Cel i zakres ochrony konsumenta na rynku usług transportowych w świetle prawa Unii Europejskiej

• Autorzy: Jerzy Gospodarek

Warianty tytułu

The Purpose and the Scope of Consumer Protection on the Transport Services Market in the Eu Law

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pasażer jako konsument jest słabszą stroną umowy przewozu. Prawo UE zapewnia mu ochronę zarówno w ramach polityki konsumenckiej, jak i polityki transportowej UE. W opracowaniu poddano analizie akty prawa UE o charakterze horyzontalnym, ustalające zasady i warunki wskazanych polityk, zmierzające do wzmocnienia praw pasażera w UE. Właśnie zwiększenie praw pasażera jest - obok likwidacji rozdrobnienia rynku przewozów pasażerskich - celem regulacji prawnych UE w dziedzinie transportu. Zakres ochrony praw pasażera jest zróżnicowany w poszczególnych gałęziach transportu pasażerskiego, objętych regulacjami prawnymi o charakterze sektorowym. Najwięcej takich aktów prawnych, mających z reguły formę rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady, zostało wydanych dla sektora transportu lotniczego. Zapewniają one w szerokiej skali ochronę praw pasażerów lotniczych. Znaczna jest też ochrona praw pasażerów w ruchu kolejowym. Natomiast dla innych gałęzi transportu pasażerskiego dopiero w ostatnich latach wydano rozporządzenia mające zagwarantować w przyszłości minimalny poziom ochrony praw pasażerów. (abstrakt oryginalny)

EN

A passenger, as a consumer, is the weaker party to the transport contract. The European law provides the protection of passengers as part of consumer policy and within transport policy. This paper analyzes horizontal legal act of the EU, establishing principles and condition of aforementioned policies aimed at strengthening passenger rights within the EU. Improving passenger rights is, apart from the elimination of passenger transport market fragmentation, the purpose of the EU legal regulations in the field of transport. The scope of consumer protection is different in various branches of passenger transport, with sector type legal regulations. The majority of such legal acts in the form of the European Parliament and the Council regulations refer to air transport sector. They provide a large scale protection of airline passenger rights. Considerable is also the protection of the rail passenger rights, while other branches of passenger transport have only recently been provided with regulations that are to guarantee minimum level of the protection of passengers' rights in future. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Ochrona konsumenta; Usługi transportowe; Prawo międzynarodowe

EN

Consumer protection; Transport services; International law

• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego. Problemy Zarządzania, Finansów i Marketingu
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 22
• Strony: 55--68

Twórcy

autor

Jerzy Gospodarek

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego i Rady, Wzmocnienie praw pasażerów w Unii Europejskiej, COM(2005) 46 końcowy, Bruksela, 16.2.2005, s. 3.
• Ibidem, s. 46. 5 W 2009 r. było zarejestrowanych w Polsce 16 495 000 samochodów osobowych i na 1000 mieszkańców przypadały 432 takie samochody, przy średniej w państwach członkowskich UE - 473. Zob. Ibidem, s. 256-257.
• E. Łętowska, Prawo umów konsumenckich, Wyd. C.H. Beck, Warszawa 2002, s. 1 i nast.
• H. Zawistowska, Ochrona praw pasaŜerów w regulacjach UE, "Acta Scientiarum Polonorum. Oeconomia" 2010, t. 9 (4), s. 641.
• J. Maliszewska-Nienartowicz, Ewolucja ochrony konsumenta w europejskim prawie wspólnotowym, Wyd. TNOiK, Toruń 2004, s. 147 i nast.
• Green Paper on European Union Consumer Protection, COM(2001)531 final, Brussels, 2.10.2001.
• wniosek Komisji - Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie praw konsumentów, KOM(2008) 614 wersja ostateczna, Bruksela, 8.10.2008, 2008/0196(COD).
• Dz.Urz. WE L 158 z 23.06.1990.
• COM (2006)744 final, Bruksela, 08.02.2007.
• Dz.Urz. UE L 364 z 9.12.2004.
• Dz.Urz. UE L 46/1 z 17.2.2004
• Komunikat Komisji do Rady, Parlamentu Europejskiego i Europejskiego Komitetu Ekonomiczno- Społecznego, Strategia polityki konsumenckiej UE na lata 2007-2013, KOM (2007) 99 wersja ostateczna, Bruksela, 13.3.2007.
• Dz.Urz. UE C 279 E/17 z 19.11.2009.
• White Paper: European transport policy for 2010: time to decide, COM)2001) 370 final.
• komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego Utrzymać Europę w ruchu - zrównoważona mobilność dla naszego kontynentu. Przegląd średniookresowy Białej Księgi Komisji Europejskiej dotyczącej transportu z 2001 r., COM(2006) 314 wersja ostateczna, Bruksela, 22.6.2006, s. 15.
• COM(2009) 279 wersja ostateczna.
• KOM(2011) 144 wersja ostateczna, Bruksela, 28.3.2011.
• T. Jaroszyński, Rozporządzenie Unii Europejskiej jako składnik systemu prawa obowiązującego w Polsce, Wolters Kluwer, Warszawa 2011, s. 69 i nast.
• Dz.Urz. WE L 220/1 z 29.7.1989.
• I. Szymajda, M. Polkowska, Ochrona praw pasaŜerów lotniczych w prawie Wspólnoty Europejskiej, "Studia Europejskie" 2002, nr 4, s. 57-58; T. Skoczny, Wspólna Polityka Transportowa w transporcie lotniczym, w: Polityki Unii Europejskiej: Polityki sektorów infrastrukturalnych. Aspekty prawne, red. A. Jurkowska, T. Skoczny, Instytut Wydawniczy EuroPrawo, Warszawa 2010, s. 92.
• Dz.Urz. UE L 35/47 z 4.2.2009.
• Dz.Urz. WE L 285/1 z 17.10.1997.
• Dz.Urz. WE nr L 140/2 z 30.5.2002.
• I. Szymajda, M. Polkowska, Ochrona praw pasaŜerów lotniczych..., s. 74-79; M. Polkowska, Zasady tworzenia jednolitego europejskiego rynku usług lotniczych, "Studia Europejskie" 2004, nr 4, s. 64-66; M. Żylicz, Prawo lotnicze międzynarodowe, europejskie i krajowe, LexisNexis, Warszawa 2011, s. 138-139.
• Dz.Urz. WE C 293/1 z 14.10.2000.
• M. Stec, O niektórych postaciach niewykonania lub nienaleŜytego wykonania pasaŜerskiej umowy przewozu lotniczego (na kanwie rozporządzenia Parlamentu i Rady Unii Europejskiej z 2004 r.), w: W kierunku europeizacji prawa prywatnego, Księga Pamiątkowa dedykowana Profesorowi Jerzemu Rajskiemu, red. A. Brzozowski, W. Kocot, K. Michałowska, C.H. Beck, Warszawa 2007, s. 247-261; Przesłanki odstąpienia od umowy przewozu w europejskim pasaŜerskim transporcie lotniczym w rozporządzeniu Parlamentu i Rady (WE) nr 261/2004, "Europejski Przegląd Sądowy" 2010, nr 4, s. 4-12; Uprawnienie do odstąpienia od umowy przewozu lotniczego z powodu znacznego opóźnienia - glosa do wyroku NSA z 29.11.2009 r. (I OSK 781/08), "Europejski Przegląd Sądowy" 2010, nr 9, s. 38-41; Prawo do odszkodowania w przypadku opóźnienia lotu - glosa do wyroku TS z 19.11.2009 r. w sprawie C-402/07 Sturgeon v. Condor oraz Bock i Lepuschitz v. Air France, "Europejski Przegląd Sądowy" 2011, nr 2, s. 40-44; A. Konert, Odpowiedzialność cywilna przewoźnika lotniczego, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, s. 220 i nast.
• Wyroki opublikowane na stronie internetowej Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawach: C-344/04 z 10 stycznia 2006 r.; C-173/07 z 10 lipca 2008 r.; C-549/07 z 22 grudnia 2008 r.; C-204/08 z 9 lipca 2009 r.; C-402/07 i C-432/07 z 19 listopada 2009 r.; C-294/10 z 12 maja 2011 r.
• Steer Davies Gleave, Evaluation of regulation 261/2004, Final report, Main report, London, February 2010, www.steerdaviesglave.com.
• Dz.Urz. UE L 138/1z 30.4.2004 ze sprostowaniem w Dz.Urz. UE L 296/8 z 15.11.2008.
• Rozporządzenie Komisji (UE) nr 285/2010 z dnia 6 kwietnia 2010 r. (Dz.Urz. UE L 87/19 z 7.4.2010).
• Dz.Urz. UE L 204/1 z 26.7.2006.
• J. Gospodarek, Prawa osób niepełnosprawnych w podróŜy samolotem, "Panorama Uniwersytetu Trzeciego Wieku SGH" 2008, nr 7-8, s. 3-5 i 9-13; P. Cybula, Prawa osób niepełnosprawnych podróŜujących drogą lotniczą, w: Sprawnie dla niepełnosprawnych. Profesjonalna obsługa turysty niepełnosprawnego, red. A. Borowicka, I. Ramik-MaŜewska, wyd. Forum Turystyki Regionów, Szczecin 2008, s. 105-115.
• Dz.Urz. UE L 293/3 z 31.10.2008.
• rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie odszkodowania dla pasaŜerów w przypadku upadłości linii lotniczych, P7_TA(2009)0092 (Dz.Urz. UE C 285 E/42 z 21.10.2010.
• Dz.Urz. WE L 285/1 z 17.10.1997.
• Proposal for a regulation of the European Parliament and of the Council on International Rail Passengers' Rights and Obligations (presented by the Commission), COM (2004) 143 final, Brussels. 3.3.2004.
• Dz.Urz. UE L 315/14 z 3.12.2007.
• art. 1 pkt 2 oraz art. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2009 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (Dz.U. Nr 214, poz. 1658).
• M. Stec, Ochrona pasaŜera w transporcie kolejowym w świetle rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady, w: Prawo handlowe XXI wieku. Czas stabilizacji, ewolucji czy rewolucji. Księga jubileuszowa Profesora Józefa Okolskiego, red. M. Modrzejewska, Wolters Kluwer, Warszawa 2010, s. 978-985.
• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 maja 2011 r. w sprawie zwolnienia ze stosowania niektórych przepisów rozporządzenia (WE) nr 1371/2007 Parlamentu Europejskiego Rady dotyczącego praw i obowiązków pasaŜerów w ruchu kolejowym (DzU nr 117, poz. 683).
• wniosek Komisji z 4.12.2008 r. COM(2008) 816 wersja ostateczna.
• Dz.Urz. UE L 334/1 z 17.12.2010.
• Dz.Urz. UE L 131/24 z 28.5.2009.
• J. Gospodarek, Prawo w turystyce, Difin, Warszawa 2006, s. 396-398; M.A. Nesterowicz, I. ZuŜewicz-Wiewiórowska, Wspólna Polityka Transportowa w żegludze morskiej, w: Polityki Unii..., s. 119-120.
• wniosek Komisji z 4.12.2008 r. COM(2008) 817 wersja ostateczna oraz dołączony do niego dokument roboczy służb Komisji SEC(2008) 2954, w którego tytule znalazło się sformułowanie o "prawach pasażerów w międzynarodowym transporcie autobusowym i autokarowym".
• Dz.Urz. UE L 55/1 z 28.2.2011.
• Dz.Urz. UE L 263/11 z 7.10.2010.