Partnerstwo Wschodnie - osiągnięcia i wyzwania po czterech latach współpracy

• Autorzy: Izabela Borucińska-Dereszkiewicz

Warianty tytułu

Eastern Partnership - Achievements and Challenges after Four Years

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Partnerstwo Wschodnie stanowi pierwszą koncepcję polityki Unii Europejskiej wobec regionu Europy Wschodniej i Kaukazu Południowego. Podjęta próba oceny dotyczyła postępów w realizacji celów Partnerstwa Wschodniego w kontekście efektywności unijnej polityki. Po czterech latach funkcjonowania inicjatywy nie może być ona ani pełna ani jednoznaczna ze względu na krótki okres, mnogość determinantów, w tym rozproszenie unijnego wpływu na kraje partnerskie, oraz procesowy charakter transformacji systemowej i integracji europejskie. Efekty polityki w ramach Partnerstwa Wschodniego generalnie są umiarkowane, jednakże można zaobserwować intensyfikację działań zarówno ze strony Unii jak i krajów partnerskich w procesie ich europeizacji. Relatywnie największe osiągnięcia można wskazać w odniesieniu do współpracy gospodarczej i przepływu osób. W układzie bilateralnym względnie największe postępy w dążeniu do celów Partnerstwa Wschodniego ujawniły się w Mołdawii i Gruzji, następnie w pewnych aspektach na Ukrainie, w Armenii i Azerbejdżanie. Nieskuteczność zasad warunkowości i współwłasności najwyraźniej dostrzegalna była w przypadku Białorusi, która w minimalnym stopniu reagowała na unijną politykę. Na Ukrainie można zaobserwować spowolnienie tempa współpracy i względnie najmniejsze postępy w europeizacji, mimo wykreowania najszerszych powiązań z Unią, a w przypadku Armenii może dojść do wyhamowania dynamiki integracji. Okres funkcjonowania Partnerstwa Wschodniego obnażył także poważne wyzwania w zakresie wzmocnienia oddziaływania Unii jako potęgi normatywnej oraz sprostania nasilającej się konkurencji o wpływy w regionie głównie ze strony Rosji. (abstrakt oryginalny)

EN

The Eastern Partnership is the first concept of the European Union's policy towards the region of Eastern Europe and the Southern Caucasus. This article provides an attempt to assess the progress in achieving the objectives of the Eastern Partnership in the context of the effectiveness of European Union policies. The evaluation of the results after four years of its functioning can be neither complete nor unequivocal due to the short period of time, many endogenous and exogenous determinants, included EU's diffused influence in the international environment, and the nature of the system transformation and European integration process. The results of Eastern Partnership are generally moderate, but can be observed intensification in the Europeanization process. Relatively greatest achievements may be indicated in economic integration and migration. Moldova and Georgia achieved the major progress towards the Eastern Partnership goals, and then in some aspects Ukraine, Armenia and Azerbaijan. The ineffectiveness of the conditionality and joint ownership rules were clearly visible in the case of Belarus, which minimally reacted to the European Union policy. Four years of the Eastern Partnership also revealed the weakness of European Union impact, as a normative power - it is Ukraine, where it can be observed slowdown in cooperation and the Europeanization process. Failure to sign an Association Agreement with Armenia may lead to deep slowdown in integration. Period of the Eastern Partnership also has exposed serious challenges in strengthening the impact of the EU as a normative power and meet the growing competition for influence in the region, mainly from Russia. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Partnerstwo Wschodnie; Współpraca gospodarcza; Europeizacja; Integracja gospodarcza państw z UE

EN

Eastern Partnership (EaP); Economic cooperation; Europeanisation; Economic integration with the EU countries

• Czasopismo: Marketing i Rynek
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 2 (CD)
• Strony: 11--20

Twórcy

autor

Izabela Borucińska-Dereszkiewicz

• Politechnika Gdańska

Bibliografia

• I. Lyubashenko, Europejska Polityka Sąsiedztwa Unii Europejskiej wobec państw Europy Wschodniej, Dom Wydawniczy Duet, Toruń 2012, s. 21-68.
• Council Conclusions on Strengthening the European Neighbourhood Policy, 11016/07, Brussels, 19.06.2007, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/07/st11/st11016.en07.pdf, (05.04.2013).
• Council Conclusions on European Neighbourhood Policy, Brussels, 18.02.2008, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/en/gena/98790.pdf, (05.04.2013).
• Rada Europejska. Konkluzje prezydencji z 11-12.12.2008 r., 17271/1/08 REV 1, Bruksela, 13 lutego 2009 r., [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.consilium.europa.eu/ueDocs/cms_Data/docs/pressData/PL/ec/104708.pdf, (06.04.2013).
• J. Starzyk-Sulejewska, Partnerstwo wschodnie jako element stosunków zewnętrznych Unii Europejskiej, [w:] Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej. Wybrane zagadnienia w perspektywie politologicznej i medialnej, C. Żołędowskiego (red.), Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2012, s. 69-77.
• E. Cziomer, Geneza, struktura oraz przesłanki Partnerstwa Wschodniego Unii Europejskiej w latach 2008-2010, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wielka szansa Europy, J. Sawczuka (red.), Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań - Chorzów 2011, s. 39-53.
• M. Sus, Narodziny Partnerstwa Wschodniego w świetle gry interesów Francji i Niemiec w Unii Europejskiej, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wielka szansa Europy, J. Sawczuka (red.), Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań - Chorzów 2011, s. 77-84.
• R.M. Czarny, Zarys aktywności Szwecji i Finlandii w kwestii Partnerstwa Wschodniego, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wielka szansa Europy, J. Sawczuka (red.), Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań - Chorzów 2011, s. 107-124.
• E. Nowak, Rosja a Partnerstwo Wschodnie - polskie spojrzenie, [w:] Partnerstwo Wschodnie. Wielka szansa Europy, J. Sawczuka (red.), Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań - Chorzów 2011, s. 147-162.
• J. Szymański, Dwa wymiary Polityki Sąsiedztwa Unii Europejskiej - szanse i zagrożenia, [w:] Partnerstwo wschodnie. Wymiary realnej integracji, M. Zdanowicz, T. Dubowskiego, A. Piekutowskiej (red.), Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 11-28.
• J. Menkes, Regionalizm i regiony w Europie a Partnerstwo Wschodnie, [w:] Partnerstwo wschodnie. Wymiary realnej integracji, M. Zdanowicz, T. Dubowskiego, A. Piekutowskiej (red.), Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 29-47.
• M. Podbielski, Ramy instytucjonalne oraz cele Partnerstwa Wschodniego, [w:] Partnerstwo wschodnie. Wymiary realnej integracji, M. Zdanowicz, T. Dubowskiego, A. Piekutowskiej (red.), Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 99-104.
• Wspólna Deklaracja Warszawskiego Szczytu Partnerstwa Wschodniego, Warszawa 29-30 września 2011 r., [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://pl2011.eu/content/wspolna-deklaracja-warszawskiego-szczytu-partnerstwa-wschodniego, (15.01.2012).
• A. Chojan, Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa w trakcie polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, [w:] Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej, J.M. Fiszera (red.), Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2012, s. 255-262.
• A. Cianciara, Partnerstwo Wschodnie i polska prezydencja - zawiedzione nadzieje?, [w:] Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej, J.M. Fiszera (red.), Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2012, s. 284-294.
• K. Gomółka, I. Borucińska-Dereszkiewicz, Wschodnie sąsiedztwo w priorytetach polskiej prezydencji, [w:] Prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej, J.M. Fiszera (red.), Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2012, s. 298-326.
• Deklaracja w sprawie sytuacji na Białorusi przyjęta podczas szczytu Partnerstwa Wschodniego w Warszawie 30 września 2011 r., [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://pl2011.eu/content/wspolna-deklaracja-warszawskiego-szczytu-partnerstwa-wschodniego, (15.01.2012).
• K. Dudzińska, E. Kaca, Partnerstwo Wschodnie a prezydencja Litwy: szansa na większe zaangażowanie UE w Europie Wschodniej, Biuletyn PISM, Nr 87, 28 września 2012.
• The European Union actively supports investments for infrastructure projects in the EU's neighbourhood, Reference: IP/09/118, 23.01.2009, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-09-118_en.htm?locale=en; (20.04.2013).
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://polskawue.gov.pl/Partnerstwo,Wschodnie,5393.html, (20.04.2013).
• CORLEAP members set the way forward to reinforce local democracy in Eastern Partnership countries, The EU's Assembly of Regional and Local Representatives, COR/12/33, Brussels, 31 May 2012, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://europa.eu/rapid/press-release_COR-12-33_en.htm?locale=en, (22.04.2013).
• Civil Society Forum strengthens the Eastern Partnership, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://eeas.europa.eu/eastern/civil_society/index_en.htm, (22.04.2013).
• The Neighbourhood Investment Facility (NIF), [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.enpi-info.eu/mainmed.php?id_type=10&id=321, (22.04.2013).
• Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.msz.gov.pl/pl/polityka_zagraniczna/europa/partnerstwo_wschodnie/wymiar_wielostronny/?printMode=true; (23.04.2013).
• PPRD east, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://euroeastcp.eu/en/the-4th-issue-of-the-pprd-eastnewsletter-is-released.html; (23.04.2013).
• Council of European Union, Eastern Partnership Facility, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.eap-facility-eu.coe.int/, (23.04.2013).
• Rzecznik Praw Obywatelskich, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.rpo.gov.pl/pl/content/partnerstwo-wschodnie-pw-2009-2013; (23.04.2013).
• Euroeast Culture, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.euroeastculture.eu/en/programme.html, (23.04.2013).
• Joint Communication to the European Parliament, the Council, the European Economic and Social Committee and the Regions Committee. Eastern Partnership: A Roadmap to the autumn 2013 Summit, Brussels, 15.5.2012, JOIN(2012) 13 final, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://ec.europa.eu/world/enp/docs/2012_enp_pack/e_pship_roadmap_en.pdf, (30.04.2013).
• J. Taczyńska, Współpraca polskich jednostek samorządu terytorialnego z władzami regionalnymi i lokalnymi oraz innymi podmiotami z państw objętych inicjatywą Partnerstwa Wschodniego, Uniwersytet Łódzki, Samorząd Województwa Wielkopolskiego, Łódź 2013 s. 22, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.umww.pl/attachments/article/34141/Partnerstwo%20Wschodnie%20%E2%80%93%20Samorzady.pdf, (30.04.2013).
• EEAS, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://eeas.europa.eu/index_en.htm, (30.04.2013).
• New EU funding to improve border management and regional cooperation in the Eastern Partnership, IP/12/1007, Brussels, 25 September 2012, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-1007_en.htm?locale=en, (05.06.2013).
• New funding to support businesses in the Eastern Partnership countries, P/13/632, Brussels, 1 July 2013, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-632_en.htm, (05.06.2013).
• L. Delcour, The Institutional Functioning of the Eastern Partnership: An Early Assessment, Eastern Partnership Review, Nr 1, October 2011, Estonian Center of Eastern Partnership, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://eceap.eu/ul/The_Institutional_Functioning_of_the_Eastern_P.pdf, (11.06.2013).
• EEAS, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.eeas.europa.eu/eastern/index_en.htm, (15.05.2013).
• Council of Euroopean Union, EU-Ukraine Visa Dialogue, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://register.consilium.europa.eu/pdf/en/10/st17/st17883.en10.pdf, (15.05.2013).
• M. Menkes, Ramy współpracy partnerstwa Wschodniego - przedmiotowe wyłączenia w obrocie towarowym (reglamentacja w handlu bronią), [w:] Partnerstwo wschodnie. Wymiary realnej integracji, M. Zdanowicz, T. Dubowskiego, A. Piekutowskiej (red.), Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 193-208.
• Council conclusions on Ukraine 3209th Foreign Affairs Council meeting, Brussels, 10.12.2012, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_Data/docs/pressdata/EN/foraff/134136.pdf, (17.05.2013).
• Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 23 października 2013 r. w sprawie europejskiej polityki sąsiedztwa: dążenie do wzmocnienia partnerstwa. Stanowisko Parlamentu Europejskiego w sprawie sprawozdań za rok 2012, P7_TA(2013)0446, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?type=TA&reference=P7-TA-2013-0446&format=XML&language=PL, (25.10.2013).
• A.M. Dyner, Perspektywy członkostwa Białorusi w WTO, Biuletyn, Nr 79, 31 lipca 2013, PISM, Warszawa 2013.
• Policy Document to Assess Azerbaijan's WTO Accession Process, CESD Research Team, Center of Economic and Social Development, Baku 2013, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.eap-csf.eu/assets/files/Documents/Azerbaijan_WTO_Paper_EU_REC_CESD_Project.pdf, (18.05.2013).
• Eastern Partnership Visa Liberalisation Index 2011-2013, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://monitoring.visa-free-europe.eu/, (19.05.2013).
• W. Czyżowicz, Politycznoprawne uwarunkowania współpracy RP ze wschodnimi sąsiadami w ramach Partnerstwa Wschodniego UE (na przykładzie Białorusi), [w:] Partnerstwo wschodnie. Wymiary realnej integracji, M. Zdanowicz, T. Dubowskiego, A. Piekutowskiej (red.), Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 107-124.
• M. Laszuk, Działania Służby celnej w ramach Partnerstwa Wschodniego ze szczególnym uwzględnieniem współpracy z Ukrainą i Białorusią, [w:] Partnerstwo wschodnie. Wymiary realnej integracji, M. Zdanowicz, T. Dubowskiego, A. Piekutowskiej (red.), Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 125-138.
• M. Zdanowicz, A. Doliwa-Klepacka, Możliwości liberalizacji reżimu wizowego w ramach współpracy państw w Partnerstwie Wschodnim, [w:] Partnerstwo wschodnie. Wymiary realnej integracji, M. Zdanowicz, T. Dubowskiego, A. Piekutowskiej (red.), Wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR, Warszawa 2010, s. 151-164.
• M. Arcipowska, Dialog wizowy Unii Europejskiej z krajami Partnerstwa Wschodniego, Biuletyn PISM, nr 91, 4 października 2011.
• Mołdawia nie zerwie z UE za tańszy gaz z Rosji, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://wyborcza.biz/biznes/1,101562,12498912,Moldawia_nie_zerwie_z_UE_za_tanszy_gaz_z_Rosji.html, (06.05.2013).
• Rosja do Mołdawii: tani gaz albo pakiet energetyczny, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://www.forbes.pl/artykuly/sekcje/wydarzenia/rosja-do-moldawii--tanigaz-albo-pakiet-energetyczny,30024,1, (06.05.2013).
• Commissioner Oettinger welcomes TANAP gas pipeline agreements, IP/12/721, Brussels, 27 June 2012, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-721_en.htm?locale=en, (16.05.2013).
• Commissioner Oettinger welcomes decision on "Nabucco West" pipeline, IP/12/720, Brussels, 28 June 2012, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-12-720_en.htm?locale=en, (16.05.2013).
• EU Commission welcomes decision on gas pipeline: Door opener for direct link to Caspian Sea, IP/13/623, Brussels, 28 June 2013, [Dokument elektroniczny], Tryb dostępu: http://europa.eu/rapid/press-release_IP-13-623_en.htm, (16.05.2013).
• http://ec.europa.eu/world/enp/documents_en.htm