Morfologia cykli koniunkturalnych w Polsce

• Autorzy: Rafał Warżała

Warianty tytułu

Morphology of Business Cycles in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Wahania aktywności gospodarczej są nieodłączną cechą charakteryzującą przebieg rozwoju krajów wysoko rozwiniętych. Fluktuacje koniunkturalne były także cechą procesów zachodzących w gospodarkach centralnie sterowanych. W krajach, które na początku lat 90. weszły na drogę transformacji gospodarczej, proces przemian i trudności z tym związanych został również obciążony wahaniami wynikającymi z właściwości mechanizmu rynkowego. Celem poniższych rozważań jest empiryczna analiza najważniejszych cech morfologicznych wahań koniunkturalnych występujących w gospodarce Polski w okresie 1990-2012. Warunkiem realizacji tak sformułowanego celu jest zdefiniowanie pojęcia wahań koniunkturalnych oraz wyznaczenie tzw. punktów zwrotnych, jak również najważniejszych cech morfologicznych badań wskaźników koniunktury. Drugą ważną kwestią jest określenie zawartości merytorycznej badanego materiału empirycznego oraz przedstawienie procesu wyodrębniania i analizy poszczególnych cech morfologicznych wahań koniunktury gospodarczej w Polsce. Formułując cel należy również określić hipotezę badawczą. W niniejszym artykule jest nią następujące twierdzenie: okres transformacji gospodarczej w Polsce przebiegał według reguł cyklicznych zmian aktywności gospodarczej, przejawiających się naprzemiennie okresami ożywienia i kryzysu, które wynikają z właściwości gospodarki rynkowej. Zakres analizy obejmuje szeregi czasowe w przekroju kwartalnym dla okresu 1990-2012, które odzwierciedlają zmiany najważniejszych kategorii makroekonomicznych, istotnych z punktu widzenia przebiegu wahań koniunkturalnych. Wybór takiego przedziału jest podyktowany ramami czasowymi okresu transformacji w Polsce, a co za tym idzie dostępnością danych statystycznych w tym zakresie. Okres 23-letni daje także możliwość wyodrębnienia kilku pełnych cykli koniunkturalnych oraz oceny różnic w ich przebiegu. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Cykl koniunkturalny; Wahania koniunkturalne; Barometry koniunktury; Teoria cykli koniunkturalnych

EN

Business cycles; Business fluctuations; Business cycle indicators; Business cycles theory

• Czasopismo: Ekonomista
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1
• Strony: 119--136

Twórcy

autor

Rafał Warżała

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Adamowicz E., Dudek S., Pachucki D., Walczyk K., Synchronizacja cyklu koniunkturalnego polskiej gospodarki z krajami strefy euro w kontekście struktury tych gospodarek, Instytut Rozwoju Gospodarczego, Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 2008.
• Barczyk R., Kowalczyk Z., Metody badania koniunktury gospodarczej', Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, Poznań 1993.
• Barczyk R., Kruszka M., Cechy morfologiczne wahań koniunkturalnych w gospodarce Polski w okresie transformacji, w: Diagnozowanie stanu koniunktury gospodarczej w Polsce, K. Piech, S. Pangsy-Kania, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2003.
• Barczyk R., Lubiński M., Dylematy stabilizowania koniunktury, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009.
• Bry G., Boschan Ch., Cyclical Analysis of Time Senes: Selected Procedures and Computer Programs, NBER, New York 1971.
• Burns A.E, Mitchell W.C., Measuring Business Cycles, NBER, New York 1946.
• Czubek H., Molendowski E., Załamanie równowagi gospodarczej w Polsce, Czechach i na Węgrzech. Podobieństwa i różnice, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Kraków 2001.
• Diagnozowanie koniunktury gospodarczej w Polsce, red. K. Piech, S. Pangsy-Kania, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2003.
• Drozdowicz-Bieć M., Cykle i wskaźniki koniunktury, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2012.
• Grudkowska S., Paśnicka E.,X-12-ARIMA i TRAMO/'SEATS - empiryczne porównanie metod wyrównania sezonowego w kontekście długości próby, Narodowy Bank Polski, Departament Komunikacji Społecznej, Warszawa 2007.
• Haberler G., Prosperita und Depression. Eine theoretische Untersuchung der Konjunkturbewegungen, Tübingen 1955.
• Koniunktura gospodarcza, red. Z. Kowalczyk, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1982.
• Lubiński M., Analiza koniunktury i badanie rynków, wyd. II, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa 2004.
• Mintz I., Dating Postwar Business Cycles: Methods and Their Application to Western Germany, 1950-1967, NBER, New York 1969.
• Schumpeter J.A., Business Cycle, McGraw-Hill, New York 1939.
• Skrzypczyński P., Metody spektralne w analizie cyklu koniunkturalnego gospodarki polskiej, "Materiały i Studia", nr 252, NBP, Warszawa 2010.
• Z prac nad syntetycznymi wskaźnikami koniunktury dla gospodarki polskiej, red. Z. Matkowski, Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH nr 51, Warszawa 1997.
• Zarnowitz V., Boschan Ch., Cyclical Indicators: An Evaluation and New Leading Indexes, w: "Business Conditions Digest", US Department of Commerce, Bureau of Economic Analysis, Washington 1975.
• Złożone wskaźniki koniunktury dla gospodarki polskiej oparte na standardach UE I OECD, red. Z. Matkowski, "Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego", Szkoła Główna Handlowa, Warszawa 1998.
• www.stat.gov.pl