Przegląd badań nad funkcjonowaniem filii korporacji transnarodowych w Polsce

• Autorzy: Marian Gorynia , Oliwia Samelak

Warianty tytułu

An Overview of Research into the Functioning of Polish Subsidiaries of Transnational Corporations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest przegląd badań dotyczących działania filii korporacji transnarodowych na świecie, a w szczególności tych ulokowanych na terytorium Polski. Pośrednim celem pracy jest także ocena, na ile dostępne wyniki badań znajdują zastosowanie praktyczne w rzeczywistości gospodarczej. Podstawową metodą wykorzystaną przy pisaniu niniejszego tekstu była metoda analizy literatury polskiej i anglojęzycznej. W artykule przedstawiono istotę korporacji transnarodowych i ich filii oraz omówiono trzy podstawowe obszary badawcze dotyczące funkcjonowania filii zagranicznych: relacje filia - centrala, rola filii na tle systemu korporacyjnego oraz rozwój filii. Stwierdzono, iż dostępna wiedza na temat funkcjonowania filii zagranicznych posiada ograniczone zastosowanie praktyczne. Wydaje się, że możliwym rozwiązaniem tych problemów jest nieco większe podporządkowanie zakresu przyszłych badań oczekiwaniom menedżerów filii. W artykule wskazano pożądane kierunki dalszych badań. (abstrakt oryginalny)

EN

The paper reviews basic research approaches to the operations of subsidiaries of multinational corporations worldwide, with a special focus on those based in Poland. An indirect aim of the study is to assess the practical usefulness of research results in this area. The basic method used by the authors is an analysis of research reports in Polish and English. The paper examines the nature of transnational corporations and discusses three key research areas involving foreign subsidiaries and affiliates: the relationship between the parent organization and subsidiaries, the role of subsidiaries in the corporate system, and the development of subsidiaries. The authors argue that the available body of research into foreign subsidiaries and affiliates is of little practical use. According to Gorynia and Samelak, this problem could be solved by expanding the scope of future research to better meet the needs of executives managing subsidiaries. The article highlights research areas that the authors believe should be addressed in the future. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Inwestycje bezpośrednie; Inwestycje zagraniczne; Korporacje międzynarodowe; Przegląd literatury; Zagraniczne spółki zależne

EN

Direct investments; Foreign investment; International corporation; Literature review; Foreign subsidiaries

• Czasopismo: Gospodarka Narodowa
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 10
• Strony: 69--91

Twórcy

autor

Marian Gorynia

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu

autor

Oliwia Samelak

• Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, doktorantka

Bibliografia

• Andersson U., Buckley P., Dellestrand H., [2009], Knowledge Governance in Multinational Enterprises: Hierarchical and Network Level Mechanisms Impact on Knowledge Transfer Effectiveness, paper presented at 35th EIBA Annual Conference, European International Business Academy, Valencia, Spain.
• Andersson U., Forsgren M., Holm U., [2002], The Strategic Impact of External Networks - Subsidiary Performance and Competence Development in the Multinational Corporation, "Strategic Management Journal", Vol. 23, pp. 979-996.
• Bartlett C.A., Ghoshal S., [1986], Tap Your Subsidiaries for Global Reach, "Harvard Business Review", Vol. 64, No. 6, pp. 87-94.
• Bartlett C.A., Ghoshal S., [1989], Managing Across Borders: The Transnational Solution, Harvard Business School Press.
• Benito G., Grøgaard B., Narula R., [2003], Environmental influences on MNE subsidiary roles: Economic integration and the Nordic countries, Journal of International Business Studies, 34(5), 443-456.
• Birkinshaw J., [1998], Corporate entrepreneurship in network organizations: How initiatives drive internal market efficiency, "European Management Journal", No. 16, iss. 3, pp. 355-364.
• Birkinshaw J., Morrison A., [1995], Configurations of Strategy and Structure in Subsidiaries of Multinational Corporations, "Journal of International Business Studies", No. 4, pp. 729-753.
• Birkinshaw J.M., Hood N., [1997], An empirical study of development processes in foreign-owned subsidiaries in Canada and Scotland, "Management International Review", Vol. 37, No. 4, pp. 339-364.
• Birkinshaw J., Hood N., Jonsson S., [1998], Building Firm Specific Advantages in Multinational Corporation: The Role of Subsidiary Initiative, "Strategic Management Journal", Vol. 19, No. 3, pp. 221-241.
• Birkinshaw J.M., Hood N., [2000], Roles of foreign subsidiaries in industry clusters, "Journal of International Business Studies", Vol. 31, No. 1, pp. 141-154.
• Birkinshaw J., Pedersen T., [2009], Strategy and Management in MNE Subsidiaries, [in:] A. Rugman (ed.) The Oxford Handbook of International Business, Oxford, Oxford University Press.
• Bouquet C., Birkinshaw J., [2008], Weight versus Voice: How foreign subsidiaries gain attention from corporate headquarters?, "Academy of Management Journal", Vol. 51, No. 3.
• Brzezicka A., [2004], Miejsce spółki zależnej w korporacji wielonarodowej na przykładzie Beiersdorf-Lechia S.A., praca magisterska, Akademia Ekonomiczna, Poznań (maszynopis nieopublikowany).
• Cantwell J., Noonan C., [2002], Technology Sourcing by Foreign-owned MNEs in Germany - Analysis using patent citations, Paper presented at 28th EIBA Annual Conference, Athens, Greece.
• Cantwell J., Mudambi R., [2005], MNE competence-creating subsidiary mandates, "Strategic Management Journal", Vol. 26, No. 12.
• Ciabuschi F., Forsgren M., Martín O., [2012], Are headquarters good parents? Headquarters' influence on subsidiary level innovation processes, paper presented at the 38th EIBA Annual Conference, Brighton, Great Britain.
• Chun-Pu Lin et al., [2011], Subsidiary Transformation and Dynamic Capability Development in Emerging Economies: Case Studies of Taiwanese MNEs' Subsidiaries in China, paper presented at 28th EIBA Annual Conference, Athens, Greece.
• Czarny E., Śledziewska K., [2012], Międzynarodowa współpraca gospodarcza w warunkach kryzysu, Warszawa, Wydawnictwo PWE.
• Czarzasty J., [2002], On the emerging organizational culture of a Finnish company's Polish subsidiary, "Human Resource Development International", Vol. 5, iss. 3, pp. 369-375.
• Delany E., [2000], Strategic development of the multinational subsidiary through subsidiary initiative-taking, "Long Range Planning", Vol. 33, pp. 220-244.
• Dicken P., [1992], Global Shift: The Internationalization of Economic Activity, London, Guilford Press.
• Doz Y., [1986], Strategic management in multinational companies, New York, Pergamon Press.
• Dunning J.H., [1993], Multinational Enterprises and the Global Economy, Wokingham, Addison-Wesley.
• Durecka K., [2008], Pozycja spółki zależnej w korporacji globalnej na przykładzie Philips Lighting Poland S.A. w Pile, praca magisterska, Akademia Ekonomiczna, Poznań (maszynopis nieopublikowany).
• Egelhoff W.G., [1982], Strategy and Structure in Multinational Corporations - An Information Pro-cessing Approach, in: Administrative Science Quarterly, Vol. 27, pp. 435-458.
• Enright M.E., & Subramanian V., [2007], An organizing framework for subsidiary typologies, Management International Review.
• Fedrows K., [1997], Making the Most of Foreign Factories, "Harvard Business Review", Vol. 75, No. 2, pp. 73-88.
• Foss N., Pedersen T., [2002], Transferring Knowledge in MNCs: The Roles of Sources of Subsidiary Knowledge and Organizational Context, "Journal of International Management", No. 8, pp. 1-19.
• Forsgren M., [2013], Theories Of The Multinational Firm. A Multidimensional Creature in the Global Economy, Second ed. Cheltenham: Edward Elgar.
• Frost T., Birkinshaw J, Ensign S., [2002], Centres of Excellence in Multinational Corporations, "Strategic Management Journal", Vol. 23, iss. 11, pp. 997-1018.
• Garnier G., [1982], Context and Decision Making Autonomy in the Foreign Affiliates of U.S. Multinational Corporations, "The Academy of Management Journal", Vol. 25, No. 4, pp. 893-908.
• Gammelgaard et al., [2012], Characteristics of Low-autonomy Foreign Subsidiaries: Value Chains, Staffing, and Intra-organizational Relationships, "Journal of International Business and Economy", Vol. 13, iss. 1, pp. 1-33.
• Gierus W., [2003], Relacje pomiędzy centralą a spółką córką w korporacjach międzynarodowych na przykładzie spółki KREISEL - Technika Budowlana Sp. z o.o., praca magisterska, Akademia Ekonomiczna, Poznań (maszynopis nieopublikowany).
• Główny Urząd Statystyczny, [2012], Działalność podmiotów z kapitałem zagranicznym w 2011 roku (online), dostępny w: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/pgwf_dzialal_gosp_pod_z_kap_zagr_2011.pdf (dostęp: 12.07.13).
• Gorynia M., [1993], Poziomy analizy w naukach ekonomicznych, "Ekonomista", nr 4, s. 501-506, s. 501-506.
• Gorynia M., [2007], Strategie zagranicznej ekspansji przedsiębiorstw, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Gorynia M., [2012], Ewolucja pozycji gospodarki polskiej w gospodarce światowej, "Ekonomista", nr 4, s. 403-425.
• Gorynia M., Owczarzak R., [2004], Podstawy teorii internacjonalizacji i globalizacji działalności przedsiębiorstw, "Gospodarka Narodowa", nr 1-2, s. 1-21.
• Gorynia M., Bartosik-Purgat M., Jankowska B., Owczarzak R., [2006], Efekty zewnętrzne bezpośrednich inwestycji zagranicznych - aspekty teoretyczne i wyniki badań empirycznych, "Ekonomista", nr 2, s. 185-204.
• Gorynia M., Kowalski T., [2008], Globalne i krajowe uwarunkowania funkcjonowania polskich przedsiębiorstw, "Ekonomista", nr 1, s. 51-76.
• Gorynia M., Nowak J., Wolniak R., [2007], Poland's Investment Development Path and Industry Structure of FDI Inflows and Outflows; Beyond Borders: New Global Management Development Challenges and Opportunities, International Management Development Association, pp. 451-459.
• Grupa Lizbońska, [1996], Granice konkurencji, Warszawa, Poltex.
• Gupta A.K., Govindarajan V., [1991], Knowledge Flows and the Structure of Control within Multination al Corporations, Academy of Management Review, 16, 4, pp. 768-792.
• Gupta A., Govindarajan V., [2000], Knowledge flows within multinational corporations, "Strategic Management Journal", Vol. 21, iss. 4, pp. 473-496.
• Hamermesh R., White R., [1984], Manage Beyond Portfolio Analysis, "Harvard Business Review" 62, No. 1, pp. 103-109.
• Harzing A., [1999], Managing the Multinationals: An International Study of Control Mechanisms, Cheltenham, Northampton, Edward Elgar.
• Hassard J. & Sharifi S., [1989], Corporate Culture and Strategic Change, Journal of General Management, 15 (2) pp. 4-19.
• Hedlund G., [1981], Autonomy of subsidiaries and formalization of headquarters - subsidiary relationships in Swedish MNC's, [in:] L. Otterbeck (ed.), The Management of Headquarters-Subsidiary Relations in Multinational Corporations, Aldershot, Gower.
• Holm U., Pedersen T., [2000], The Emergence and Impact of MNC Centres of Excellence, London, Macmillan Press.
• Hsin-Ju Tsai S., Yamin M., [2009], Influence of subsidiary business networks on the performance of inter-subsidiary innovation transfer in MNCs, paper presented at Annual Conference of European International Business Academy, Valencia, Spain.
• Hulbert M., Brandt K., [1980], Managing the multinational subsidiary, New York : Holt Rinehart and Winston.
• Ietto-Gillies G., [2005], Transnational Corporations and International Production. Concepts, Theories and Effects, Cheltenham, Edward Elgar.
• International Monetary Fund, [2001], Foreign Direct Investment Statistics. How Countries Measure FDI (online), dostępny w: http://www.imf.org/external/pubs/ft/fdis/2003/fdistat.pdf (dostęp: 09.01.2013).
• Jarillo J.C./Martinez J.I., [1990], Different Roles for Subsidiaries: The Case of Multinational Corporations in Spain, Strategic Management Journal, 11, 7, pp. 501-512.
• Kowalski T., [2012], Globalization and liberalization, Working Papers Poznan University of Economics.
• Kuc M., [2006], Stopień autonomii spółki córki w kształtowaniu pozycji konkurencyjnej na rynku lokalnym na przykładzie Wavin Metalplast Sp. z o.o., Praca magisterska, Uniwersytet Ekonomiczny, Poznań, [maszynopis nieopublikowany].
• Leontiades J., [2001], Managing the Global Enterprise: Competing in the Information Age, Harlow, Pearson Education.
• Mallapally P., Sauvant K.P., [1999], Foreign Direct Investment in Developing Countries, Finance & Development, A quarterly magazine of the IMF, Vol. 36, No. 1.
• Maskell et al., [1998], Competitiveness, Localised Learning and Regional Development: Specialisation and Prosperity in Small Open Economies, London, Routledge.
• Martinez J., Jarillo J., [1991], Coordination demands of international strategies, "Journal of International Business Studies", No. 22, iss. 3, pp. 429-444.
• Mudambi R., Navarra P., [2004], Is Knowledge Power?, "Journal of International Business Studies", Vol. 35, iss. 5, pp. 385-406.
• Nayef R., Al-Rodhan, Stoudmann G., [2006], Definitions of Globalization: A Comprehensive Overview and a Proposed Definition, GCSP Occasional Papers, Geneva, Geneva Centre for Security Policy.
• Nohria N., Ghoshal S., [1994], Differentiated Fit and Shared Values: Alternatives for Managing Headquarters-SubsidiaryRelations, "Strategic Management Journal", Vol. 15, No. 6, pp. 491-502.
• Noorderhaven N., Harzing A., [2009], Factors Influencing Knowledge Flows Within MNCs, "Journal of International Business Studies", Vol. 40, No. 5, pp. 47-66.
• O'Brien D., Scott P., Gibbson P., [2011], From Federations to Global Factories: Assessing the Contribution of the Subsidiary Middle Manager in Today's MNE, Academy of International Business UKI, Conference Book, Palgrave MacMillan.
• O'Donnell S., [2000], Managing foreign owned subsidiaries: Agents of headquarters or an independent network?, "Strategic Management Journal", No. 21, pp. 525-548.
• Oman Ch., [1996], The Policy Challenges of Globalisation and Regionalisation, OECD Development Centre, Policy Brief No. 11.
• Parson, T., Smelser, N., [1956], Economy and Society: A Study in the Integration of Economic and Social Theory,The Free Press, Glencoe.
• Pearce R.D., Tavares A.T., [2002], On the dynamics and coexistence of multiple subsidiary roles: an investigation of multinational operations in the UK, in Lundan (ed.), pp. 73-90.
• Porter M., [1991], Towards a dynamic theory of strategy, "Strategic Management Journal", No. 12, pp. 5-117.
• Prahalad C.K., Doz Y.L., [1981], An Approach to Strategic Control in, MNCs. Sloan Management Review, 22(4): 5, 33.
• Prahalad C., Doz Y., [1987], The multinational mission: balancing local demands and global vision, New York, Free Press.
• Roth K., O'Donnell S., [1996], Foreign subsidiary compensation strategy: an agency theory perspective, "Academy of Management Journal", No. 39, pp. 678-703.
• Rugman A., Verbeke A., Nguyen Q., [2011], Fifty years of international business theory and beyond, "Management International Review", Vol. 51, No. 6, pp. 755-786.
• Rymarczyk J., [2012], Biznes międzynarodowy, Warszawa, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
• Saka-Helmhout A., [2007], Unravelling learning within multinational corporations, "British Journal of Management", Vol. 18, iss. 3, pp. 294-310.
• Samelak O., [2011], Pozycja polskich filii w systemach korporacji transnarodowych (na przykładzie filii poznańskich), praca magisterska, Uniwersytet Ekonomiczny, Poznań (maszynopis nieopublikowany).
• Schlegelmilch B., [2010], The MNC as an inter-organizational network: An investigation of HQ linkages to local subsidiary networks, paper presented at The 35th EIBA Annual Conference, European International Business Academy, Valencia, Spain.
• Schmid S., Daniel A., [2007, October], Are Subsidiary Roles a Matter of Perception? A Review of the Literature and Avenues for Future Research, ESCP-EAP Working Paper, No. 30.
• Schmid S., Grosche P., [2008], Developing Foreign Subsidiaries into Centers of Competence: The Case of Audi Hungaria, paper presented at The 35th EIBA Annual Conference, European International Business Academy, Valencia, Spain.
• Schuh A., [2011], Strategy review for Central and Eastern Europe: Strategic responses of foreign multinational corporations to the recent economic and financial crisis, paper presented at The 37th EIBA Annual Conference, Bucharest, Romania.
• Simoes V.C., Biscaya R., Nevado P., [2002], Subsidiary decision making autonomy: competences, integration, and local responsiveness, [in:] S.M. Lundan (ed.), Network Knowledge in International Business, Cheltenham, Edward Elgar.
• Skrzętnicka M., [2004], Uwarunkowania pozycji spółki zależnej na przykładzie przedsiębiorstwa CENTRA S.A., praca magisterska, Akademia Ekonomiczna, Poznań (maszynopis nieopublikowany).
• Sokołowska K., [2007], Rola filii w kształtowaniu potencjału konkurencyjności międzynarodowego koncernu na przykładzie strategii zaopatrzeniowej Volkswagen Poznań Sp. z o.o., praca magisterska, Akademia Ekonomiczna, Poznań (maszynopis nieopublikowany).
• Stępień B., [2009], Host country effects in multinational companies' performance - empirical evidence from Polish subsidiaries, The Poznań University of Economics Review, Poznań, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Vol. 9, No. 2, pp. 57-77.
• Stopford and Wells, [1972], Managing the multinational enterprise organization of the firm and ownership of the subsidiaries. Basic Books, New York.
• Strutzenberger A., Ambos T., Keppler T., [2011], Unraveling the Subsidiary Initiative Process: A Multilevel Approach, paper presented at The 37th EIBA Annual Conference, Bucharest, Romania.
• Surlemont B., [1998], A typology of centres within multinational corporations: an empirical investigation. InMultinational Corporate Evolution and Subsidiary Development, Birkinshaw L. and Hood N. (eds), Macmillan: Basingstoke, Hampshire, 162-188.
• Szrajda A., [2006], Rola filii w kształtowaniu potencjału konkurencyjności międzynarodowego koncernu na przykładzie strategii zaopatrzeniowej Volkswagen Poznań Sp. z o.o., praca magisterska, Akademia Ekonomiczna, Poznań (maszynopis nieopublikowany).
• Taggart J., Hood N., [1999], Determinants of autonomy in multinational corporation subsidiaries, "European Management Journal", No. 17, iss. 2, pp. 226-236.
• Taggart J.H., [1997], Autonomy and Procedural Justice: A Framework for Evaluating Subsidiary Strategy,Journal of International Business Studies, 28, 1, pp. 51-76.
• Taggart J., [2001], Differentiating MNC Strategy at Subsidiary Level, [in:] D. Hughes, J. Taggart (eds.), International Business European Dimensions, Academy of International Business Series, Palgrave Macmillan.
• UNCTAD, [1992], World Investment Report 1992: Transnational Corporations as Engines of Growth, New York - Geneva.
• UNCTAD, [2001], World Investment Report 2001: Promoting Linkages (online), dostępny w: http://unctad.org/en/Docs/wir2001overview_en.pdf (dostęp: 14.03.2013).
• UNCTAD, [2008], World Investment Report 2008:Transnational Corporations and the Infrastructure Challenge (online), dostępny w: http://unctad.org/en/Docs/wir2008_en.pdf (dostęp: 14.03.2013).
• UNCTAD, [2011], World Investment Report 2011: Non-Equity Modes of International Production and Development (online), dostępny w: http://www.unctad-docs.org/files/UNCTAD-WIR2011-Full-en.pdf (dostęp: 14.03.2013).
• UNCTAD, [2012], World Investment Report 2012: Towards a New Generation of Investment Policies (online), dostępny w: http://www.unctad-docs.org/files/UNCTAD-WIR2012-Full-en.pdf (dostęp: 14.03.2013).
• Van Maanen J., Schein E., [2012], Toward a Theory of Organizational Socialization (online), dostępny w: http://dspace.mit.edu/bitstream/handle/1721.1/1934/?sequence=1 (dostęp: 14.03.2012).
• Van Vo D., Beugelsdijk S., De Jong G., [2012], The impact on decision-making autonomy on subsidiary innovation: theory and evidence from Central and Eastern European countries, paper presented at The 38th EIBA Annual Conference, Brighton, Great Britain.
• White R.E., Poynter T.A., [1984], Strategies for foreign-owned subsidiaries in Canada, "Business Quarterly", Vol. 49, No. 2, pp. 59-69.
• White R.E., Poynter T.A., [1985], The strategies of foreign subsidiaries: responses to organizational slack, "International Studies of Management & Organization", Vol. 14, No. 4, pp. 91-106.
• Wiliński W., [2011], Beginning of the End of Cost Competitiveness in CEE Countries - Analysis of Dependence between Labor Costs and Internationalization of the Region, Paper presented at The 37th EIBA Annual Conference, Bucharest, Romania.
• Wróbel T., [2001], Czynniki warunkujące pozycję spółki zależnej w międzynarodowej korporacji - przypadek Aeskulap Chifa, Akademia Ekonomiczna, Poznań (maszynopis powielony).
• Yan Du, Deloof M., Jorissen A., [2011], The roles of subsidiary boards in multinational enterprises, Paper presented at The 37th EIBA Annual Conference, Bucharest, Romania.
• Zahra S., George G., Dharwadkar R., [2001], Entrepreneurship in the Multinational Corporation: The Effects of Corporate and Local Contexts, Academy of Management Proceedings.
• Zorska A., [2007], Korporacje transnarodowe. Przemiany, oddziaływania, wyzwania, Warszawa, Wydawnictwo PWE.
• Zorska A., [2009], Globalizacja działalności innowacyjnej korporacji transnarodowych: sposób na czas kryzysu czy ożywienia w gospodarce, [w:] J. Osiński (red.), Wymiary kryzysu. Między praktyczną teorią a wirtualną praktyką. Warszawa, Kolegium Ekonomiczno-Społeczne, SGH, s. 183-208.