Realna konwergencja krajów CEE-4 w świetle dekompozycji wzrostu gospodarczego

• Autorzy: Marcin Puziak

Warianty tytułu

Real Convergence of CEE-4 Countries on the Background of Economic Growth Decomposition

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

We współczesnej ekonomii, jednym z głównych problemów badawczych jest wzrost gospodarczy. Badanie wzrostu gospodarczego ma tę zaletę, iż wyniki poszczególnych gospodarek mogą być bezpośrednio porównywane. To z kolei pozwala na wyciąganie stosownych wniosków dotyczących tempa i kierunku zmian zachodzących w danym kraju na tle innych gospodarek. Przedmiotem niniejszej analizy jest ocena wzrostu gospodarczego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej - Czechy, Węgry, Polska i Słowacja, które wspólnie są określane jako grupa CEE-4 (Central and Eastern European countries). Zakres podmiotowy obejmuje także kraje UE-15, które stanowią najbardziej rozwiniętą grupę gospodarek w Europie. Unia Europejska piętnastu krajów została potraktowana jako jeden obszar ekonomiczny, którego dane makroekonomiczne stanowią punkt odniesienia dla Czech, Węgier, Polski i Słowacji. Głównym celem artykułu jest analiza wybranych wskaźników makroekonomicznych (realne PKB, nakłady na kapitał stały, liczba osób zatrudnionych, produktywność pracy, techniczne uzbrojenie pracy, a także łączna produktywność nakładów, mierzona resztą Solowa) w kontekście realnej konwergencji. W literaturze przedmiotu można rozróżnić konwergencję nominalną i realną. Nominalna najczęściej kojarzona jest ze spełnieniem kryteriów traktatu z Maastricht. Konwergencja realna natomiast jest rozumiana jako dążenie do zbieżności gospodarek względem siebie. W takim rozumieniu konwergencja będzie oznaczała, zbliżanie się badanych krajów Europy Środkowo-Wschodniej do stopnia rozwoju grupy UE-15. Pozostaje jednak pytanie o tempo nadrabiania dystansu do najbardziej rozwiniętych krajów Europy. Analiza obejmuje lata 1994-2005. Zakres czasowy wynika z dostępności do wiarygodnych/porównywalnych danych. Kraje postkomunistyczne dopiero po 1990 roku zaczęły dostosowywać statystykę dotyczącą rachunków narodowych do standardów gospodarek rynkowych. Przyjęto, iż 1994 rok stanowi pierwszą porównywalną dla wszystkich krajów obserwację. Źródłem szeregów czasowych są bazy danych OECD oraz Eurostat. Z punktu widzenia innych badań prowadzonych w tym zakresie, analizowany okres jest dość krótki. Badania przeprowadzone przez R. Barro i X. Sala-i-Martin, dotyczące pomiaru czynników wzrostu gospodarczego odnosiły się od dwudziestojednoletnich szeregów czasowych do nawet pięćdziesięcioletnich okresów. W badaniach Mankiwa, Romera i Weila dotyczących pomiaru wzrostu gospodarczego i konwergencji był uwzględniony dwudziestopięcioletni okres. Wobec powyższego należy przyjąć, że jedenastoletni okres jest zbyt krótki, żeby wyciągać daleko idące wnioski na temat wzrostu gospodarczego, natomiast jest wystarczający, by odpowiedzieć na pytanie, czy Czechy, Węgry, Polska i Słowacja nadrabiają dystans gospodarczy, który dzieli je od najwyżej rozwiniętych krajów Unii Europejskiej. Analiza składa się z dwóch części. W pierwszej uwaga skoncentrowana jest na omówieniu metody badań. W pracy zaadaptowano metodę zaprezentowaną przez R. Barro oraz X. Sala-i-Martin, która polega na oszacowaniu wpływu poszczególnych nakładów produkcji na wzrost gospodarczy. Narzędziem badawczym przyjętym w pracy jest funkcja produkcji typu Cobba-Douglasa z założeniem stałych korzyści skali względem czynników produkcji. Druga część pracy jest poświęcona omówieniu otrzymanych wyników. Uwaga skoncentrowana jest na danych z początku i końca badanego okresu, pomijając tym samym problem przebiegu i występujących fluktuacji wybranych wskaźników. (fragment tekstu)

EN

The aim of the article is to analyse economic growth in selected Central-Eastern European countries in the context of real convergence during 1994-2005. The analysis included economies of the Czech Republic, Hungary, Poland, and Slovakia (CEE - 4) on the background of EU-15, treated as one economic area. The research method was taken from the works of R. Barro and X. Sala-i-Martin in which the used research method is Cobb - Douglas production function, assuming permanent economies of scale related to production function. The research procedure included the following steps: decomposition of economic growth rate, defining strength of labour, capital and Solow residual factors, and assessment of the very process of convergence. It was assumed that the convergence process means approaching of the chosen economic quantities of CEE-4 countries to the quantities defining EU-15. The opposite direction would mean divergence. The research that was done allowed for creating a matrix in which a relative share of capital and labour in economic growth are presented. It enabled separation of different characteristics of the convergence course in individual countries. One can notice that similar models of behaviour are characteristic of such pairs of countries as: Poland and Hungary (very high share of capital, very low share of labour and standard one of Solow residual) and the Czech Republic and Slovakia (very high share of capital, very low share of labour and very high of Solow residual). (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wzrost gospodarczy; Konwergencja regionalna; Wskaźniki makroekonomiczne; Dynamika rozwoju regionalnego; Konwergencja realna

EN

Economic growth; Regional convergence; Macroeconomic indicators; Regional development dynamics; Real convergence

• Czasopismo: Studia Doktorantów / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 3
• Strony: 58--69

Twórcy

autor

Marcin Puziak

Bibliografia

• Barro R., Economic Growth in a Cross Section of Countries, "Quarterly Journal of Economics" 106, May 1991.
• Barro R., Sala-i-Martin X., Economic Growth, Second Edition, The MIT Press, Cambridge, Massachusetts, London, England 2003.
• Eurostat Database, http://epp.eurostat.ec.europa.eu/.
• Malaga K., Kliber P., Maćkowiak P., A Review application of neoclassical growth models to analysis of regional inequalities in Poland, "The Poznań University of Economics" vol. 4, nr 2, 2004.
• Malaga K., Konwergencja gospodarcza w krajach ODCE w świetle zagregowanych modeli wzrostu, Prace Habilitacyjne na 10, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań 2004.
• Mankiw G., Romer D., Weil D., A Contribution to the Empirics of Economic Growth, "Quarterly Journal of Economics" 107, May 1992.
• OECD Statistics v.4.2, http://stats.oecd.org/wbos/default.aspx.
• Orłowski W., Real Convergence In Central and Eastern Europe, NBP Conference Paper, "Potential Output and Barriers to Growth", Zalesie Górne 2003.
• Romer D., Advanced Macroeconomics, McGraw-Hill, New York 2000.
• Solow R., A Contribution to the Theory of Economic Growth, "Quarterly Journal of Economics" 70, February 1956.
• Solow R., Technical Change and the Aggregate Production Function, "Review of Economics and Statistics" 39, August 1957.