Rynek i polityka w procesie zrównoważonego rozwoju rolnictwa

• Autorzy: Barbara Chmielewska

Warianty tytułu

Market and Policy in the Process of Sustainable Development of Agriculture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest prześledzenie, jak rynek i polityka kształtowały sytuację ekonomiczną w rolnictwie i społeczności rolniczej. Podjęto także próbę wskazania możliwych rozwiązań dotyczących kwestii dochodowych i społecznych na obszarach wiejskich w oparciu o koncepcję zrównoważonego rozwoju rolnictwa, obszarów wiejskich i pozyskiwania dochodów przez rodziny posiadające różne źródła utrzymania. (abstrakt oryginalny)

EN

The purpose of the article is to make a thorough study how the market and the politics shaped the economic situation in the agriculture and the agricultural community. Also an attempt was made at showing a possible solutions relating to matters of income and social matters in rural areas on the basis of the sustainable development of agriculture, rural areas and acquisition of incomes by the families having different sources of revenue. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rolnictwo; Rolnictwo zrównoważone; Rozwój zrównoważony; Obszary wiejskie; Dochody rolnicze; Polityka rolna; Gospodarka rolna; Interwencjonizm w rolnictwie; Rolnictwo w gospodarce rynkowej; Rynek rolny; Strukturalne przemiany w rolnictwie; Ekonomika rolnictwa

EN

Agriculture; Sustainable agriculture; Sustainable development; Rural areas; Farm household income; Agricultural policy; Agriculture economy; Interventionism in agriculture; Agriculture in market economy; Agricultural markets; Structural changes in agriculture; Agricultural economics

• Czasopismo: Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej w Bydgoszczy
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 6
• Strony: 47--78

Twórcy

autor

Barbara Chmielewska

• Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej - PIB, Warszawa

Bibliografia

• Adamowicz M., Zjawiska i procesy globalne a rozwój wsi i rolnictwa w Polsce, [w:] Wilkin J. (red.), Polska wieś 2025, Wizja rozwoju, Wyd. Fundusz Współpracy, Warszawa 2005.
• Bański J., Geografia rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.
• Barmettler S., Wprowadzenie, [w:] Luchinger R., 12 ikon ekonomii, od Smitha do Stiglitza, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 2007.
• Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Mikroekonomia, PWN, Warszawa 2000.
• Błąd M., Wielozawodowość w rodzinach rolniczych, Przyczyny uwarunkowania i tendencje rozwoju, IRWiR PAN Warszawa 2011.
• Buczkowski S., Naukowe podstawy agraryzmu, "Wieś i Państwo" 1946, nr 8.
• Chmielewska B., Źródła nierówności społecznych, Studia i Monografie, nr 122, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2004.
• Chołaj H., (red.), Leninizm a kwestia agrarna w kapitalizmie i socjalizmie, PWRiL, Warszawa 1967.
• Crabbe P., Sustainable Development: Concepts, Measures, Market and Policy Failures at the Open Economy, Industry and Firm Levels, Occasional Paper nr 16, Industry Canada, Ottawa 1997.
• Czyżewski A., Rolnictwo w procesie reprodukcji, Różne wizje dostosowań rynkowych, [w:] Klepacki B.(red.), Kwestia agrarna w Polsce i na świecie, SGGW, Warszawa 2005.
• Czyżewski A. (red.), Uniwersalia polityki rolnej w gospodarce rynkowej. Ujęcie makro- i mikroekonomiczne, Wyd. AE w Poznaniu, Poznań 2007.
• Czyżewski A., Matuszczak A., Interesy rolnictwa w świetle globalnych uwarunkowań polityki gospodarczej, "Polityka Gospodarcza" 2005, nr 12.
• Czyżewski, A. Matuszczak, Dylematy kwestii agrarnej w panoramie dziejów, Ekonomika i Organizacja Gospodarki Żywnościowej nr 90, Zeszyty Naukowe SGGW, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2011.
• Czyżewski A., Matuszczak A., Dylematy kwestii agrarnej w panoramie dziejów - mechanizm krzywdy chłopskiej, [w:] Czyżewskiego A., Matuszczak A. (red.), Ekonomia i jej społeczne otoczenie, Wydawnictwo KPSW, Bydgoszcz 2012.
• Czyżewski A., Poczta-Wajda A., Polityka rolna w warunkach globalizacji, Doświadczenia GATT/WTO, PWE, Warszawa 2011.
• Czyżewski B., Produktywność zasobów w rolnictwie w Polsce wobec paradygmatu zrównoważonego rozwoju, "Studia Ekonomiczne" 2012, nr 2, za: www.inepan.waw.pl.
• Desgupta P., Heal G. F., Economic Theory and Exhaustible Resources, Cambridge University Press, 1979.
• Dochody rolników w 2011 roku na tle lat poprzednich, [w:] Kowalski A (red.), Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarski żywnościowej w 2011 roku, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2012.
• Duczkowska-Małysz K., Część II. Główne uwarunkowania i potrzeba strategii rozwoju gmin, [w:] Kłodziński M., Siekierski Cz. (red.), Strategia rozwoju gmin wiejskich, Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 1997.
• Dziewicka M., Chłopi-robotnicy, Wyniki badań ankietowych przeprowadzonych przez Instytut Ekonomiki Rolnej, Książka i Wiedza, Warszawa 1963.
• Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, tom II, Wydawnictwo Św. Stanisława B. M. Archidiecezji Krakowskiej, Kraków 1996.
• Encykliki Ojca Świętego Jana Pawła II, Wyd. ZNAK, Kraków 2005.
• Farkowski Cz., Dyferencjacja (rozwarstwienie) gospodarstw, Encyklopedia Ekonomiczno-Rolnicza, PWRiL, Warszawa 1984.
• Floriańczyk Z., Wpływ instrumentów współczesnej polityki rolnej na poziom dochodów rolników w Polsce, Studia i Monografie, nr 137, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2006.
• Fukuyama F., Koniec człowieka, przekład B. Pietrzyk, Wydawnictwo Znak, Kraków 2005.
• Galbraith J. K., Społeczeństwo dobrobytu. Państwo przemysłowe, PIW, Biblioteka Myśli Współczesnej, przekład Jerzy Prokopiuk, Zofia Zinserling, Warszawa 1973.
• Gorzelak G., Jałowiecki B., Koniunktura gospodarcza i mobilizacja społeczna w gminach, EUROREG, Warszawa 1996.
• Gorzelak E., Dochody ludności rolniczej w Polsce w okresie 1955-1960, PWN, Warszawa 1963.
• Guba W., Polska wobec przyszłej polityki rolnej UE, "Pomorski Przegląd Gospodarczy" 2009, nr 3(42).
• Gulbicka B., Dochody, spożycie i akumulacja w indywidualnych gospodarstwach chłopskich w Polsce Ludowej. Studia i Monografie IERiGŻ, Warszawa 1986.
• Grabski W., Ekonomia rolnicza gospodarstw mniejszych, Warszawa 1910.
• Grochowski Z., Sytuacja dochodowa indywidualnej gospodarki chłopskiej, IERiGŻ, Warszawa 1980.
• Grochowski Z., O węzłowych sprawach wsi, "Wieś Współczesna" 1981, nr 1.
• Grochowski Z., Sytuacja ekonomiczna prywatnej gospodarki rolnej w roku 1990 i 1991 na tle dekady lat osiemdziesiątych, Komunikaty Raporty Ekspertyzy z. 318, IERiGŻ, Warszawa 1991.
• Howe K. S., Perspektywy rozwoju obszarów wiejskich w Europie: kwestia zrównoważenia, [w:] Zawalińska K. (red.), Rozwój obszarów wiejskich. Doświadczenia krajów europejskich, Wyd. IRWiR PAN, Warszawa 2005.
• Ignar M., Dochody ludności wiejskiej, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1983, nr 2.
• Ignar S., Rodzina chłopska i gospodarstwo rolne, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1986.
• Jarosiewicz M., Państwowa własność nieruchomości rolnych. [w:] Jarosiewicz M., Kozikowska K. (red.), Prawo rolne, Kraków 2007.
• Kautsky K., Włościanie a przemysł, cz. II, [w:] Kwestia rolna, odbito w Drukarni Aleksandra Rippera w Krakowie, Kraków 1906.
• Kautsky K., Kwestia rolna, O tendencjach współczesnej gospodarki rolnej i polityce rolnej socjaldemokracji, Wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1958.
• Keynes J. M., Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, przekład M. Kalecki, S. Rączkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Klank L., Metody pomiaru zróżnicowań dochodowych w rolnictwie, "Wieś i Rolnictwo" 1987, nr 3 (56).
• Klepacki B., Tendencja zmian w ekonomicznej i społecznej strukturze wsi, [w:] Wiklina J. (red.), Polska wieś 2025, wizja rozwoju, Fundusz Współpracy, Warszawa 2005.
• Kompendium Nauki Społecznej Kościoła, Papieska Rada Iustitia et Pax, J. Kupny (red. nauk. tłum. polskiego), JEDNOŚĆ, Kielce 2005.
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej uchwalona dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. 1997, Nr 78, poz. 483).
• Kowalczyk S., Globalizacja, agrobiznes i produkcja żywności, [w:] Kowlaczyk S. (red.), Bezpieczeństwo żywności w erze globalizacji, SGH, Warszawa 2009.
• Kowalik T., Równi i równiejsi. Fundacja Innowacja, Warszawa 2002.
• Kowalski A., Społeczne uwarunkowania rozwoju wsi i rolnictwa, IERiGŻ, Studia i Monografie nr 85, Warszawa 1998.
• Kowalski A., Konsekwencje zmian polityki handlowej w wyniku akcesji Polski do Unii Europejskiej dla polskiego rolnictwa, [w:] Kowalski A., Mazurkiewicz E. (red.), Wieś, rolnictwo i gospodarka żywnościowa po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej, Wyd. Wyższa Szkoła Ekonomiczna w Warszawie oraz IERiGŻ, Warszawa 2004.
• Kowalski A., Makroekonomiczne uwarunkowania rozwoju sektora żywnościowego, [w:] Kowalski A. (red.), Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2009 roku, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2010.
• Kowalski A., Analiza uwarunkowań i wyzwań rozwoju polskiego sektora rolno-żywnościowego na tle tendencji światowych, prezentacja na Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. "Sektor żywnościowy UE po ostatnich rozszerzeniach - wnioski dla przyszłej WPR", Rajgród, 14-16.06.2011 r.
• Kożuch B. (red.), Polska polityka rolna 1944-94, Wybrane zagadnienia, Wyd. UW w Białymstoku, Białystok 1994.
• Luchinger R., 12 ikon ekonomii, od Smitha do Stiglitza, Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 2007.
• Matuszczak A., Koncepcja zrównoważonego rozwoju w obszarze ekonomicznym, środowiskowym i społecznym, "Roczniki Ekonomiczne KPSW w Bydgoszczy" 2009, nr 2.
• Mazurski K. R., Polskie i wschodnioniemieckie rolnictwo po 1989 roku (studium porównawcze), [w:] Rocznik Polsko-Niemiecki 2001-2002. Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2003.
• Michna W., Źródła utrzymania ludności wiejskiej w wykorzystanie zasobów siły roboczej w różnych regionach, IERiGŻ, Warszawa 2002.
• Michna W., Polityka gospodarcza Polski w pierwszych dekadach XXI wieku, Akademia Finansów w Warszawie, Warszawa 2009.
• Muszyński M., Transformacja ludności dwuzawodowej, PWN, Warszawa 1976.
• Nowak M., Państwowe Gospodarstwa Rolne - od gospodarki nierynkowej do rynkowej, [w:] Przekształcenia własnościowe i strukturalne w rolnictwie, Akademia Rolnicza, Wrocław 1990.
• Paszkowski J., Procesy polaryzacji funkcjonalnej i dochodowej gospodarstw rolnych w warunkach gospodarki rynkowej, "Acta Sci. Pol. Oeconomia" 2005, nr 4(2).
• Poczta W., Rolnictwo polskie pięć lat po akcesji, "Pomorski Przegląd Gospodarczy" 2009, nr 3 (42).
• Purgal P., 50 lat Wspólnej Polityki Rolnej, maszynopis ze strony: www.arimr.gov.pl.
• Rocznik Statystyczny 2011, GUS, Warszawa 2011.
• Rosati D. K. (red.), Europejski Model Społeczny, Doświadczenia i Przeszłość, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2009.
• Rosner A., Źródła utrzymania ludności wiejskiej, [w:] Halamska M. (red.), Chłop, Rolnik, Farmer, Przystąpienie Polski do UE - nadzieje i obawy polskiej wsi, Warszawa 2000.
• Ruttan V.W., Hayami Y. Strategies for Agricultural Development, maszynopis ze strony: www.gates-foundation.org/.
• Stankiewicz W., Historia myśli ekonomicznej, PWN, Warszawa 1998.
• Skodlarski J., Zarys historii gospodarczej Polski, PWN 2000.
• Stiglitz J. E., Wizja sprawiedliwej globalizacji, propozycje usprawnień, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Szemberg A., Ewolucja struktury agrarnej i zatrudnienia w indywidualnym rolnictwie w latach 1970-1978, IER, Komunikaty, Raporty, Ekspertyzy, Warszawa 1980.
• Szemberg A., Źródła utrzymania rodzin z gospodarstw chłopskich, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej" 1993, nr 6.
• Szeworski A., Słowo wstępne do trzeciego wydania polskiego dzieła J. M. Keynesa pt.: Ogólna teoria zatrudnienia, procentu i pieniądza, przekład: M. Kalecki, S. Rączkowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Szymański W., U progu neoagraryzmu, "Wieś i Państwo" 1991, nr 1.
• Szymański W., Czy globalizacja musi być irracjonalna, Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie SGH, Warszawa 2007.
• Tokarczyk R., Zarys głównych elementów agraryzmu, "Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, Lublin-Polonia" 1999.
• Tomczak F., Gospodarka rodzinna w rolnictwie. Uwarunkowania i mechanizmy rozwoju, IRWiR PAN, Warszawa 2005.
• Turowski J., Socjologia wsi i rolnictwa, Norbertinum, Warszawa 1992.
• UN Documents, Report of the World Commission on Environment and Development: Our Common Future, Transmitted to the General Assemble as an Annex to document A/42/427 - Development and International Co-operation: Environment, Chapter 2: Towards Sustainable Development.
• Veblen T., Teoria Klasy Próżniaczej, wydanie pierwsze, polskie w 1971 r., PWN, Warszawa (tłum. Janina i Krzysztof Zagórscy).
• Wilkin J., Wielofunkcyjność rolnictwa - konceptualizacja i operacjonalizacja zjawiska, "Wieś i Rolnictwo"2009, nr 15.
• Wiśniewski M., Zmiany rozkładów dochodów w latach 1987-1992, [w:] Sokólski M., Sztanderska U. (red.), Studia nad reformowana gospodarką, Aspekty instytucjonalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996.
• Wolski J., Historia powszechna, Starożytność, PWN, Warszawa1996.
• Woś A., Ustrojowe podstawy transformacji sektora żywnościowego, [w:] Woś A. (red.), Rolnictwo polskie w okresie transformacji ustrojowej (1989-1997), IERiGŻ, Warszawa 1998.
• Woś A., Tworzenie i podział dochodów rolniczych. Dochody transferowe, IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Woś A., Przestrzeń ekonomiczna rolnictwa, IERiGŻ, Warszawa 2002.
• Woś A., Konkurencyjność polskiego sektora żywnościowego, Synteza, IERiGŻ, Warszawa 2003.
• Woś A., Makroekonomiczne uwarunkowania rozwoju sektora żywnościowego, [w:] Woś A. (red.), Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2004 roku, IERiGŻ-PIB, Warszawa 2005.
• Wstęp, Fragmenty encykliki Caritas in Veritate Jego Świętobliwości Benedykta XVI, [w:] Czyżewski A., Matuszczak A. (red.), Ekonomia i jej społeczne otoczenie, Wyd. KPSW, Bydgoszcz 2012.
• Woś A., Zegar J. St., Rolnictwo społecznie zrównoważone, IERiGŻ, Warszawa 2002.
• Zegar J. St., Dochody ludności chłopskiej, monografia, IERiGŻ, Warszawa 2000.
• Zegar J. St., Agriculture and the sustainable development of rural areas, [w:] Competitiveness of the agri-food sector and sustainable development of rural areas, National University of Food Technologies (Ukraine), NRI Institute of Agricultural and Food Economics (Poland), Centre of Sociological Research (Ukraine), Kyiv 2011.
• Zegar J. St., Kwestia dochodów w rolnictwie chłopskim w okresie transformacji, SGH, Warszawa 2002.
• Zegar J. St., Rola drobnych gospodarstw rolnych w rozwiązywaniu kwestii agrarnej, [w:] Czyżewski A., Matuszczak A. (red.), Ekonomia i jej społeczne otoczenie, Wyd. KPSW, Bydgoszcz 2012.
• Żmija D., Dylematy dotyczące aktywnej roli państwa w obszarze rolnictwa, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Wydawnictwo Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2011.