Wpływ spółdzielni mleczarskich na przemiany przestrzenne, ekonomiczne i środowiskowe we współczesnej gospodarce

• Autorzy: Mirosława Marzena Nowak

Warianty tytułu

Influence of Dairy Cooperatives on Space, Economic, and Environmental Changes in Modern Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przemysł spożywczy, w tym mleczarstwo, należy do najważniejszych i najszybciej rozwijających się gałęzi polskiej gospodarki. Świadczy o tym wzrost wartości produkcji sprzedanej wyrobów mleczarskich (do 20 946 mln zł w 2010 r.) oraz udział w zatrudnieniu. Badane spółdzielnie zatrudniały od 66 do ponad 1570 osób w 2004 r., a w 2010 r. od 40 do ponad 2300 osób. Regionem przodującym w produkcji mleka jest województwo mazowieckie. Ponadto stwierdzono ponad 32-procentowy wzrost wartości skupu produktów rolnych w spółdzielniach mleczarskich, biorąc pod uwagę lata 2004 i 2010. Działalność branży mleczarskiej wpływa także na stan środowiska naturalnego. Dlatego przedsiębiorstwa mleczarskie m.in. ograniczają zużycie wody w swoich zakładach czy też minimalizują ilość odpadów, stosując recykling.(abstrakt oryginalny)

EN

Food industry, including dairy industry, belongs to one of the most important and fastest developing branches of Polish economy. It has influence on space and economic changes. This fact is confirmed by the increase in value of production sale of dairy products (PLN 15149.9 million in 2004 to PLN 20946 million in 2010) and the participation in employment. The researched cooperatives employed from 66 to over 1570 people in 2004 and from 40 to 2300 people in 2010. The largest number of dairy cooperatives united in KZSM is in the Łódź and Wielkopolska Voivodeships - 13 in each. The smallest number of cooperatives is in Lower Silesia, Lubuskie, and West Pomeranian Voivodeships - 1 in each. Mazowsze Voivodeship is the leading region in milk production, with 2190.3 million liters in 2004 and 2772.9 million liters in 2010. Moreover, considering years 2004 and 2010, a 32% increase in value of agricultural products purchase in dairy cooperatives has been noted. The activities of dairy industry have also influence on the state of natural environment. For this very reason dairy cooperatives reduce the use of water in their plants. They achieve this through limiting the number of rinsing in the Clean In Place systems (CIP), or using closed water cooling circuits among others. In order to minimalize the amount of waste the companies use recycling. They use gas heating to reduce the amount of exhaust emitted to the atmosphere. The modernization of plants has decreased the amount of water in liters per kilogram of product. More water is used in plants producing cheese and powdered milk (0.5- 11 liters of water per liter of processed milk).(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Spółdzielczość mleczarska; Ochrona środowiska

EN

Cooperative creameries; Environmental protection

• Czasopismo: Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 296 Kryzys finansowy a programowanie rozwoju jednostek przestrzennych
• Strony: 251--260

Twórcy

autor

Mirosława Marzena Nowak

• Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• Bajerowski T., Podstawy teoretyczne gospodarki przestrzennej i zarządzania przestrzenią, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn 2003.
• Firlej K., Lokalizacja przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w fazie transformacji, [w:] Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, Roczniki Naukowe, tom XI, zeszyt 1.
• Gorzym-Wilkowski W., Gospodarka przestrzenna samorządu terytorialnego, Wydawnictwo Marii Curie- Skłodowskiej, Lublin 2006.
• Hadryjańska B., Ekologizacja procesu produkcji wielkopolskich przedsiębiorstw mleczarskich, "Problemy Rolnictwa Światowego" t. 10 (XXV), zeszyt 1.
• Hadryjańska B., Zróżnicowanie działań ekologizacyjnych w przedsiębiorstwach mleczarskich w zależności od ich wielkości, [w:] Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, Roczniki Naukowe, tom XIII, zeszyt 1.
• Kasztelan A., Oddziaływanie przemysłu spożywczego na środowisko naturalne, "Przemysł Spożywczy" 2008, nr 10.
• Komor A., Regionalna baza surowcowa jako źródło przewag konkurencyjnych przedsiębiorstw mleczarskich, [w:] Stowarzyszenie Ekonomistów Rolnictwa i Agrobiznesu, Roczniki Naukowe, tom X, zeszyt 4.
• Mierzwa D., Przedsiębiorstwo spółdzielcze. Tradycja i współczesność, Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław 2010.
• Mlekovita powiększa grupę kapitałową o SM z Białej Podlaskiej http://www.portalspozywczy.pl/ mleko/wiadomosci/mlekovita-powieksza-grupe-kapitalowa-o-sm-z-bialej-podlaskiej,62417.html 26.08.2012.
• Mroczek R., Regionalne zróżnicowanie przetwórstwa produktów pochodzenia zwierzęcego, "Przemysł Spożywczy" 2007, nr 12.
• Nowak M.M., Znaczenie spółdzielni mleczarskich w rozwoju regionalnym, [w:] Wybrane problemy gospodarki lokalnej, red. P. Dziekański, Wydawca STOWARZYSZENIE Nauka, Edukacja, Rozwój, Ostrowiec Świętokrzyski 2012.
• Pielech-Przybylska K., Ochrona środowiska w przemyśle spożywczym, "Przemysł Spożywczy" 2006, nr 11.
• Szajner P., Sektor mleczarski w Polsce. Problemy i perspektywy, "Przemysł Spożywczy" 2010, nr 7/8.
• Zander Z., Dojnowiec F., Zander L., Woda w przemyśle, "Przemysł Spożywczy" 2010, nr 11.
• Zalewski A., Skorygowany program restrukturyzacji mleczarstwa, "Przegląd Mleczarski" 1999, nr 1, s. 1-9, 1999, nr 2.