Turystyka i aktywny wypoczynek jako element stylu życia seniorów

• Autorzy: Beata Hołowiecka , Elżbieta Grzelak-Kostulska

Warianty tytułu

Tourism and Active Recreation as Elements of Seniors' Lifestyle

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule wskazano relacje między stylem życia, a zdrowiem i jakością życia seniorów w kontekście uwarunkowań i konsekwencji procesu starzenia. Uwzględniając cały złożony i dynamicznie zmieniający się system uwarunkowań decydujących o stylu życia jednostki, stwierdzono, iż "wycofywanie się z życia" osób starszych jest w wielu przypadkach przedwczesne i zbyt zaawansowane. To niepokojące spostrzeżenie skłoniło do refleksji nad możliwościami wykorzystania aktywnego wypoczynku jako narzędzia pozwalającego dłużej zachować dobrą kondycję fizyczną, zdrowie psychiczne i aktywność społeczną, tym samym mogącego skutecznie odsuwać w czasie najdotkliwsze skutki starzenia. Prezentację potencjału, jaki w tym zakresie posiada aktywność turystyczna, poprzedzono rozważaniami nad społecznymi konsekwencjami procesu starzenia oraz specyfiką grupy społecznej "seniorów" z punktu widzenia możliwości i ograniczeń wykorzystania czasu wolnego. Na tym tle pokazano wybrane funkcje turystyki jako zjawiska posiadającego dobroczynny wpływ nie tylko na zdrowie fizyczne i psychiczne, ale również aktywność społeczną osób starszych. Aktywny wypoczynek pozwala skutecznie rekompensować straty związane z dezaktywacją zawodową i zaprzestaniem pełnienia określonych ról społecznych poprzez budowanie różnych relacji społecznych (również międzypokoleniowych) i przełamywanie izolacji. Ponadto inicjuje proces uczenia się poprzez nowe doświadczenia i kontakty, rozwija zainteresowania i umiejętności przyczyniające się do wzrostu niezależności, pewności siebie i poczucia własnej wartości. Aktywność turystyczna, dostosowana do potrzeb i możliwości osób starszych może w wymierny sposób przyczynić się do poprawy jakości ich życia. (abstrakt oryginalny)

EN

This article deals with the relationships between seniors' lifestyles and their health and quality of life with respect to the determinants and consequences of aging. As found, considering the complex and dynamically changing set of factors determining individuals' lifestyles the elderly "withdraw from life" too early and too far. This worrying finding brings into attention active recreation as an approach allowing people to maintain physical fitness, mental health and social activity, and thus being capable of postponing the most severe effects of aging. Before presenting the potential of active tourism as a useful instrument of active recreation, the social consequences of aging and the special character of "seniors" as a social group are discussed in terms of what enables and what restricts the use of free time. This provides a background for showing the functions of tourism as an activity having a beneficial effect not only on physical and mental health, but also on the social interaction of elderly people. Active recreation effectively compensates for losses caused by economic inactivity and withdrawal from certain social roles by building various social relations (including intergenerational) and breaking isolation, as well as by initiating a learning process based on new experiences and contacts, and developing interests and skills that strengthen the feeling of independence, self-confidence and self-esteem. Active tourism, adjusted to the needs and capabilities of elderly people, may make a measurable contribution to better quality of their lives. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Styl życia; Turystyka; Rynek turystyczny; Ludzie starsi; Organizacja wypoczynku

EN

Lifestyle; Tourism; Tourism market; Elderly people; Organization of leisure time

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Rocznik: 2013
• Tom: 291 Starzenie się ludności - między demografią a polityką społeczną
• Strony: 165--179

Twórcy

autor

Beata Hołowiecka

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Elżbieta Grzelak-Kostulska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Chmielowski, 1999, Samoocena sytuacji materialnej osób starszych, [w:] Seniorzy w społeczeństwie polskim, GUS, Warszawa.
• Czapliński J., Panek T (red.), 2011, Diagnoza społeczna 2011. Warunki i jakość życia Polaków. Raport,Warszawa: Rada Monitoringu Społecznego (raport dostępny na stronie internetowej www.diagnoza.com/pliki/raporty/Diagnoza_raport_2011.pdf)
• Grzelak-Kostulska, E., Hołowiecka B., Michniewicz-Ankiersztajn H., 2010, Profil aktywności turystycznej seniorów [w:] Kałuża D., Szukalski P. (red.), Jakość życia seniorów w XXI wieku. Ku aktywności, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 71-85.
• Grzelak-Kostulska, E., Hołowiecka B., Kwiatkowski G.,2011, Problem aktywności turystycznej seniorów, [w:] Stasiak A. (red.), Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce, Wydawnictwo WSTH w Łodzi, s.265-279.
• Gołembski G. (red.), 2002, Kompendium wiedzy o turystyce, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa-Poznań.
• Instytut Turystyki, 2007, Analiza rozwoju turystyki społecznej w Polsce: Stan, szanse, zagrożenia, Warszawa, s.58. (dokument dostępny na stronie internetowej www.turystycznebadania.pl/_var/files/139-Turystyka_spoleczna_XII_2007A[1].pdf)
• Ministerstwo Sportu i Turystyki, 2010, Działania na rzecz rozwoju turystyki społecznej w Polsce, Warszawa, s.39.
• Minnaert L., Maitland R., Milleret G., 2009, Tourism and social policy. The value of social tourism, Annals of Tourism Research, 36.
• Narodowy Program Zdrowia 2007-2015, Załącznik do Uchwały Nr 90/2007 Rady Ministrów z dnia 15 maja 2007r. (dokument dostępny na stronie internetowej www.mz.gov.pl/ wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_urm_npz_90_15052007p.pdf)
• Nowak M., 2011, Korzyści i bariery turystyki społecznej, [w:] Stasiak A. (red.) Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce, Wydawnictwo WSTH w Łodzi, s. 363-376.
• Niezgoda A., 1996, Psychologiczne i społeczne determinanty zachowań konsumentów usług turystycznych [w:] Rapacz A. (red.), Aktualne problemy ekonomiczne i prawno-organizacyjne gospodarki turystycznej, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław.
• Niezgoda A., 1999, Rola motywacji w turystyce, Rynek Turystyczny, nr 13-14.
• Niezgoda A, Zmyślony P., 2006, Popyt turystyczny. Uwarunkowania i perspektywy rozwoju, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Oliwińska I. A., 2008, Style życia współczesnych Polaków, [w:] Szukalski P. (red.) To idzie starość - polityka społeczna a przygotowanie do starzenia się ludności Polski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 47-71.
• Panek T., 2004, Zmiany w strukturze ubóstwa w Polsce w okresie transformacji gospodarczej, GUS, Warszawa.
• Proces starzenia się niepełnosprawność - nowe spojrzenie na aktywność fizyczną, integrację społeczną i całożyciowy dobrostan. Europejska ekspertyza i zalecenia dotyczące procesu starzenia się, niepełnosprawności i adaptowanej aktywności fizycznej: kształcenie i strategia postępowania Projekt THENAPA II (dokument dostępny na stronie internetowej www.thenapa2.org/publications/products/Recommendations/Polish_Recommendations.pdf)
• Stasiak A. (red.), 2011, Perspektywy i kierunki rozwoju turystyki społecznej w Polsce, Wydawnictwo WSTH w Łodzi, Łódź.
• Szatur-Jaworska B., 2010, Zmiany w sytuacji materialnej ludzi starych w Polsce - diagnoza 20 lat po przełomie, [w:] Kałuża D., Szukalski P. (red.), Jakość życia seniorów w XXI wieku z perspektywy polityki społecznej, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 28-51.
• Sztaudynger J.J.,2009, Rodzinny kapitał społeczny a wzrost gospodarczy w Polsce, Ekonomista 2, s. 189-210. (artykuł dostępny na stronie internetowej www.jjsztaudynger.yoyo.pl/e2009-2- sztaudynger.pdf)
• Szukalski P., 2006, Zagrożenie czy wyzwanie - proces starzenia się ludności, Polityka Społeczna 2006 (9), s. 6-10.
• Szukalski P. (red.), 2008, To idzie starość - polityka społeczna a przygotowanie do starzenia się ludności Polski, Instytut Spraw Publicznych, Warszawa, s. 168.
• Szukalski P., 2010, Czym jest solidarność międzypokoleniowa? [w:] Kałuża D., Szukalski P. (red.), Jakość życia seniorów w XXI wieku z perspektywy polityki społecznej, Wydawnictwo Biblioteka, Łódź, s. 74-91.
• GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2011, Ubóstwo w Polsce w 2010 r. (na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych) Departament Badań Społecznych i Warunków Życia
• GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2009, Sytuacja gospodarstw domowych w 2009 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, Departament Warunków Życia
• GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2007, Sytuacja gospodarstw domowych w 2007 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, Departament Pracy i Warunków Życia
• GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2005, Sytuacja gospodarstw domowych w 2005 r. w świetle wyników badań budżetów gospodarstw domowych, Departament Statystyki Społecznej
• GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2003, Sytuacja bytowa gospodarstw domowych w 2003 r. (w świetle wyników ankietowego badania warunków życia ludności, Opracowanie: Wydział Warunków Życia Ludności
• Wysocki M.J., Miller M., 2003, Paradygmat Lalonde'a, Światowa Organizacja Zdrowia i nowe zdrowie publiczne, Przegląd Epidemiologiczny 2003;57(3), s. 505-512 (artykuł dostępny na stronie internetowej www.pzh.gov.pl/przeglad_epimed/57-3/573_14.pdf)
• Wysocińska-Miszczuk J.,1998, Problemy medyczne i społeczne ludzi starych, [w:] Jabłoński L. (red.) Sanologia. Nauka o zdrowiu społeczeństwa, Warszawa.
• WHO (World Health Organization), 1998, Evaluation of the implementation of the global strategy of Health for All by 2000; WHO, Geneva.