Rzecznik Praw Obywatelskich I kadencji (1987-1991) : doświadczenia przełomu ustrojów

• Autorzy: Sławomir Patyra

Warianty tytułu

The Commissioner for Citizen's Rights of the Term I (1987-1991) : the Experiences from the Times of the Political System Transformations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule omówiono problem kryminalizacji uchylania się od wojskowej służby zawodowej w świetle prawa karnego Polski, Ukrainy i Rosji i związanych z tym popełnianych przestępstw. Próbowano udzielić odpowiedzi na pytanie czy pełnienie służby wojskowej przez żołnierzy zawodowych jest konstytucyjnym obowiązkiem bronienia ojczyzny czy realizacją ich prawa do pracy.

EN

The paper deals with the origin and first experience concerning the Commissioner for Citizens' Rights in Poland. This institution was established under the act by the Polish People's Republic Sejm on 15th July 1987. In the authorities' intention the Commissioner was to be a façade institution serving to prove the thesis about the developing democracy of the socialist political system, but at the same time the Commissioner had a very limited scope of activity. The paper presents in detail legal and political circumstances accompanying the appointment of the first Commissioner - Professor Ewa Łętowska together with the conditions in which she was to exercise her duties during the first two years of her term as well as at the beginning of the political system transformation. On the basis of the analysis of the first Commissioner legal and actual work conditions it can be concluded that despite the originators' intentions concerning the introduction of the Commissioner for Citizens' Rights institution into the political system of the Polish People's Republic, this institution turned out to be a real and effective defender of citizens' rights adequately to the legal and political possibilities of this time. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Prawa obywatelskie; Relacje państwo-obywatel; Obywatelstwo; Żołnierz

EN

Civil Rights; State-citizen relations; Citizenship; Soldier

• Czasopismo: Studia Iuridica Lublinensia
• Rocznik: 2008
• Tom: 11
• Strony: 81--94

Twórcy

autor

Sławomir Patyra

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie

Bibliografia

• Bar L., Komisarz Parlamentu do Spraw Administracji w Wielkiej Brytanii (o kontroli administracji), "Państwo i Prawo" 1966, nr 6 oraz Nowe instytucje w angielskim prawie administracyjnym, "Państwo i Prawo" 1968, nr 3;.
• Filipowicz A., Gebethner S., Koncepcja rzecznika praw obywatelskich w świetle dyskusji publicznych, "Państwo i Prawo" 1987, nr 3, s. 15.
• Filipowicz A., Ombudsman - kariera instytucji, "Organizacja - Metody - Technika" 1982, nr 12.
• Garlicki L., Ewolucja instytucji rzecznika praw obywatelskich (ombudsmana) w świecie współczesnym, [w:] Rzecznik Praw Obywatelskich, red. L. Garlicki, Warszawa 1989, s. 27.
• Gebethner S., Przesłanki ustanowienia Rzecznika Praw Obywatelskich w Polsce, [w:] Rzecznik Praw Obywatelskich, red. L. Garlicki, Warszawa 1989, s. 32.
• Gebethner S., Sejmowy rzecznik praw obywatelskich. Rozważania de lege ferenda, "Państwo i Prawo" 1986, nr 11, s. 4.
• Jarosz Z., Ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich, [w:] Rzecznik Praw Obywatelskich, red. L. Garlicki, Warszawa 1989, s. 55.
• Karnicka A., Rzecznik Praw Obywatelskich (kompetencje, postępowanie, środki działania), "Państwo i Prawo" 1990, nr 1, s. 60-61.
• Karnicka A., Rzecznik Praw Obywatelskich. (Pierwsze doświadczenia i perspektywy organizacyjne), "Państwo i Prawo" 1988, nr 12, s. 37-45.
• Kubiak A., Rzecznik praw obywatelskich, "Państwo i Prawo" 1987, nr 12, s. 5.
• Kulig A., Tuleja P., Sprawozdanie z XXX sesji katedr prawa konstytucyjnego (Janowice, 31 V-2 VI 1988), "Państwo i Prawo" 1988, nr 12, s. 130
• Łętowska E., Baba na świeczniku, Warszawa 1991, s. 9.
• Łętowski J., Prawo administracyjne. Zagadnienia podstawowe, Warszawa 1990 s 327.
• Pieniążek A., Rzecznik Praw Obywatelskich w systemie organów państwa, [w:] Ustrój i struktura aparatu państwowego i samorządu terytorialnego, red. W. Skrzydło, Warszawa 1997, s. 199.
• Sokolewicz W., Uwagi wstępne do art. 208-212 Konstytucji, [w:] Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. III, Warszawa 2003, s. 4.
• Stembrowicz J., Od ombudsmana do mediatora, "Miesięcznik Literacki" 1973, nr 12.
• Szyszkowskiego W., Instytucja ombudsmana w nowoczesnym państwie, "Zeszyty Naukowe UMK w Toruniu", nr 37, Prawo IX, s. 49.
• Świątkiewicz J., Rzecznik Praw Obywatelskich w polskim systemie prawnym. Warszawa 2001, s. 32.
• Taras W., Wróbel A., Poglądy prawne Rzecznika Praw Obywatelskich w rozpatrywanych sprawach, "Państwo i Prawo" 1989, nr 7, s. 66.
• Uchwała X Zjazdu PZPR - O zwiększenie efektywności gospodarowania i poprawę warunków życia, o pogłębienie socjalistycznej demokracji, o umocnienie międzynarodowej pozycji Polski, Warszawa 1986, s. 41.
• Zakrzewski W., Podstawowe wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela, [w:] Polskie prawo konstytucyjne, red. W. Skrzydło, Lublin 2005, s. 152.
• Zieliński T., Ombudsman - możliwości i granice działania, "Państwo i Prawo" 1994, nr 9, s. 10.