Czy Polska powinna przystąpić do strefy euro?

• Autorzy: Dariusz K. Rosati

Warianty tytułu

Should Poland Join the Eurozone?

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Przedmiotem artykułu jest kwestia wejścia Polski do strefy euro. W szczególności, autor stara się odpowiedzieć na trzy pytania: po pierwsze, czy Polska ma prawnomiędzynarodowy obowiązek wejścia do strefy euro, po drugie, czy przyjęcie wspólnej waluty jest dla Polski korzystne, i po trzecie, jeśli tak, kiedy i na jakich warunkach powinniśmy wprowadzić wspólną walutę. Odpowiadając na pierwsze pytanie autor wskazuje, że Traktaty Europejskie nakładają na państwa członkowskie obowiązek uczestnictwa w unii walutowej, i podkreśla, że ponieważ w trakcie negocjacji akcesyjnych Polska nie ubiegała się o uchylenie tego obowiązku, znalazł się on w Traktacie Akcesyjnym przyjętym przez Polskę w drodze referendum. Odpowiadając na drugie pytanie, autor dowodzi, że Polska spełnia kryteria optymalnego obszaru walutowego w stopniu nie mniejszym niż wiele innych państw członkowskich strefy euro, a następnie podejmuje próbę oszacowania wielkości niektórych korzyści i kosztów związanych z akcesją. Przeprowadzona analiza pokazuje, że wejście do strefy euro jest dla Polski korzystne, a skala korzyści netto może wynosić w dłuższym okresie ok. 1,5-2,0% PKB w skali roku. Odpowiadając na trzecie pytanie, autor wskazuje, że wejście do strefy euro wymaga uprzedniego spełnienia szeregu warunków, obejmujących - oprócz kryteriów konwergencji nominalnej wymaganych Traktatem - także zmianę Konstytucji, stworzenie zabezpieczeń przed nowymi rodzajami zagrożeń jakie akcesja może nieść dla stabilności makroekonomicznej, oraz uzyskanie większego poparcia społecznego dla akcesji. (abstrakt oryginalny)

EN

The article addresses the issue of whether or not Poland should join the euro area. Specifically, the author tries to answer three key questions: first, whether Poland has a legal obligation to adopt the euro, second, whether euro adoption is beneficial to the Polish economy, and third, if the answer is "yes," how and when Poland should join. On the first question, the author demonstrates that Poland has a legal obligation to adopt the euro. This is because European treaties impose this obligation on all new EU member states and this obligation was not challenged by Poland when it negotiated and ratified the EU Accession Treaty. Addressing the second question, the author argues that Poland fulfills the standard optimum currency-area conditions to the extent similar to other euro-area member countries. The author attempts to estimate the main economic costs and benefits of euro adoption. The analysis shows that euro adoption is, on balance, beneficial for Poland, and that annual net benefits, including both static and dynamic effects, could be in the range of 1.5-2.0% of GDP in the longer run. On the third question, the author argues that Poland should not adopt the euro unless several important conditions are met first. Among these are the formal nominal convergence criteria, efficient banking regulations and supervision to avoid credit booms, improved labor market flexibility, and strengthened structural fiscal position. Moreover, euro adoption not only needs much stronger support from Polish citizens, but also requires a change of the Polish constitution, which is a politically challenging task. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Sytuacja gospodarcza; Strefa euro; Integracja monetarna Europy; Regulacje bankowe; Państwa członkowskie

EN

Economic situation; Eurozone; European monetary integration; Bank regulations; Member states

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 10
• Strony: 5--37

Twórcy

autor

Dariusz K. Rosati

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Blanchard O.J., [2006], Portugal, Italy, Spain and Germany. The implications of a suboptimal currency area, WEL-MIT, New York.
• Brzoza-Brzezina M., [2011], Polska polityka pieniężna. Badania teoretyczne i empiryczne, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa.
• Borowski J., [2003], Potential Benefits of Poland's EMU accession, Focus on Transition, National Bank of Austria, No. 1.
• Borowski J., [2008], Czy warto przyjąć euro w Polsce?, Forum Obywatelskiego Rozwoju, Warszawa, Zeszyt 4.
• Borowski J., [2011], Integracja monetarna, PWE, Warszawa.
• Brouwer J., Paap R., Viaene J.-M., [2008], The trade and FDI effects of EMU enlargement, "Journal of International Money and Finance", 27 (2), s. 188-208.
• Cieślik A., Michałek J., Mycielski J., [2008, sierpień], Analiza skutków handlowych przystąpienia Polski do Europejskiej Unii Monetarnej przy użyciu uogólnionego modelu grawitacyjnego, WNE, seminarium BISE, NBP, maszynopis.
• Daras T., Hagemajer J., [2008], The long run-effects of the Poland's accession to the eurozone.
• Simulation using POLDYN - a dynamic computable general equilibrium model, Narodowy Bank Polski.
• Darvas Z., Szapáry G., [2004], Business Cycle Synchronization in the Enlarged EU: Comovements in the (Soon-To-Be) New and Old Members, Magyar Nemzeti Bank Working Paper No. 1 (Budapest: Magyar Nemzeti Bank).
• De Grauwe P., [2000], Economics of Monetary Union, Oxford University Press.
• De Grauwe P., [2003, 24-31 August], The Challenge of Enlargement of Euroland, Workshop on EMU: Current State and Future Prospects, University of Crete, Rethymno, Greece.
• DNB, [2001, September], Going on for twelve: results of the 12th DNB-eurosurvey, DeNederlandsche Bank.
• Domański S.R., Kazimierczak A., Żyżyński J., [2008], Polska wobec perspektywy wstąpienia do strefy euro. Za i przeciw szybkiej integracji walutowej, ekspertyza wykonana dla Kancelarii Prezydenta RP, maszynopis, Warszawa.
• Drummond P., Kuijs L., Murgasova Z., Schadler S., van Elkan R., [2005], Adopting the Euro in Central Europe - Challenges of the Next Step in European Integration, Occasional Paper 234, International Monetary Fund, Washington DC, 2005.
• Eichengreen B., [1992, December], Should the Maastricht Treaty Be Saved?, Princeton Studies in International Finance, Princeton University, No. 74.
• Eichengreen B., [1997], European Monetary Unification: Theory, Practice, and Analysis, The MIT Press, Cambridge Mass.
• Eichengreen B., Bayoumi T., [1993], Shocking Aspects of European Monetary Unification, [in:] F. Torres, F. Giavazzi (eds.), Growth and Adjustment in the European Monetary Union, Cambridge University Press.
• Eichengreen B., Steiner K., [2008, September], Is Poland at Risk of a Boom-and-Bust Cycle in the Run-Up to Euro Adoption?, paper prepared for the NBP Conference on Euro Adoption, Warszawa.
• Feldstein M., [2000, Feb. 8], Europe Can't Handle the Euro, Wall Street Journal.
• Frankel J., [1999, August], No Single Currency Regime is Right for all Countries or at All Times, Princeton Essays in International Finance, No. 215.
• Frankel J., [2008], Should Central European Countries Join the Euro? A Review and Update of Trade Estimates and Consideration of Endogenous OCA Criteria, paper prepared for the NBP Conference on Euro Adoption, Warszawa.
• Frankel J., Rose A., [1998, July], The Endogeneity of the Optimum Currency Area Criterion, "Economic Journal", 108, pp. 1009-1025.
• Gomułka S., [2012], Perspectives for the Eurozone, Short Term and Long Term, "The Polish Quarterly of International Affairs", Vol. 21, No. 2, pp. 5-25.
• IFM, [1998], Euro und Mittelstand, Schriften zur Mittelstandforschung, Institut für Mittelstandforschung Bonn.
• Kawalec S., Pytlarczyk E., [2013], Controlled Dismantlement of the Eurozone: A Strategy to Save the European Union and the Single European Market, "German Economic Review", Vol. 14, Issue 1, pp. 31-49.
• Kenen P., [1969], The Theory of Optimum Currency Areas: An Eclectic View, [in:] R. Mundell, A. Svoboda (eds.), Monetary Problems of the International Economy, The University of Chicago Press, Chicago, pp. 41-60.
• Krugman P., [1993], Lessons of Massachusetts for EMU, [in:] F. Torres, F. Giavazzi (eds.), Adjustment for Growth in the European Monetary Union, Cambridge University Press, New York, pp. 241-261.
• Łoń E., [2007], Dlaczego Polska nie powinna wchodzić do strefy euro?, Poznań, mimeo.
• McKinnon R.I., [1963, September], Optimum Currency Areas, "American Economic Review", Vol. 53, pp. 717-724.
• McKinnon R.I., [2004, August], Optimum Currency Areas and Key Currencies: Mundell I versus Mundell II, "Journal of Common Market Studies".
• Mundell R.A., [1961, Nov.], A Theory of Optimum Currency Areas, "American Economic Review", 51, pp. 509-17.
• Mundell R.A., [1973], Uncommon Arguments for Common Currencies, [in:] H.G. Johnson, A.K. Svoboda, The Economics of Common Currencies, Allen and Unwin, pp. 114-32.
• NBP, [2004], Raport na temat korzyści i kosztów przystąpienia Polski do strefy euro, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• NBP, [2009], Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej, Narodowy Bank Polski, Warszawa.
• NBS, [2006, March], The Effects of Euro Adoption on the Slovak Economy, National Bank of Slovakia Research Department, Bratislava.
• Osiatyński J., [2011], Warunki gotowości Polski do wejścia do strefy euro, "Ekonomista", nr 5.
• Rosati Dariusz K. (2002), The Balassa-Samuelson Effect in the EU Candidate Countries", in: Trade, Integration and Transition, R. Grawe and A. Inotai, eds., The World Bank - Institute for World Economics Hungarian Academy of Sciences, Budapest 2002, pp. 58-77.
• Rosati, D.K., [2009], Euro - ekonomia i polityka, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. R. Łazarskiego, Warszawa (redakcja).
• Rosati D.K., [2013], Czy Polska powinna wejść do strefy euro?, w pracy zbiorowej pod red. D.K. Rosati, L. Oręziak, Kryzys finansów publicznych. Przyczyny, mechanizm, drogi wyjścia, Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. R. Łazarskiego, Warszawa, rozdział 4, s. 103-138.
• Rose A., [2000, April], One Money, One Market: The Effect of Common Currencies on Trade, "Economic Policy", Vol. 15, 7-45.
• Rose A., [2008, September], EMU, Trade and Business Cycle Synchronization: What Do We Know and What Does it Mean for Poland?, paper prepared for the NBP Conference on Euro Adoption, Warszawa.
• Šuster M., [2009, 1.04.], Euro introduction in Slovakia, Narodna Banka Slovenska, paper presented at a conference in Vilnius.
• Wójcik C., [2013], Między euro a złotówką, wywiad, 12.02.2013, www.instytutobywatelski.pl