as in minimizing of the educational system. Nonetheless, there has been a lack of publications treating about the relations between Poland and Cambodia, in particular - about the reactions of the state authorities of the Polish People's Republic and the contemporary media towards the movement of the Khmers Rouge and their tragic rule. The present work - in a very broad manner (still limited due to the requirements concerning the size) - attempts to fill in this void: it undertakes (upon outlining the history of Cambodia) to present the question of the Polish reactions towards the turbulent and most dramatic events going on in Cambodia at that time - chiefly - on the basis of documents available in Poland and talks carried out with diplomats and publicists who dealt with the subject matter then. The basic research hypothesis proposed here reads as follows: Despite the self-isolation of Cambodia, the Polish side possessed relevant information on the exceptional (in the contemporary world) and - at the same time - highly exterminating regime of the Khmers Rouge; still, the policy of the state authorities of the Polish People's Republic towards Cambodia resulted - primarily -from the ideological assumptions, as well as from the polarization of the political and economic system of the contemporary world. That led to the situation where the Khmers' Rouge state was perceived as another new acquisition in the realm of the socialist ideology. The above was supported by the rivalry between the Soviet block and China and also by the delicate relations between Vietnam and Cambodia. Moreover, an important role was played here by erroneous interpreting of information acquired through different channels and also by application - to a large extent - of a 'wishful' approach. (short original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia; Międzynarodowe stosunki polityczne; Stosunki polityczne; Konflikty polityczne

EN

History; International political relations; Political relations; Political conflicts

• Czasopismo: Studia i Monografie / Uniwersytet Opolski
• Rocznik: 2010
• Numer: nr 430
• Strony: 316

Twórcy

autor

Tadeusz Detyna

• Uniwersytet Opolski

Bibliografia

• A.O. i M.B., GUKPPiW. Informacja nr 5 o ingerencjach dokonanych w maju 1978 r., Warszawa, czerwiec 1978 r.
• Cekiera S., Stanowisko Szwecji wobec ostatnich wydarzeń w Kambodży (na podstawie rozmów w Departamencie Politycznym I MSZ Szwecji: Kraje Socjalistyczne - Kraje Azji), 23 I 1979 r.
• Chmielewski R., Sytuacja w Kambodży i stosunki wietnamsko-kambodżańskie, Hanoi, 11 II 1977 r.
• Czuliński J., Sytuacja w Kambodży (wg raportu szwedzkiego MSZ z misji jego przedstawicieli), Sztokholm, 23 III 1976 r.
• Dementi Rządu Kambodży w sprawie tzw. ustanowienia stosunków dyplomatycznych między Kambodżą a Chile (dokument w języku francuskim).
• Demokratyczna Kambodża, 2 VI 1976 r. (opracowanie MSZ na temat sytuacji w Kambodży), Archiwum MSZ.
• Fijałkowski R., Notatka informacyjna w sprawie aktualnej sytuacji w Kambodży (dla 37 towarzyszy), Warszawa, 12 I 1979 r.
• Fijałkowski R., Polityka PRL wobec Indochin (Wietnam, Kampucza, Laos) na tle sytuacji w Azji Południowo-Wschodniej, 24 XII 1979 r.
• Fijałkowski R., Stanowisko Polski w sprawie konfliktu granicznego SRW-Kambodża. (Notatka do rozmowy ministra E. Wojtaszka z ambasadorem Nguyen Ngoc Uyen), 7 II 1978 r.
• Informacja Biura Politycznego o sytuacji międzynarodowej i polityce zagranicznej PRL na XVII Plenum KC PZPR, 12 V 1975 r.
• Informacja KC KPZR o wynikach wizyty w Związku Radzieckim delegacji PPW i rządu DRW z Le Duanem na czele - tłumaczenie z rosyjskiego (ściśle tajne).
• Informacja nr 7 o ingerencjach dokonanych w VII 1978 r., Warszawa, sierpień 1978.
• Informacja o Kampuczy (teksty rozmów ambasadora Mongolii z ambasadorem Kampuczy w dniach 29 IV i 5 V1977 r. - w języku rosyjskim).
• Informacja Wydziału Zagranicznego KC PZPR. Narada sekretarzy komitetów centralnych bratnich partii krajów socjalistycznych (w Budapeszcie), Warszawa, 8 III 1978 r.
• Informacje o ingerencjach w prasie katolickiej w I kwartale 1976 r., Warszawa, kwiecień 1976.
• Informacje o ingerencjach w prasie katolickiej w IV kwartale 1974 r., Warszawa, styczeń 1975.
• Iwankow B., Sprawozdanie organizacyjne Ambasady PRL w Kambodży, 26 V 1971 r.
• Kolejna okresowa ocena prezentacji problematyki krajów Departamentu II w polskich środkach masowego przekazu. Zał. do Og-503-75, AAN.
• Komunikat prasowy rządu Kambodży na temat wyborów do parlamentu, 4 II 1976.
• Komunikat (sprawozdanie) z I sesji Zgromadzenia Przedstawicieli Ludu Kampuczy pierwszej kadencji - z 14 IV 1976 r. (w języku rosyjskim), Archiwum MSZ.
• Komunikat wspólny, wydany przez rządy Tajlandii i Kambodży 31 X 1975 r., Archiwum MSZ.
• Łaszcz H., Notatka informacyjna przesłana 17 V 1975 r. do Departamentu II MSZ, datowana 28 IV 1975 r.
• M.W.B., GUKPPiW. Informacja o ingerencjach dokonanych we wrześniu 1978 r., Warszawa, październik 1978 r.
• Miaskowski J., Założenia do planu pracy placówki w 1975 r., 11 XI 1974 r.
• Mitręga J., Informacja o stanowisku Jugosławii w sprawie konfliktu między Wietnamem a Kambodżą, 2 I 1979 r.
• Mliczek F., Główne problemy Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej (notatka informacyjna).
• Mliczek F., Informacja udzielona w dniu 26 marca 1976 r. w ambasadzie Kuby w Vientiane przez tow. José A. Guerre, dyrektora Departamentu Azji i Oceanii w MSZ w Hawanie, na temat wizyty delegacji kubańskiej w Kambodży, Vientiane, 31 III 1976 r. Pismo przewodnie -Vientiane, 8 IV 1976 r.
• Mliczek F., Informacja wiceministra spraw zagranicznych tow. Bouphy na temat wizyty w Kambodży laotańskiej delegacji partyjno-rządowej z Souphanouvongiem (17-21 XII 1977 r.), 71 1978 r.
• Mliczek F., Notatka na temat wizyty w Phnom Penh delegacji laotańskiej z Phoune Sipraseuth na czele; opracował ambasador PRL w Vientiane na podstawie rozmów z Phoune oraz z korpusem dyplomatycznym krajów socjalistycznych, 17 I 1976 r.
• Mliczek F., Raport polityczny za rok 1977.
• Mliczek F., Trzyczęściowy tekst opracowany dla B. Wasilewskiego - dyrektora Departamentu II MSZ: wprowadzenie autorstwa F. Mliczka, 2 notatki z jego rozmów z ludźmi "ewakuowanymi" z Kambodży, francuski tekst dokumentu z 25 IV 1975 r. wręczonego przedstawicielom obcych placówek w Vientiane.
• Napieraj W., Notatka informacyjna dotycząca pobytu w NRD delegacji KC ZFONK (na podstawie informacji Ambasady PRL w NRD), 5 III 1979 r.
• Nhen, zastępca dowódcy Frontu Północnego Phnom Penh, Nota FUNK nr 01-RA-RA-KA-BHA-BA-75 z 25 IV 1975 r. (w języku francuskim).
• Nota Ambasady Kambodży do Ambasady PRL w Moskwie, Moscou, 4 VI 1975.
• Notatka dotycząca narady pracowników polskiej prasowej służby zagranicznej, Wydział Prasy, Radia i Telewizji KC PZPR, Warszawa, 15 I 1977 r.
• Notatka informacyjna na temat Laosu, Departament II MSZ, Archiwum MSZ.
• Notatka z podróży służbowej do Kampuczańskiej Republiki Ludowej odbytej w dniach od 26 IV do 20 V 1979 r. (w tym pobyt w Phnom Penh w okresie 5-17 V). Skład grupy: S. Stawiarski z Departamentu II, J. Poziomek z Departamentu Finansowego i M. Jakubowski z Departamentu Łączności, 29 V 1979 r.
• Notatka z rozmowy I sekretarza Ambasady (PRL w ZSRR) K. Tomaszewskiego z attaché kambodżańskim Senaraksem na temat stosunków polsko-kambodżańskich. Rozmowa odbyła się w Moskwie 1 XII 1976 r.
• Notatka z rozmowy z tow. Thiounn Mumm, członkiem KC Ludowej Partii Kambodży i Ministrem Rządu Jedności Narodowej Kambodży, Wydział Zagraniczny KC PZPR, Warszawa, 31 VII 1970 r.
• "Nouvelles du Kampuchea Démocratique" 1 VI 1976, 7 VI 1976 i 14 VI 1976 (Moskwa); "Nouvelles du Kampuchea Démocratique" 01/76, 12 VIII 1976 (Vientiane).
• Ocena kubańskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych o sytuacji w Kambodży (na podstawie niedawno nadesłanego raportu Ambasadora), Hawana, 11 VI1976 r.
• Odpowiedź na notę Kambodży przesłaną 6 VI 1975 r., (Warszawa) 30 VI 1975 r.
• Oświadczenie rządu Demokratycznej Kampuczy w związku z barbarzyńską agresją lotnictwa amerykańskiego na miasto Siem Reap 26 lutego 1976 r.; Phnom Penh, 26 II 1976 r. (tekst w języku rosyjskim - z ambasady Kambodży w Moskwie).
• Oświadczenie Samdecha Norodoma Sihanouka z 2 IV 1976 r. (w języku rosyjskim); Archiwum MSZ.
• PD 13-1-75-Kamb., Warszawa, 17 V 1975 r.; D.II-Kamb.-24i2-2-75, Archiwum MSZ.
• PD 14-1-76-Kamb., 13 I 1976 r., Archiwum MSZ.
• PD 110-1-77-Kamb., Warszawa, IV 1977 r.; D.II.Kamb.11-2-77, Archiwum MSZ.
• PD 110-1-78-Kamb., D.II.Kamb.10-1-78, Archiwum MSZ.
• PD 110-2-76 Kamb., Warszawa, 15 IV 1976 r., Archiwum MSZ.
• PD 110-2-76-Kamb., Warszawa, 17 IV 1976 r., Archiwum MSZ.
• PD 164/75; PD 110-2-75-Kamb., Warszawa, 18 IV 1975 r., Archiwum MSZ.
• PD 252/76, Warszawa, 16 IV 1976 r., Archiwum MSZ.
• PD 257/76, Warszawa, 17 IV 1976 r., Archiwum MSZ.
• PD 265/76, Warszawa, 21 D7 1976 r., Archiwum MSZ.
• People's Revolutionary Tribunal Held in Phnom Penh for the Trial of the Genocide Crime of the Pol Pot - Ieng Sary Clique, (Phnom Penh), VIII 1979.
• Pismo opracowane przez Departament II MSZ, poświęcone m.in. stosunkom z Kambodżą, 17 I 1975 r.
• Plan pracy Ambasady PRL w Hanoi na rok 1976, 22 X 1975; D.II. Wietn-023-1-76.
• Plan pracy ambasady PRL w Kambodży na 1975 rok. (Tekst skierowany) do tow. Jana Miaskowskiego - charge d'affaires a.i. w Phnom Penh, 12 II 1975 r. (poufne).
• Porowska J., Stosunek prasy koreańskiej do konfliktu wietnamsko-kambodżańskiego - notatka sporządzona przez Ambasadę PRL w Phenianie, 14 II 1978 r.
• Poziomek J., Jakubowski M., Sprawozdanie z wyjazdu służbowego do Phnom Penh - Kapucza, 21 V 1979 r.
• Prognozy rozwoju sytuacji w Azji w roku 1977, 5 XI1976 r.
• Prognozy 1979 (dotyczące zasadniczych tendencji rozwoju sytuacji międzynarodowej w Azji), 17 XI 1978 r.
• Projekt tez do wystąpienia tow. Ministra Emila Wojtaszka w Katowicach, 9 XI 1977 r.
• Propozycje do rozmowy z Delegacją KC ZFONK, 6 IV 1979.
• Przemówienie Ministra Spraw Zagranicznych PRL Stefana Olszowskiego w debacie generalnej XXX Sesji ZO NZ, 25 IX 1975.
• Przemówienie przewodniczącego prezydium z okazji otwarcia I Sesji Plenarnej Zgromadzenia Przedstawicieli Ludu Kampuczy pierwszej kadencji 11 IV 1976 r. (w języku rosyjskim).
• Raczyński L., Chiny-Kambodża-Wietnam - stanowisko ChRL wobec konfliktu kambodżańsko-wietnamskiego w ocenach pekińskiego CD, 18 II 1978 r.
• Rodek K., Pismo wicedyrektora Departamentu II MSZ z 25 VI 1976 r. do Ambasady PRL w Moskwie.
• Sprawozdanie ministra informacji i propagandy Kampuczy z uroczystości poświęconych I rocznicy Demokratycznej Kampuczy, 31 III 1976 r. (w języku rosyjskim),.
• ST. Z., Sytuacja w Kambodży (Informacje MSZ DRW) (notatka przesiana przez ambasadę PRL w Hanoi, 20 V 1976 r.).
• Stanowisko Polski w sprawie konfliktu wietnamsko-kambodżańskiego, 10 I 1978 r.
• Stawiarski S., Poziomek J., Jakubowski M., Notatka z podróży służbowej do KRL odbytej w dniach od 26 IV do 20 V 1979 r. (w tym w Phnom Penh w okresie 5-12 V), 22 V 1979 r.
• Stosunki polsko-kambodżańskie, (MSZ), Warszawa 1992.
• Szewczyk Z., Notatka ze spotkania z Andrewsem, 22 IX 1979 r.
• Telegram gratulacyjny KC KPW do KC Komunistycznej Partii Kambodży z dnia 28.09.1977 r. z okazji ujawnienia działalności KPK.
• Wasilewski B., Plan pracy na rok 1976 - pismo dyr. Departamentu II do F. Mliczka, 5 V1976 r.
• Wasilewski B., Wietnam - Korea - Kambodża. (Notatka z rozmowy z ambasadorem DRW Towarzyszem Nguyen Ngoc Uyen z 17 VI 1975 r.).
• Wacławski S., Działalność Ludowego Trybunału Rewolucyjnego dla sądzenia zbrodni Pol Pota - Ieng Sary, 17 IX 1979 r.
• Węzłowe kierunki i zadania polityki zagranicznej PRL w 1975 r. (ściśle tajne), MSZ, Warszawa, styczeń 1975 r., XI/538, AAN.
• Witek J., Sprawa mienia ambasady Kambodży w Warszawie, Warszawa, 7 V 1977 r.
• Wojtaszek E., Pilna notatka (bez tytułu), 3 IV1979.
• Wspólna Deklaracja Wietnamsko-Laotańska, podpisana w Hanoi w dniu 11 II 1976 r.
• Współpraca PZPR z bratnimi partiami krajów socjalistycznych w latach 1976-77 oraz zadania na lata 1978-79, Wydział Zagraniczny KC PZPR, Warszawa 2 XII 1977, XI A/641, AAN.
• Wypowiedź Ministra Spraw Zagranicznych PRL Emila Wojtaszka dla redakcji "Horizont".
• Wzmożenie popularyzowania za granicą osiągnięć PRL, 1976; XI/539, AAN.
• Zakrzewski B., Elementy sytuacji w Kambodży według chińskiej gazety bangkokskiej, 22 VII 1975 r.
• Zakrzewski B., Notatka z rozmowy z chargé d'affaires a.i. Laosu w Bangkoku Khampon Simmalavong, Bangkok, 29 XII 1977 r.
• Zakrzewski B., Plan pracy placówki na 1976 rok, Bangkok, 20 X 1975 r.
• Zakrzewski B., Przegląd stosunków Tajlandii z krajami socjalistycznymi (XII 1975-II 1976).
• Zakrzewski B., Przegląd stosunków Tajlandii z krajami socjalistycznymi za okres od kwietnia do maja (1976 r.), 15 V 1976 r.
• Zakrzewski B., Przegląd stosunków Tajlandii z krajami socjalistycznymi za okres maja-czerwca 1976 r., 17 VI 1976 r.
• Zieliński S., Polityka zagraniczna Demokratycznej Republiki Wietnamu w 1975 r. (sprawozdanie); (poufne, wcześniej tajne i odtajnione),.
• Abkowicz M., Kambodża, "Encyklopedia - Świat w Przekroju" 1975.
• Abkowicz M., Kambodża, "Encyklopedia - Świat w Przekroju" 1976.
• Abkowicz M., Cierń na planecie. Kambodża, "Polityka" 17(947)1975.
• Adevah-Poeuf M., Nowy krajobraz Indochin: ambicje, "Forum" 9(569)1976; za: "L'Unité".
• Andelman D., Yugoslavs. After Rare Tour Tell of a Primitive Cambodia, "The New York Times" z 24 III 1978.
• Arnold G., The Third World Handbook, London-New York 1994.
• Artwińska H. (pseud.), Wokół wydarzeń na granicy wietnamsko-kambodżańskiej, "Trybuna Ludu" 3(10397)1978.
• Audric J., Angkor i Imperium Khmerskie, Warszawa 1979.
• Azja, Warszawa 1995.
• Barnett A., Pilger J., Aftermath. The Struggle of Cambodia and Vietnam, London 1982.
• Barron J., Paul A., Murder of a Gentle Land, New York 1977.
• Barron J., Paul A., Peace with Horror, London 1977.
• Barszczewski J., Wydarzenia '76, Warszawa 1977.
• Barszczewski J., Wydarzenia '78, Warszawa 1979.
• Bartnicki A. (red.), Zarys dziejów Afryki i Azji 1869-1996, Warszawa 1998.
• Becker E., When the War was Over: The Voices of Cambodia's Revolution and Its People, New York 1986.
• Borisow O., Kołoskow B., Stosunki radziecko-chińskie (1945-1978), Warszawa 1979.
• Braterska przyjaźń i współpraca między narodami polskim i wietnamskim, "Trybuna Ludu" 263(9735) 1975.
• Breżniew L., Polityka zagraniczna KPZR i państwa radzieckiego, Warszawa 1976.
• Bułgaria zdecydowanie kroczy drogą budowy socjalizmu. Referat sprawozdawczy KC BPK wygłoszony przez tow. Todora Żiwkowa, "Trybuna Ludu" 76(9850)1976.
• Chociłowski J., Inny smak khmerskiego manga, "Kontynenty" 7(138)1975.
• Chociłowski J., Okruchy Azji, Warszawa 1986.
• Chociłowski J., Proces w Phnom Penh, "Kultura" 43(854)1979.
• Chociłowski J., Wokół Kampuczy. Procenty od nieszczęścia (maszynopis).
• Communiqué Commun du Gouvernement de la République Démocratique Populaire Lao et du Gouvernement du Kampuchea, "Nouvelle de Dernière Heure" 24(12)1975.
• Corfield J. J., The Royal Family of Cambodia, Melbourne 1990.
• Courtois S., Werth N., Panné J.-L., Paczkowski A., Bartosek K., Margolin J.-L., Czarna księga komunizmu, Warszawa 1999.
• Darde J.-N., Le ministère de la vérité, Paris 1984.
• Dastych M., Miasta są siedliskiem zła, "Czas" 11(163)1978.
• Dastych M., Odróżniam prawdę od kłamstwa, "Polityka" 12(1559)1987.
• Detyna T., Kościół katolicki w Kambodży, "Studia Teologiczno-Historyczne Śląska Opolskiego" (17)1997.
• Detyna T., Polityka zagraniczna Kambodży w okresie rządów Czerwonych Khmerów (1975--1979), Lublin 1987 (praca magisterska).
• Detyna T., Problemy społeczne Kambodży oraz wewnętrzne i międzynarodowe próby ich przezwyciężania, [w:] Frysztacki K., Korzeniowski M. (red.), Wokół sposobów życia, kwestii społecznych i wzorów ich rozwiązywania, Opole 2006.
• Detyna T., Marszałek-Kawa J. (red.), Polska - Kambodża. Łączy nas bolesna przeszłość. Zbliży nas przyszłość, Toruń 2008.
• Domarańczyk Z., Wojna po wojnie, Warszawa 1982.
• Dudman R., Forty Days with the Enemy, New York 1971.
• Etcheson C., The Rise and Demise of Democratic Kampuchea, Colorado 1984.
• Fogler J., Natarcie Czerwonych Khmerów, "Polityka" 12(942)1975.
• Góralski W., Dylematy Azji Południowo-Wschodniej, Warszawa 1983.
• Góralski W., Pokój w Indochinach i jego reperkusje, "Sprawy Międzynarodowe" 9(277)1975.
• Góralski W., Problemy pokoju i bezpieczeństwa Azji, Warszawa 1979.
• góralski W., Uregulowanie konfliktu w Indochinach i jego reperkusje, "Encyklopedia -Świat w Przekroju" 1976.
• Górnicki W., Bambusowa klepsydra, Warszawa 1980.
• Górnicki W., Jego ekscelencja kat prosi o głos..., "Trybuna Ludu" 270(10972)1979.
• Grabowska-Lipińska I., Stosunki polityczne między Chińską Republiką Ludową a Wietnamem i Kampuczą w latach 1949-1976, Wrocław 1989.
• Grabowska-Lipińska L., Strategia polityczna ChRL wobec państw Azji Południowo-Wschodniej w latach 1949-1976, Warszawa 1995.
• Grabowski Z., Komunistyczna Partia Kambodży (KPK), [w:] Partie komunistyczne i robotnicze świata. Zarys encyklopedyczny, Warszawa 1978.
• Grosz W., Przygoda dyplomatyczna, Warszawa 1957.
• Herman M., Konflikt kambodżański, "Sprawy Międzynarodowe" 3(272)1975.
• Herman M., Przemiany wewnętrzne a polityka zagraniczna Kambodży, "Sprawy Międzynarodowe" 2(312)1979.
• Historia polityczna Dalekiego Wschodu 1945-1976, Warszawa 1986.
• Historyczne doświadczenia rewolucji w Wietnamie, Warszawa 1978.
• Indochiny po godzinie zero, "Forum" 13/678/1978.
• Iwiński T., Ruch rewolucyjny w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskiej, Warszawa 1982.
• Jak dojrzałe jabłko, "Forum" 17(525)1975; za: "Time" (21 IV 75), "Newsweek" (21 IV 75), "France-Soir" (19 IV 75), Reuters (15, 17, 18 IV 75), AFP (17, 19 IV 75).
• Janta-Połczyński A., Na kresach Azji, Warszawa 1939.
• Jelonek A.W., Ofiary rewolucji Czerwonych Khmerów w Kambodży. Próba obiektywnej oceny, "Azja - Pacyfik" 1/1998.
• Jelonek A.W., Paternalizm i zależność. O kształtowaniu się sceny politycznej we współczesnej Kambodży, "Afryka, Azja, Ameryka Łacińska: Studia i Materiały" 78/2001.
• Jelonek A.W., Rewolucja Czerwonych Khmerów 1975-1978, Warszawa 1999.
• Johnson P., Historia świata od roku 1917 do lat 90-tych, Londyn 1992.
• Kajdański E., Perłowy Trójkąt, Warszawa 1987.
• Kambodża bez fantazji i złudzeń, "Forum" 38/598/1976; za: "Neue Zurcher Zeitung" (13 VIII 76).
• Kambodża. Informacje o kraju i praktyczne wskazówki handlowe, Warszawa 1957.
• Kambodża (notatka informacyjna), [MSZ], Warszawa 1992.
• Kambodża - pół roku później..., "Forum" 49(557)1975; za: "Journal de Genéve" (1-2 XI 75), "The Sunday Times" (12 X 75), "Le Monde" (8 XI 75).
• Kambodża i sąsiedzi; Nikt nie podnosi słuchawki w Poipet...; Wizyta w Pekinie, "Forum" 41(654)1977; za: "The Guardian", "Far Eastern Economic Review", "Le Monde" (29 IX 77), Reuters (29 IX 77).
• Kambodża. "Nie kopiujemy niczego...", "Forum" 37(545)1975; za: "Newsweek" (8 IX 75), "Le Monde" (2 IX 75).
• Kambodża. Poparcie ludu dla programu sił patriotycznych, "Trybuna Ludu" 103(9575)1975.
• Kampuchea Dossier II, Hanoi 1978.
• Kampuchea in the Seventies. Raport of a Finnish Inquiry Commission, Helsinki 1982.
• Kiernan B., How Pol Pot Came to Power. A History of Communism in Kampuchea, 1930-1975, London-New York 1987.
• Kiernan B., The Pol Pot Regime, Race, Power and Genocide in Cambodia under the Khmer Rouge, 1975-1979, New Haven-London 1996.
• Kolasińska E. (red.), "Zeszyty Dokumentacyjne" 11(192)1983, Seria monograficzna. Socjalistyczne Indochiny, PAP, Warszawa 1983.
• Kowalczyk A., Kambodża 1975-1995, Największe Bitwy XX w., t. 23, Warszawa 1996.
• "Kronika. Dokumentacja Prasowa" (Kronika PAP) 1970; 1971; 1973; 1975-1983.
• Łabędź L., Bez złudzeń, London 1989.
• Ławacz M., Kambodża, "Encyklopedia - Świat w Przekroju" 1977.
• Ławacz M., Kambodża, "Encyklopedia - Świat w Przekroju" 1978.
• Ławacz M., Kambodża (Kampucza), "Encyklopedia - Świat w Przekroju" 1979.
• Martin M.A., Cambodia. A Shattered Society, Berkeley-Los Angeles 1994.
• Michelmore P., Pola śmierci, "Przegląd Reader's Digest" 6/1997.
• Michiejew J.J., Diemient'iew J.P., Kożewnikow W.A., Istorija Kampuczii. Kratkij oczerk, Moskwa 1981.
• Michta N., Notatki z Indochin, Warszawa 1973.
• Mikulicz S., Wspomnienia z Kambodży, Toruń 2007.
• Mistarz M., Sapała M., Dorosłe dzieci z przedszkola pracy, "Polityka" 14(2395)2003.
• Morice J., Cambodge, du sourire a l'horreur, Paris 1977.
• Mosjakow D.W., Kampuczija: osobiennosti riewoljucionnogo processa i połpotowskij "ekspierimient", Moskwa 1986.
• Mrozek B., Historia najnowsza Azji Południowo-Wschodniej 1917-1970, Warszawa 1973.
• Myśliwiec E., Punishing the Poor: The International Isolation of Kampuchea, Oxford 1988.
• Na granicy między Wietnamem a Kambodżą, "Forum" 1(666)1978; za: AFP (31 XII 77 i 2 I 78).
• Na granicy między Wietnamem a Kambodżą (ciąg dalszy), "Forum" 2(667)1978; za: "L'Humanité" (4 I 78), "Le Monde" (3 I 78), "Le Figaro" (2 I 78).
• Ngor H., Kambodżańska odyseja, Warszawa 1990.
• Norodom Sihanouk, Prisonnier des Khmers Rouges, Paris 1986.
• Nowy rząd Kambodży. Khieu Samphan prezydentem Republiki, "Trybuna Ludu" 90(9864)1976.
• Nowy rząd Kambodży zapowiada prowadzenie polityki neutralności i niezaangażowania, "Trybuna Ludu" 90(9562)1975.
• Obraz tygodnia (stała rubryka), "Tygodnik Powszechny" 11(1364)1975; 12(1365)1975; 17(1370)1975; 20(1373)1975.
• Olszewski W., Historia Wietnamu, Wrocław 1991.
• Osborne M., Kampuczija i Wietnam: spojrzenie w historię, "Prezentacje" 11(294)1978; za: "Pacific Community" (IV 1978).
• Osmańczyk E.J., Encyklopedia ONZ i stosunków międzynarodowych, Warszawa 1986.
• Osmańczyk E.J., Encyklopedia spraw międzynarodowych i ONZ, Warszawa 1974.
• Ostaszewski P., Kambodża. Zapomniana wojna 1970-1975, Toruń 2003.
• Passent D., Współistnienie to nie filantropia, "Polityka" 4(986)1976.
• Picq L., Beyond the Horizon: Five Years with the Khmer Rouge, New York 1989.
• Pin Yathay., L'Utopie meurtrière. Un rescapé du génocide cambodgien témoigne, Paris 1980.
• Plattner F.A, Gdy Europa szukała Azji, Kraków 1975.
• Początek nowego początku..., "Forum" 23(636)1977; za: "Austrialian Outlook".
• Pogłoski z Kambodży, "Forum" 14(574)1976; za: "International Herald Tribune" (7 III 76), "Journal de Genève" (5 III 76), AFP (3 III 76).
• "Polskie Dokumenty Dyplomatyczne" 1973; 1974; 1976; 1977.
• Ponchaud F., Cambodia - Year Zero, Norwich 1978.
• Ponchaud F., La Cathédrale de la rizière: 450 ans d'histoire de l'Église au Cambodge, Paris 1990.
• Pożywka antykomunizmu, "Forum" 38(703)1978; za: "Frankfurter Allgemeine Zeitung" (2 IX 78), APN (11 IX 78), "The Observer" (3 IX 78).
• Pradhan P.C., Foreign Policy of Kampuchea, New Delhi 1985.
• Propozycje Wietnamu w celu uregulowania konfliktu z Kambodżą, "Trybuna Ludu" 31(10425)1978.
• Przez uchylone drzwi Kampuczei, "Forum" 50(663)1977; za: "Afrique-Asie" (14-27 XI 77), "Jeune Afrique", "Nowoje Wremia".
• Quang B.X., Le totalitarisme des Khmers Rouges: Idéologie autonome ou modèle importé?, "Cahiers Internationaux de Sociologie" 94/1993.
• Retbøll T., Kampuchea och den vestlige pressen 1975-78, København 1979.
• Riewoliucionnyj process w stronach Afriki i Azii, Tbilisi 1984.
• Sienkiewicz M., Wojna wyzwoleńcza narodów Indochin 1945-1975, Warszawa 1979.
• XXV S'jezd KPSS i probliemy idieołogiczieskoj bor'by w stronach Azii i Afriki, Moskwa 1979.
• Skopiec D. (red.), Miasta w ideologii i polityce Czerwonych Khmerów, "Bezpieczeństwo i Ochrona" 1/2(5/6)2009.
• Skowroński J., ABC... FUNK, "Trybuna Ludu" 87(9559)1975.
• Sliwinski M., Le génocide Khmer Rouge. Une analyse démographigue, Paris 1995.
• "Sprawy Międzynarodowe" 6(275)1975.
• Steinbach J., Phnom Penh librée, Paris 1976.
• Stosunki dyplomatyczne Polski 1944-1982 r. Informator, t. 4, (MSZ), Warszawa 1984.
• Szafar T., W cieniu świątyń Angkoru, Warszawa 1971.
• Szczygieł B., Mnisi w szafranowych szatach, Kraków 1983.
• Szulc T., Wówczas i dziś. Jak zmieniał się świat po drugiej wojnie światowej, Gdańsk 1992.
• Szymusiak M., Les pierres crieront: une enfance cambodgienne 1975-1980, Paris 1984.
• Śliwiński M., Zbrodnia - kłamstwo - amnezja. Rewolucja Czerwonych Khmerów w Kambodży, Warszawa 1998.
• Tajne dokumenty Biura Politycznego. PRL-ZSRR 1956-1970, Londyn 1998.
• Todd O., Okrutny kwiecień 1975, Warszawa 1989.
• Turski M., Spór SRW-Kambodża, "Polityka" 2(1089)1978.
• "UN Security Council" 1979, PV 2111.
• Warneńska M., Brama do powieści, "Literatura" 6(155)1998.
• Warneńska M., Brama do powieści (2). Ślady przeszłości, "Literatura" 7/8(156/157)1998.
• Warnńska M., Gdy Budda sięgnął po broń, Warszawa 1977.
• Warneńska M., Ląd ocalony, Warszawa 1982.
• Warneńska M., Oczy smoka, Warszawa 2006.
• Warneńska M., Śladami Pol Pota, Warszawa 1999.
• Warneńska M., Uchodźcy mówią..., "Perspektywy" 32(467)1978.
• Warneńska M., W cieniu konfliktu z Kambodżą, "Perspektywy" 8(443)1978.
• Wasilkow J., Kampuchea: The Maoist "Experiment" That Failed, "Far Eastern Affairs" 3(21)1979.
• Wciąż niespokojne płynie Mekong..., "Forum" 6(671)1978; za: "Newsweek" (23 I 78), "Izwiestia" (19 I 78), "International Herald Tribune" (12 I 78), Reuters (25 I 78).
• Wójcicki B., Nowy rozdział w historii Kambodży, "Trybuna Ludu" 89(9561)1975.
• Wspólny komunikat polsko-laotański, "Trybuna Ludu" 239(10013)1976.
• Wünsche R., Weidemann D., Vietnam, Laos und Kampuchea. Zur nationalen und sozialen Befreiung der Völker Indochinas, Berlin 1977.
• Y Phandara, Retour à Phnom Penh. Le Cambodge du génocide à la colonisation, Paris 1982.
• Za kambodżańską kurtyną, "Forum" 17(682)1978; za: "The Observer", "Politika".
• Zamknięcie przedstawicielstwa reżimu Lon Nola w Warszawie, "Trybuna Ludu" 76(9548)1975.
• Zaorska B., Marabut i tubiba, Warszawa 1986.
• "Zbiór Dokumentów" 1954; 1973; 1974; IV 1975-II 1979.
• Zieliński E., Wietnam socjalistyczny - zjednoczony, Warszawa 1978.
• IV Zjazd Komunistycznej Partii Wietnamu. Podstawowe dokumenty, Warszawa 1980.
• ZO.S. (Zofia Skowron), Personalia. Khieu Samphan, "Trybuna Ludu" 98(9872)1976.
• Zychowicz A., Konflikty na granicy. W świetle i cieniu, "Perspektywy" 2(437)1978.
• Zychowicz A., Nowa Kambodża, "Perspektywy" 17(295)1975.
• Zyga S., Polityka ChRL wobec Indochin, "Sprawy Międzynarodowe" 9(277)1975.
• Eysenck H. & M., Podpatrywanie umysłu, Gdańsk 1996.
• Festinger L., A Theory of Cognitive Dissonance, New York 1957.
• Hirschi T., Causes of Delinquency, Berkeley 1969.
• Jervis R., Perception and Misperception in International Politics, Princeton 1976.
• Kukułka J., Teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa 2000.
• Kukułka J., Zięba R. (red.), Polityka zagraniczna państwa, Warszawa 1992.
• ŁOŚ-Nowak T., Stosunki międzynarodowe. Teorie - systemy - uczestnicy, Wrocław 2000.
• Pałyga E.J., Dyplomacja Polski Ludowej 1944-1984, Warszawa 1986.
• Pałyga E.J., Podmioty polityki zagranicznej i międzynarodowej, Warszawa 1982.
• Pietraś Z.J., Decydowanie polityczne, Warszawa-Kraków 1998.
• Pietraś Z.J., Sztuczna inteligencja w politologii, Lublin 1990.
• Vukadinović R., Międzynarodowe stosunki polityczne, Warszawa 1980.
• Wiatr J.J., Percepcja i mispercepcja w stosunkach międzynarodowych, "Sprawy Międzynarodowe" 4(359)1983.
• Artykuł dziennika "Prawda". Pekin a stosunki radziecko-chińskie, "Trybuna Ludu" 101(9875)1976.
• Bromke A., Rakowska-Harmstone T. (red.), Państwa komunistyczne u progu lat siedemdziesiątych, Londyn 1973.
• Czarna księga cenzury PRL, t. 1, Londyn 1977.
• Filler W., Jajo na mapie, "Szpilki" 23(1764)1975.
• Głabiński S., Azja patrzy na Chiny, Warszawa 1977.
• Górnicki W., Rzeczy minione, Kraków 1983.
• Janicki J., Muszyński J. (red.), Ideologia i polityka współczesnego lewactwa, Warszawa 1976.
• Kisielewski S., Bez cenzury, Paryż 1987.
• Miłosz Cz., Zniewolony umysł, Kraków 1999.
• Mołdawa T., Konstytucje polskie 1918-1998, Warszawa 1999.
• Muszyński J., Konfrontacje ideologiczne, Warszawa 1980.
• Osmańczyk E.J., Nasza "Ost" i "Westpolitik", "Tygodnik Powszechny" 23(1980)1987.
• Radkowski T., Od Jan-ce-kiangu do Me-kongu, Warszawa 1939.
• Szumańska E., Bizary, Kraków 1987.
• Szumańska E., Pięć lat, Warszawa 1989.
• Tobiasz J., Azjatyckie kraje socjalistyczne (MRL - KRLD - SRW), Warszawa 1976.
• Tuchman B., Szaleństwo władzy, Katowice 1992.
• VII Zjazd Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. 8-12 grudnia 1975. Podstawowe materiały i dokumenty, Warszawa 1975.