Rachunkowość środowiskowa a system zbierania danych rachunkowych z gospodarstw rolniczych (fadn)

• Autorzy: Mirosław Machnacki , Tomasz Kondraszuk

Warianty tytułu

Accounting for the Environment and the Farm Accountancy Data Network (FADN)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

omawiana między innymi przez T. Kondraszuka1. W latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku na świecie, a szczególnie w krajach Europy Zachodniej, nastąpiły znaczące zmiany w polityce rolnej. Dalszy rozwój wysokointensywnego rolnictwa został uznany za niepożądany i niebezpieczny dla środowiska. Podjęto działania związane z propagowaniem idei trwałego i zrównoważonego rozwoju. Zgodnie z tą ideą, przedmiotem szczególnego zainteresowania stało się oddziaływanie rolnictwa na środowisko naturalne. Ograniczenia środowiskowe rozwoju gospodarstw mogą powodować zmniejszenie dochodów rolników. Stosowane instrumenty polityki rolnej (z zakresu Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich czy programów rolno-środowiskowych) mają na celu wyrównanie dochodów rolnika oraz stymulowanie rozwoju rolnictwa przyjaznego dla środowiska. W związku z nowymi celami polityki rolnej pojawiła się potrzeba oceny efektywności ekologiczno-ekonomicznej gospodarstw oraz prowadzonych w nich działań prośrodowiskowych. Przeprowadzono wiele badań krajowych i zagranicznych dotyczących różnych metod i wskaźników do oceny ekonomiczno- ekologicznej gospodarstw o różnym stopniu szczegółowości. Pełna kompleksowa ocena ekonomiczno-ekologiczna wymaga wielu szczegółowych informacji. W badaniach naukowych uzyskiwane są one najczęściej w wyniku przeprowadzonych wśród rolników ankiet i wywiadów, co jest kosztowne i w szerszej praktyce nie do przyjęcia.(fragment tekstu)

EN

This article aims to present idea of environmental accountancy jointed with new realization of rural policy concerning with sustainable development of agriculture. The first stage of the study involved the analysis of the idea of sustainable agriculture and its impact on agricultural policy. The next step was to analyze instruments supporting sustainable development of farms and to undertake an assessment and measure agricultural holdings in regards to their degree of sustainability. Commercial records should constitute the source for this data. Accounting in the case of farming provides a wealth of information useful for assessing the impact of farms on the environment because agricultural production processes involve various elements of the environment. A comprehensive assessment of the sustainability of a farm includes an evaluation of environmental, social and economic factors. The Polish FADN produces a variety of data useful for such evaluations.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rachunkowość; Rolnictwo; Sieć Danych Rachunkowości Rolnej (SDRR)

EN

Accounting; Agriculture; Farm Accountancy Data Network (FADN)

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Ekonomiczne Problemy Usług
• Rocznik: 2012
• Numer: nr 81 Strategie zarządzania mikro, małymi i średnimi przedsiebiorstwami - mikrofirma 2012
• Strony: 333--341

Twórcy

autor

Mirosław Machnacki

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

autor

Tomasz Kondraszuk

• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Bibliografia

• T. Kondraszuk, Wybrane problemy definiowania i funkcjonowania gospodarstw wiejskich jako mikroprzedsiębiorstw w Unii Europejskiej, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 585, Ekonomiczne Problemy Usług 50, Szczecin 2010, s. 197-205; T. Kondraszuk, Wzrost wartości firmy rodzinnej na przykładzie gospodarstwa wiejskiego, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego nr 637, Ekonomiczne Problemy Usług 62, Szczecin 2011, s. 355-363.
• H. Runowski, Zrównoważony rozwój gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych, Rocz. Nauk. SERiA, t. 2, z. 1, Warszawa-Poznań-Zamość 2000, s. 94-102.
• W. Ziętara, Tradycyjne i współczesne podejście do równowagi w gospodarstwach i przedsiębiorstwach rolniczych, Pamiętnik Puł., z. 120/2, Puławy 2000, s. 553-556.
• K. Nowak, Społeczne uwarunkowania zrównoważonego rozwoju rolnictwa i terenów wiejskich w Polsce, Rocz. Nauk. SERiA, t. 6, z. 4, Warszawa-Poznań-Puławy 2004, s. 143-150.
• P. Baudoux, Beuerteilung von Agrarumweltprogrammen - eine ezelnbetribliche Analyse in Baden -Wutenbergund und Nordbranderbur, Agrarwirtschaft Bd 50, Heft 4, 2001, s. 249-261; L. Popławski, Pilotażowy program rolnośrodowiskowy - pierwsze doświadczenia, Rocz. Nauk. SERIA, t. 6, z. 4, 2002, s. 69-173; P. Prus, Możliwości zastosowania idei zrównoważonego rozwoju w rodzinnych gospodarstwach rolnych, Rocz. Nauk. SERiA, t. 4, z. 5, Warszawa-Poznań-Bydgoszcz 2002, s. 125-128; R. Baum, Analiza instrumentów wspierających zrównoważony rozwój rolnictwa, Rocz. Nauk. SERiA, t. 6, z. 4, Warszawa- Poznań-Puławy 2004, s. 7-13.
• J. Kopiński, Uproszczony bilans składników nawozowych w gospodarstwach indywidualnych o różnej intensywności, Roczniki Nauk Rolniczych, Seria G, t. 88, z. 1, Warszawa 1999, s. 127-139; K. Piekut, M. Machnacki, The balance of nitrogen and carbon on polish farms whit a different direction and intensity of produktion, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. Wydział Nauk Rolniczych i Komisji Nauk Leśnych, Vol. 93, Poznań 2002, s. 113-120.
• A. Sapek, Oddziaływanie na środowisko gospodarstw specjalizujących się w produkcji mleka, IMUZ Falenty 1994; M. Machnacki, Emisja gazów szklarniowych na jednostkę produkcji w gospodarstwach rolniczych, Ekonomia i Środowisko nr 15, Białystok 1999, s. 167-175.
• produkcyjnych, Rocz. Nauk. SERiA, t. 4, z. 4, Warszawa-Poznań-Bydgoszcz 2002, s. 104-108; F. Piontek, Mechanizmy ekonomiczne stosowane w ochronie środowiska a kategoria efektywności, "Problemy Ekologii" 1999,vol. 3, nr 6, s. 209-213.
• W. Wielicki, R. Baum, K. Wajszczuk, B. Papliński, Metoda oceny stopnia zrównoważenia ekonomicznego gospodarstw rolniczych, "Problemy Inżynierii Rolniczej" 2001, nr 4, s. 73-80.
• J. Ejdys, Metodyka zintegrowanej oceny efektywności systemu zarządzania środowiskowego, "Ekonomia i Środowisko" 2001, nr 1, s. 23-41; M. Golliner-Tarajko, Analiza wskaźnikowa w ocenie jakości ekologicznej procesów technologicznych, Zesz. Nauk. AR w Krakowie nr 508, 1998, s. 30-39.
• A Szychta, Cele rachunkowości jednostek gospodarczych a główne tendencje rozwoju praktyki i teorii rachunkowości, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, t. 17(73), SKwP, Warszawa 2003, s. 133-134.
• R. Gray, K.J. Bebbington, Accounting for the Enviroment, 2nd Ed., SAGE Publications, London 2001, s. 16.
• M. Stępień, Rachunkowość ekologiczna w świetle idei społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, Zesz. Nauk. AE w Krakowie, nr 633; Kraków 2003, s. 33-43; B. Nadolna, Rachunkowość środowiskowa a system zarządzania środowiskiem, w: Wykorzystanie lokalnych i regionalnych czynników w społecznogospodarczej aktywizacji obszarów wiejskich, AR w Szczecinie, Białoruska AR w Gorkach, UW-M w Olsztynie, t. 1, Szczecin 2002, s. 42-47; K. Kuśmierski, Rachunkowość środowiskowa, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości, t. 1(57), SKwP, Warszawa 2000, s. 151-167.
• G. Borys, Tradycyjna rachunkowość przedsiębiorstwa a rachunkowość a ekologiczna, w: Ewolucja polskiej rachunkowości na tle rozwiązań światowych, materiały Ogólnopolskiej Konferencji Katedr Rachunkowości, Wydawnictwo AE w Krakowie, Kraków 2001.
• M. Stępień, op.cit., s. 33-43.
• T. Kondraszuk, Rachunkowość zarządcza w rolnictwie w warunkach globalizacji, w: Rachunkowość a controlling, red. E. Nowak, UE we Wrocławiu, Wrocław 2008, s. 174-182; M. Wasilewski, System informacyjny rachunkowości PL FADN w gospodarstwach rolniczych, w: Rachunkowość w zarządzaniu jednostkami gospodarczymi, red. T. Kiziukiewicz, Szczecin 2004, s. 230-241.
• T. Kondraszuk, Rachunkowość zarządcza..., s. 174-182.
• M. Machnacki, Koszty ograniczenia emisji azotu w gospodarstwach ukierunkowanych na produkcję trzody, Rocz. Nauk. SERiA, t. 5, z. 1, Warszawa-Poznań-Koszalin 2003, s. 136-141; R. Anderson, The whole farm approach: A policy to improve farm management practice, OECD, Expert Meeting On Farm Management Indicators And The Environment, Palmerston North, New Zealand, 8-12 March 2004, https:// community.oecd.org/streamPage.jspa?cwsDb=Farm%20Management%20Indicators&community=2283;E. Majewski, Ekonomiczna i ekologiczna trwałość gospodarstwa rolniczego, Roczniki Nauk Rolniczych, seria G, t. 96, z. 3, Warszawa 2009, s. 140-151.
• K. Piekut, Strategiczne oceny oddziaływania na środowisko jako narzędzie dochodzenia do rozwoju zrównoważonego, w: Oceny oddziaływania na środowisko. Praktyka polska i procedury w krajach Unii Europejskich, Wyd. SGGW, Warszawa 2000, s. 119-138;
• I.E. Jarvis, R. Korolak, A. Lefebre, Canadian Farm Environmental Management Indicators, OECD, Expert Meeting On Farm Management Indicators And The Environment. Palmerston North, New Zealand, 8-12 March 2004, https://community.oecd.org/ streamPage.jspa?cwsDb=Farm%20Management%20Indicators&community=2283
• J. Wolfert, Sustainable Agriculture: How to make it work? A modeling approach to support management of a mixed ecological farm, Wageningen University, Wageningen 2002, s. 278.
• S. Passel, F. Nevens, E. Mathijs, E. Huylenbrock, Measuring farm sustainability and explaining differences in sustainable effincity, "Ecological Economics" 2007, 62, s. 149-161.
• H. Runowski, Poszukiwanie równowagi ekonomiczno-ekologicznej i etycznej w produkcji mleka, Roczniki Nauk Rolniczych, seria G, t. 93, z. 2, Warszawa 2009, s. 13-26; E. Majewski, op.cit.
• W. Wilk, Koncepcja wykorzystania danych rachunkowych FADN do ustalenia stopnia zrównoważenia gospodarstw rolnych, w: Z badań nad rolnictwem społecznie zrównoważonym, z. 1/PW nr 11, IRGŻ PIB, Warszawa 2005, s. 134-152.
• S. Passel, F. Nevens, E. Mathijs, E. Huylenbrock, op.cit., s. 149-161.