Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych i jej wpływ na funkcjonowanie rynku pracy

• Autorzy: Barbara Ptaszyńska

Warianty tytułu

Privatisation of State-Owned Companies and Its Influence on Labour Market Functioning

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Społeczna własność środków produkcji była uważana za jeden z najważniejszych elementów gospodarki socjalistycznej. Przybierała ona postać własności państwowej i spółdzielczej, przy czym ta ostatnia była uznawana za formę niższą. Z tego też powodu do 1989 roku sektor uspołeczniony zajmował dominującą pozycję w gospodarce, wytwarzając 82% PKB (w tym 11% przez spółdzielnie), zatrudniając prawie 58% ogółu pracujących. W jego posiadaniu było prawie 77% wartości brutto majątku trwałego. Sektor prywatny stanowił tym samym enklawę w otoczeniu sektora uspołecznionego. Jednak przedsiębiorstwa państwowe w socjalizmie były w większej mierze zakładami budżetowymi niż jednostkami posługującymi się rachunkiem ekonomicznym. Zarządzanie na podstawie planu i "miękkiego budżetowania" w myśl zasady, że każde przekroczenie kosztów będzie usprawiedliwione o ile zostanie wykonany z nadwyżką plan produkcji i zawsze znajdą się niezbędne środki w formie dotacji bądź łatwo dostępnego kredytu. Nastawione było na działalność nie przynoszącą bezpośrednich, wymiernych skutków ekonomicznych, tylko na wykonanie zadań planowych. (fragment tekstu)

EN

State-owned sector predominated in Polish economy until 1989, owning 77% of fixed assets gross value and employing almost 58% of labour. Such a form of management led to disappearance of joint responsibility sense, authentic enterprise, and microeconomic efficiency. The process of privatisation in Poland - outlined in this article entitled "Privatisation of State-owned Companies and its Influence on Labour Market Functioning" - improved management efficiency of both labour and fixed assets on a whole economy scale. It contributed to excessive employment reduction and also improvement of work discipline and conditions. Non-privatised big companies remained incapable of functioning without finance assistance of government. Additionally, it occurred that the earlier the public company become private, the better is its economic condition and competitiveness. The most visible cost of above mentioned changes was a huge unemployment - an after-effect of (just among other things) privatisation and systematic efficiency increase of management and means of production exercise. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych; Rynek pracy; Gospodarka socjalistyczna; Przedsiębiorstwo państwowe; Sektor prywatny; Zatrudnienie; Prywatyzacja

EN

Privatisation of state owned enterprises; Labour market; Socialist economy; State enterprises; Private sector; Employment; Privatisation

• Czasopismo: Zeszyty Studiów Doktoranckich / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu. Wydział Ekonomii
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 11
• Strony: 57--88

Twórcy

autor

Barbara Ptaszyńska

Bibliografia

• Bałtowski, M., [2002], Przekształcenia własnościowe przedsiębiorstw państwowych w Polsce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Balicki, W., [1998], Makroekonomia, Wydawnictwo WSB, Poznań.
• Balcerowicz, L., [1997], Socjalizm, kapitalizm, transformacja, szkice z przełomu epok, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Dallago, B., [1993], Prywatyzacja jako droga transformacji systemu ekonomicznego, Ekonomista, nr 5.
• Drogi wyjścia z polskiego kryzysu gospodarczego, pod red. W. Dymarskiego, Dyskusje Poznańskich Ekonomistów/Akademia Ekonomiczna w Poznaniu, Warszawa-Poznań.
• Hockuba, Z., [1995], Państwo a proces transformacji gospodarki. Aspekty instytucjonalne, Ekonomista, nr 3.
• Jakóbik, W., [1987], Uwarunkowania zmian w gospodarce, PAN, Warszawa.
• Kamiński, T., Leśniak, A., Prejbisz, P., [1996], Przekształcenia własnościowe państwowego sektora rolnego, IBnGR, Transformacja gospodarki, nr 75.
• Kornai, J., [1990], The Road to a Free Economy, Norton, New York.
• Monkiewicz, J., [1993], Uwagi o przekształceniach własnościowych w Polsce, Ekonomista, nr 5-6.
• Nasiłowski, M., [1987], Socjalistyczny system gospodarowania w Polsce, PWE, Warszawa.
• Rapacki, R., Linz, S.J., [1993], Instytucjonalne uwarunkowania i bariery prywatyzacji w Polsce, Ekonomista, nr 1.
• Restrukturyzacja przedsiębiorstw w procesie transformacji gospodarki polskiej, tom 1, pod red. E. Mączyńskiej, Wydawnictwo DiG, Warszawa.
• Rosati, D.K., [2000], Polska droga do rynku, PWE, Warszawa.
• Transformacja gospodarki postkomunistycznej a teoria ekonomii, pod red. J. Winieckiego, Zeszyty Towarzystwa Ekonomistów Polskich, nr 5.
• Transformacja systemu ekonomicznego w Polsce, pod red. S. Lisa, PAN, Kraków.
• Yarrow, G., [1986], Privatisation In Theory and Practice, Economic Policy, February.
• Wieczorek, P., [1999], Polski przemysł obronny po 1990 roku, Wiadomości Statystyczne, Warszawa.