Kwestie metodologiczne podejścia ewolucyjnego w ekonomii

• Autorzy: Adam Glapiński

Warianty tytułu

The Methodology of Evolutionary Economics

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Problem w tym, że żaden z tych poszczególnych elementów wyjaśniania nie może być wyjaśnieniem dominującym, bowiem zaprzeczałoby to samemu założeniu istnienia ogólnego mechanizmu ewolucyjnego. Mechanizm wyjaśniania ewolucjonistycznego musi więc zakładać założenia dotyczące czynników (aktorów) ekonomicznych, zawierające mechanizm zmiany ich zachowań w nieodwracalny sposób i poprzez samoczynny proces. Z założeń tych wynika czysto empiryczna orientacja ekonomii ewolucyjnej, a w konsekwencji główną jej słabością, rodzącą wiele dalszych problemów metodologicznych jest oczywista trudność prostego wywiedzenia z tych założeń modeli matematycznych. Inną ważną trudnością i słabością jest niska zdolność tej ekonomii do formułowania falsyfikowanych hipotez, co z powszechnie przyjętego dziś popperowskiego punktu widzenia na "naukowość" teorii, obniża jej wiarygodność i status. Kolejną przyczyną słabości i powodem krytyk jest eklektyczność teorii ewolucjonistycznych, wynikająca z naturalnego faktu, że ewolucja ekonomiczna jest związana z procesami ewolucyjnymi leżącymi na zewnątrz systemu ekonomicznego i nieuchronne są tu próby (wbrew ewolucjonistycznym zasadom podejścia endogenicznego) wkraczania ekonomisty na pola innych, "sąsiadujących" dyscyplin. Inna słabość wynika z zasadniczego empirycystycznego i historycystycznego charakteru badań ekonomii ewolucyjnej, co powoduje często brak klarownego rozróżnienia teorii ekonomicznej od historii gospodarczej czy biznesowej. Powyższe słabości metodologiczne i trudności teoretyczne spowodowały w ubiegłym stuleciu powstanie przedwczesnych, konkurujących ze sobą, syntez teoretycznych. Wnioski i konkluzje wynikające z artykułu dotyczą perspektyw rozwojowych ekonomii ewolucyjnej. W ostatnich kilkunastu latach wyraźnie odchodzi ona od wielkich syntez w rodzaju tych, które tworzyli prekursorzy ewolucjonizmu. Perspektywy jej rozwoju dotyczą obecnie dynamicznie rozwijających się studiów szczegółowych, analizujących procesy ewolucyjne w poszczególnych dziedzinach przemysłu, usług, konsumpcji, kształtowania się rynków zbytu czy zachowań konsumenckich. (abstrakt oryginalny)

EN

The article aims to identify and analyze some basic methodological problems related to a rapidly developing approach to economics known as evolutionary economics. The author examines how this approach is likely to evolve in the future and what research potential it holds for modern economics. According to the author, evolutionary economics is fraught with a number of methodological difficulties. He describes evolutionary economics as classically endogenous in nature. Evolutionary economics seeks to explain processes related to the internal transformation of knowledge about decision-making, production methods, organizational forms of business, consumer behavior and business psychology. In the neoclassical approach, all these parameters are treated as constant, while in evolutionary economics they are subject to analysis, proceeding from the assumption that they change as a result of evolutionary processes, the author says. The mechanism of this evolution is the main focus of evolutionary economics. Therefore, when analyzing economic systems, evolutionary economists focus their attention on changes and new elements, Glapiński says. The main methodological difficulty related to defining the research focus of evolutionary economics is that this approach needs to be set apart from other scientific disciplines studying economic and evolutionary processes, such as sociology, social anthropology, economic history, institutional economics, social psychology, evolutionary psychology, behavioral biology, and evolutionary biology. Evolutionary economics is concerned with the dynamics of past and present processes as well as with the organization and functioning of economies, in particular the origin and functioning of the Western model of capitalism. Evolutionary economists seek to explain economic events by making references to past events and finding causal relationships applying to behaviors as well as the transformation of behaviors and institutions. Evolutionary economists make assumptions about economic factors and actors, including those about irreversible and spontaneous changes in behavior. These assumptions mean that evolutionary economics has a purely empirical orientation, the author says, and, consequently, its main weakness is that it is difficult to derive simple mathematical models from these assumptions. This breeds a number of further methodological problems. One of them is that evolutionary economics has low capacity for formulating falsified hypotheses, which reduces its credibility and status, according to Glapiński - at least under the widely followed Popperian interpretation of the "scientificality" of theories (Austrian-born British philosopher and economist Karl Popper is known for his attempt to repudiate the classical observationalist/inductivist form of the scientific method in favor of empirical falsification). Another reason for the criticism against evolutionary economics is that evolutionary theories are eclectic in nature, Glapiński says. This stems from the fact that economic evolution is related to evolutionary processes lying outside the economic system, which prompts attempts by economists to enter "neighboring" disciplines. Yet another weakness results from the basically empiricist and historicist nature of research in evolutionary economics, the author says, which often leads to a situation in which there is no clear distinction between economic theory and economic/business history. These methodological weaknesses and theoretical difficulties explain why a number of competitive theoretical syntheses have emerged over the last century, Glapiński says. Over the past decade or so, evolutionary economics has departed from the kind of synthesis pursued by the precursors of evolutionism, according to the author. He concludes that evolutionary economics has good prospects for development resulting from the dynamic development of detailed studies of evolutionary processes in various areas of industry, services and consumption as well as from research into the development of export markets and consumer behavior. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Teoria ekonomii; Teoria ewolucyjna w ekonomii; Metodologia ekonomii

EN

Economic theory; Evolutionary theory in economics; Economic methodology

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 5-6
• Strony: 5--17

Twórcy

autor

Adam Glapiński

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Akerlof G.A., Shiller R.J., [2010], Zwierzęce instynkty. Czy ludzka psychika napędza globalną gospodarkę i jaki to ma wpływ na przemiany światowego kapitalizmu?, Studio EMKA, Warszawa.
• Andersen E.S., [1996], Evolutionary Economics: Post-Schumpeterian Contributions, Springer-Verlag, Tokyo.
• Andersen E.S., [2009], Schumpeter's Evolutionary Economics: A Theoretical, Historical and Statistical Analysis of the Engine of Capitalism, Anthem Press, London.
• Andersen E.S., [2011], Joseph A. Schumpeter: A Theory of Social and Economic Evolution, PalgraveMacmillan, Basingstoke and New York.
• Beinhocker E.D., [2006], The Origin of Wealth. Evolution Complexity, and theRadical Remaking of Economics, Harvard Business School Press, Boston MA.
• Brzeziński M., Gorynia M., Hockuba Z., [2009], Między imperializmem a kooperacją. Ekonomia a inne nauki społeczne na początku XXI wieku, [w:] B. Fiedor, Z. Hockuba (red.), Nauki ekonomiczne wobec wyzwańwspółczesności, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa.
• Dosi G., [1991], Some Thoughts on the Premises, Challenges and Dangers of an "Ecolutionary Perspectives" in Economics, "Journal of Evolutionary Economics", Vol. 1.
• Friedman M., [1953], The Methodology of Positive Economics, [w:] Friedman M., Essays in Positive Economics, University of Chicago Press, Chicago.
• Futuyma D.J., [2008], Ewolucja, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
• Hodgson G.M., [1994], Theories of Economic Evolution, [w:] The Companion to Institutional and Evolutionary Economics, red. G.M. Hodgson i in., Edward Elgar Publishing Aldershot.
• Hodgson G.M., [2012], From Pleasure Machines to Moral Communities: An Evolutionary Economics without Homo Economicus, University of Chicago Press
• Hodgson G.M., Knudsen T., [2010], Darwin's Conjecture: The Search for General Principles of Social and Economic Evolution, Univesrsity of Chicago Press.
• Hodgson G.M., Knudsen T., [2008], Why We Need a Generalized Darwinism, and Why Generalized Darwinism is Not Enough, [w:] Recent Developments in Evolutionary Economics, red. U. Witt, Edward Elgar Publishing, Cheltenham - Northampton.
• Hodgson G.M., [2010], Choice, Habit and Evolution, "Journal of Evolutionary Economics", nr 1.
• Jacob F., [1977], Evolution and tinkering, "Science", Vol. 196, Nr 4295.
• Nelson R.R., Winter S.G., [1982], An Evolutionary Theory of Economic Change, Harvard University Press, Cambridge, MA.
• Nelson R.R., [1989], Capitalism as an Engine of Progress, [w:] Carlsson B. (red.), Industrial Dynamics: Technological, Organizational, and Structural Changes in Industries and Firms, Kluwer, Boston.
• Popper K.R., [1992], Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria epistemologiczna, PWN, Warszawa.
• Saviotti P.P., Metcalfe J.S., (red.), [1991], Evolutionary Theories of Economic and Technological Change: Present Status and Future Prospects, Harwood, London.
• Shermer M., [2009], Empatyczne małpy, konkurujący ludzie i inne opowieści ekonomii ewolucyjnej, CiS, Warszawa.
• Shiozawa Y., [2004], Evolutionary Economics in the 21st Century: A Manifesto, Evolutionary and Institutional Economics Review.
• Stacewicz J., [2003], W kierunku metaekonomii, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Witt U., [2006], The Evolving Economy. Essays on the Evolutionary Approach to Economics, Edward Elgar Publishing, Cheltenham-Northampton.
• Witt U., [2008], Recent Developments In Evolutionary Economics, Edward Elgar, Cheltenham-Northampton.
• Witt U., [2008a], What is specific about Evolutionary Economics?, "Journal of Evolutionary Economics", Vol. 18, No. 5.
• Wojtyna A., [2009], Współczesna ekonomia-kontynuacja czy poszukiwanie nowego paradygmatu?, [w:] Fiedor B., Hockuba Z. (red.), Nauki ekonomiczne wobec wyzwań współczesności, PTE, Warszawa.