Deontologia w zawodach zaufania publicznego

• Autorzy: Katarzyna Frąckowiak
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Jak ważna jest deontologia zawodów zaufania publicznego najlepiej świadczą wydarzenia ostatnich miesięcy, które rozgrywają się na polskiej scenie politycznej. Przykład afery Rywina, jak i wielu innych spraw związanych z nieprzestrzeganiem podstawowych zasad moralnych w zawodach zaufania publicznego i społecznego pokazuje, że niezbędne jest jasne formułowanie i respektowanie kodeksów etycznych. Termin "etyka zawodowa" można bowiem rozumieć trojako. Występuje ona wyraźnie jako normy spisane, które odpowiadają na pytanie: jak przedstawiciele danego zawodu - ze względów moralnych - powinni, a jak nie powinni postępować. Następnie - w kontekście przekonań moralnych oraz postępowania przedstawicieli zawodu - ma miejsce ocenianie ich według kryteriów moralnych. Trzeba jednak zaznaczyć, że etyka zawodowa nie kształtuje się w sposób autonomiczny, a w granicach poszczególnych grup zawodowych, i nie w izolacji od całokształtu warunków społeczno-politycznych oraz panującej w danym społeczeństwie moralności. Etyka zawodowa to, jak wielu sądzi, zastosowanie ogólnych dyrektyw moralnych występujących po prostu w danym społeczeństwie do konkretnych sytuacji zawodowych, ale nie tylko. Jest to też swoisty, preferowany przez samą grupę zawodową, sposób rozstrzygnięć konfliktów wartości moralnych i, z nim związane, tradycje moralne zawodu. Za tworzeniem etyki zawodowej ma przemawiać okoliczność, że normy i reguły etyki ogólnej są właściwie zbyt ogólne, a wręcz ogólnikowe. (fragment tekstu)

EN

Ethical problems always appear when an individual does something that influences other people's lives. They are the unavoidable elements of everything that refers to a social life. The most important ethical rules, which one should follow no matter what his or her profession is, are: respect for each other (treating another person as a subject, rather than an object), honesty, just and fair procedures, clear actions. A term "professional ethics" can be understood in three ways: as written laws that regulate how the representatives of a particular profession should or should not act, according to the moral standards; from the moral point of view, evaluating them according to the moral criterion. A professional ethics is not only applying the general, socially acceptable moral rules to the particular situations at workplace; but also the preferable way of working out the moral conflicts. Professional ethics, to a large extent, is related to the social roles that are played by the certain professional groups. It needs to be stated that professional acts are something more than just technical acts. Moral codes need to be conductive to good work, building friendly relations within the professional groups, creating positive attitude of the employees to the work. In a Polish system of law there are right now several "professional governments" with their own written laws. They are doctors, lawyers, psychologists, and civil servants. Professional ethics, which means codes, is usually created to correct the existing condition, or to improve it substantially. Lawyers and doctors belong to the professional groups which are regarded as the guardians of ethics. Their decisions are irreversible. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Obowiązki pracownicze; Etyka pracy; Zaufanie społeczne; Etyka zawodowa; Moralność; Zawody zaufania publicznego

EN

Employee obligations; Work ethics; Social trust; Professional ethics; Morality; Professions of public trust

• Czasopismo: Zeszyty Studiów Doktoranckich / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu. Wydział Ekonomii
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 12
• Strony: 5--16

Twórcy

autor

Katarzyna Frąckowiak

Bibliografia

• Armstrong, M., [2001], Zarządzanie zasobami ludzkimi, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Blackburn, S., [2001], Being Good, Oxford University Press, Oxford.
• Cichocka, E., [2002], Lekarzu, lecz się sam, Gazeta Wyborcza, z dnia 2 grudnia.
• Elementy etyki gospodarki rynkowej, [2000], pod red. B. Pogonowskiej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Etyka zawodowa, [1971], pod red. A. Sarapaty, Książka i Wiedza, Warszawa.
• Grzelak, J.Ł, Nowak, A., [2000], Wpływ społeczny, w: Psychologia (tom 3), pod red. J. Strelaua, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Jankowski, H., [1997], Etyka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Kenrick, D.T., Neuberg, S.L., Cialdini, R.B., [2002], Psychologia społeczna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Kot, W., [2000], Status kodeksów etycznych zawodów ekonomicznych, w: Elementy etyki gospodarki rynkowej, pod red. B. Pogonowskiej, Polskie Wydawnictw Ekonomiczne, Warszawa.
• Lazari-Pawłowska, I., [1971], Etyka zawodowa jako role społeczne, w: Etyka zawodowa, pod red. A. Sarapaty, Warszawa.
• Łyczywek, R., [1971], O etyce zawodów prawniczych, w: Etyka zawodowa, pod red. A. Sarapaty, Warszawa.
• Maziarski, W., Karnowski, M., [2003], Polityka sięgnęła bruku, Newsweek, z dnia 12 stycznia.
• Maślińska, H., [1971], Problemy etyczne zawodu lekarskiego, w: Etyka zawodowa, pod red. A. Sarapaty, Warszawa.
• Meller, M., [2003], Na dobre i na coraz lepsze, Polityka, z dnia 10 stycznia.
• Michalik M. [1971], Społeczne przesłanki, swoistość i funkcje etyki zawodowej, w: Etyka zawodowa, pod red. A. Sarapaty, Warszawa.
• Pietrzkiewicz, T., [1997], Etyka zarządzania rozwojem gospodarczym, w: Etyka biznesu, pod red. J. Dietla, W. Gasparskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Popkin, R.H., [1986], Filozofia, Zysk i S-ka, Poznań.
• Smoleński, P., [2002], Ustawa za łapówkę czyli przychodzi Rywin do Michnika, Gazeta Wyborcza, z dnia 27 grudnia.
• Zimbardo, P.G., Ruch, F.L., [1997], Psychologia i życie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.