Porównanie zawartości wybranych mikotoksyn w produktach zbożowych z upraw ekologicznych i konwencjonalnych

• Autorzy: Magdalena Polak-Śliwińska , Andrzej Kuncewicz

Warianty tytułu

The Comparison of Choosen Mycotoxins in Cereal Products with Conventional and Ecological Crops

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Mikotoksyny wytwarzane głównie przez grzyby toksynotwórcze z rodzaju Fusarium, Penicillium i Aspergillus są postrzegane jako wysoce niebezpieczne tak w uprawie konwencjonalnej, jaki ekologicznej. Zdecydowana większość produktów spożywczych pochodząca z tych upraw to produkty zbożowe, będące często głównym źródłem mikotoksyn w paszy dla zwierząt i w diecie człowieka. Celem niniejszej pracy było porównanie zawartości wy-branych mikotoksyn (ochratoksyny A, fumonizyn i zearalenonu) w produktach zbożowych pochodzących z upraw konwencjonalnych i ekologicznych, znajdujących się w obrocie handlowym na terenie Warmii i Mazur. Badaniami objęto próbki produktów zbożowych, takich jak mąki i makarony pod kątem obecności w nich ochra-toksyny A (OTA), fumonizyn (FBs) i zearalenonu (ZEA). W badanych próbkach mąk z upraw ekologicznych stwierdzono większe zanieczyszczenie OTA niż w mąkach z upraw konwencjonalnych, natomiast mniejsze w przypadku zanieczyszczeń ZEA. Badanie poziomu występowania OTA i ZEA potwierdziło ich obecność w prób-kach produktów ekologicznych odpowiednio w 10 % i 20 % oraz w 100 % próbek produktów konwencjonalnych. Zanieczyszczenie FB1 i FB2 konwencjonalnych mąk kukurydzianych było także 100 %. W żadnym przypadku nie stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych poziomów ustalonych dla analizowanych mikotoksyn. (abstrakt oryginalny)

EN

Mycotoxins produced mainly by toxinogenic fungi of the genera Fusarium, Penicillium and Aspergillus are considered as highly dangerous in conventional and ecological crops. The vast majority of food products derived from these crops are cereal products, which are often the main source of mycotoxins in animal feed and human diet. The aim of this study was to compare the content of selected mycotoxins (ochratoxin A, fumonisins and zearalenone) in cereal products derived from conventional and ecological crops available on the market in the Warmia and Mazury region. The study included the samples of cereal products such as flours and pastas for the presence of ochratoxin A (OTA), fumonisins (FBs) and zearalenone (ZEA). The analyzed flours from ecological crops showed higher contamination by ochratoxin A (OTA) in comparison with products from conventional crops while smaller in the case of contamination by zearalenone (ZEA). Ochratoxin A (OTA) and zearalenone (ZEA) occurred in 10 % and 20 % of the samples from ecological crops, respectively and 100 % of the samples from conventional crops. The FB1 and FB2 contamination of conventional maize flour was also 100 %. In no case exceeding the maximum levels for analyzed mycotoxins. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo żywności; Żywność ekologiczna; Zboża; Rynek przetworów zbożowych; Substancje toksyczne; Toksykologia żywności

EN

Food commodities; Organic food; Corn; Grain products market; Toxic substances; Food toxicology

• Czasopismo: Inżynieria Przetwórstwa Spożywczego
• Rocznik: 2013
• Tom: 4(8)
• Strony: 21--28

Twórcy

autor

Magdalena Polak-Śliwińska

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

autor

Andrzej Kuncewicz

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Belajová E., Rauová D. 2007. Determination of ochratoxin A and its occurrence in wines of Slovakian retail. Journal of Food and Nutrition Research, 46(2): 68-74.
• Bennett J.W., Klich M. 2003. Mycotoxins. Clinical Microbiology Review, 36: 497-516.
• Bittencourt A.B.F., Oliveira C.A.F., Dilkin P., Corrêa B. 2005. Mycotoxin occurrence in corn meal and flour traded in São Paulo, Brazil Food Control, 16: 117-120.
• Cabañas R., Bragulat M.R., Abarca M.L., Castellá G., Cabañes F.J. 2008. Occurrence of Penicillium verrucosum in retail wheat flours from the Spanish market. Food Microbiology, 25: 642-647.
• Castegnaro M., Barstch H., Chernozemsky I. 1987. Endemic nephropathy and urinary tract tumors in the Balkans. Cancer Res. 47: 3608-3609.
• Chang K., Kurtz H.J., Mirocha C.J. 1979. Effects of the mycotoxin zearalenone on swine reproduction. American Journal of Veterinary Research, 40: 1260-1267.
• Czerwiecki, L. 2007. Mikotoksyny w ziarnie zbóż i co dalej? Przegląd Zbożowo - Młynarski, 51(10): 25-27.
• Edwards S., Cantley T.C., Day B.N. 1987. The effects of zearalenone on reproduction in swine II. Theriogenol. 28: 51-58.
• Engelhardt G., Barthel J., SparrerD. 2006. Fusarium mycotoxins and ochratoxin A in cereals and cereal products. Molecular Nutrition & Food Research, 50: 401-405.
• Gajęcki M., Gajęcka M., Jakimiuk E., Zielonka Ł., Obremski K. 2010. Zearalenone: Undesirable substance. in: Rai M., Varma A., Mycotoxins in Food, Feed and Bioweapons. Springer: 131-144.
• Haggler W.M. JR., Towers N.R., Mirocha C.J., Eppley R.M., Bryden W.L. 2001. Zearalenone: Mycotoxin or mycoestrogen? Fusarium: Nelson P.E. Memorial Symposium, edited by Summerell B.A., Leslie J.F., Bachouse D., Bryden W.L., Burges L.W. (St. Paul: APS Press): 321-331.
• Kluczek J.P., Kojder A. 2000. Mikotoksyny w zarysie. Wydawnictwo Uczelniane Akademii Techniczno-Rolniczej, Bydgoszcz, 120-151.
• Korbas M., Horoszkiewicz-Janka J. 2013. Zapobieganie powstawaniu mikotoksyn - rośliny rolnicze. Ekspertyza, Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy. Poznań (dostęp 2.12.2013) http://www.minrol.gov.pl/pol/layout/set/print/content/download/44252/244088/file/Ekspertyza-doradca.pdf.
• Mruczyk K., Jeszka J. 2013. Porównanie zawartości ochratoksyny A (OTA) i zearalenonu (ZEA) w produktach zbożowych z upraw ekologicznych i konwencjonalnych. Nauka Przyroda Technologie, 7(3): 48.
• Painter K. 1997. Puberty signs evident in 7-and 8-year old girls. USA Today, April 8, P.A-1.
• Peraica M., Radic B., Lucic A., Pavlovic M. 1999. Toxic effects of mycotoxins in humans. Bulletin of the World Health Organization, 77 (9): 754-766.
• Pławińska - Czarnak J., Zarzyńska J. 2010. Mikotoksyny w żywności pochodzenia zwierzęcego. Mikologia Lekarska, 17(2): 129.
• Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1126/2007 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych w odniesieniu do toksyn Fusarium w kukurydzy i produktach z kukurydzy. (Dz. U. WE L 255/14-17).
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1881/2006 ustalające najwyższe dopuszczalne poziomy niektórych zanieczyszczeń w środkach spożywczych. (Dz. U. WE L 364/5-24).
• Rybińska K., Postupolski J., Lendzion E., Kurpińska-Jaworska J., Szczęsna M. 2008. Programy monitoringowe realizowane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w zakresie zanieczyszczenia wybranych środków spożywczych mikotoksynami. Roczniki PZH, 59(1): 1-7.
• Saenz De Rodriguez C.A., Bangiovanni A.M., Conde De Borrego D. 1985. An epidemic of precocious development in Puerto Rican children. Journal Pediatrics, 393-396.
• Schollenberger M., Drochner W., Rufle M., Suchy S., Terry - Jara H., Muller H.M. 2005A. Trichothecene toxins in different groups of conventional and organic bread of the german market. Journal of Food Composition and Analysis, 18: 69-78.
• Schollenberger M., Muller H.M., Rufle M., Suchy S., Planck S., Drochner W. 2005B. Survey of Fusarium toxins in foodstuffs of plant origin marketed in Germany. International Journal of Food Microbiology, 97: 317-326.
• Scientific Committee On Food. 2000. Opinion of the Scientific Committee on Food on Fusarium toxins Part 31: Fumonisin B1 (FB1). SCF/CS/CNTM/MYC/ 24 FINAL (17.10.2000).
• Sekiyama B.L., Ribeiro A.B., Machinski P.A., Machinski Junior M. 2005. Aflatoxins, ochratoxin A and zearalenone in maizebased food products. Brazilian Journal of Microbiology, 36: 289-294.
• Shier W.T., Shier A.C., Xie W., Mirocha C.J. 2000. Structure-activity relationships for human estrogenic activity in zearalenone mycotoxins. Toxicon, 39: 1435-1438.
• Solarska E., Marzec M., Kuzdraliński A., Muszyńska M. 2012. The occurrence of mycotoxins in organic spelt products. Journal of Plant Protection Research, 52 (2): 190-195.
• Stanisławczyk R., Rudy M., Świątek B. 2010. Występowanie mikotoksyn w zbożach i przetworach zbożowych znajdujących się w placówkach handlowych województwa podkarpackiego. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6 (73): 58-66.
• Stankiewicz D. 2012. System wczesnego ostrzegania o niebezpiecznej żywności i paszach RASFF. Analizy BAS, 11(78): 1-6.
• Stępień M., Sokół-Leszczyńska B., Łuczak M. 2007. Mikotoksyny, produkty spożywcze a zdrowie człowieka. Postępy Mikrobiologii, 46(2): 167-177.
• Stolarska A., Janda K. 2004. Zagrożenia dla zbóż - grzyby strzępkowe. Przemysł Spożywczy, 11: 56-57.
• Suchorzyńska M., Misiewicz A. 2009. Mikotoksynotwórcze grzyby fitopatogeniczne z rodzaju Fusarium i ich wykrywanie technikami PCR. Postępy Mikrobiologii, 48 (3): 221-230.
• Szulc P., Kruczek A., Bocianowski J., Waśkiewicz A., Beszterda M., Goliński P. 2012. Ocena poziomu stężeń fumonizyn w różnych odmianach kukurydzy. Progress in Plant Protection, 52(2): 310-313.
• Vrabcheva T., Usleber E., Dietrich R., Märtlbaver E. 2000. Cooccurrence of Ochratoxin A and Citrinin in Cereals from Bulgarian Villages with a History of Balkan Endemic Nephropathy. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 48: 2483-2488.
• Zalecenie Komisji (WE) nr 576/2006 z dnia 17 sierpnia 2006 r. w sprawie obecności deoksyniwalenolu, zearalenonu, ochratoksyny A, T-2 i HT-2 oraz fumonizyn w produktach przeznaczonych do żywienia zwierząt. (Dz. U. WE L 229/7 - 9).
• Ziarno M., Ujazdowska M. 2009. Ochratoksyna w żywności. Przemysł Spożywczy, 63: 21-25