Starzenie się ludności w kontekście zmian w rozrodczości

• Autorzy: Milena Lange

Warianty tytułu

Population Aging in the Context of Changing Changes

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Za proces starzenia się ludności w dużej mierze odpowiedzialne są zmiany w zachowaniach prokreacyjnych - przede wszystkim spadek poziomu dzietności. Do oceny wpływu rozrodczości na zmiany w udziałach osób starych w populacji posłużyły cztery warianty Prognozy ludności ONZ 2010 dla Polski i Europy oraz wybrane wskaźniki starzenia się. Do końca lat 1980. relatywnie wysoki poziom dzietności w Polsce, jak i krótkie trwanie życia, powodowały że proces starzenia się ludności naszego kraju przebiegał znacznie wolniej niż w Europie. W ostatnich dwóch dekadach następował wzrost udziału ludności starej, za co w dłużej mierze odpowiada głęboki spadek liczby urodzeń. Od blisko dekady Polska znajduje się wśród populacji starych demograficznych, choć w z Włochami, czy Niemcami proces ten jest relatywnie mniej zaawansowany. Według wariantu średniego Prognozy ONZ dzietność w Polsce powinna przez najbliższe dekady rosnąć, ale jej poziom miałby być niewystarczający do utrzymania prostej zastępowalności pokoleń. Tylko według wariantu wysokiego miałby nastąpić wzrost dzietności pozwalający na rozszerzoną reprodukcję. Taka sytuacja miałaby wystąpić już w pierwszej połowie lat 20. tego stulecia. Analiza poszczególnych wskaźników pozwalających na stopień zaawansowania starości demograficznej pozwala stwierdzić, że nawet wzrost poziomu dzietności do poziomu wysokiego nie przyniesie odmładzania struktury ludności według wieku, ale może spowodować jego znaczne spowolnienie. (abstrakt oryginalny)

EN

The aging of population is largely caused by falling fertility. To find out how fertility affects the share of the elderly people in the population, four variants of the UN World Population Prospects 2010 for Poland and Europe were examined, as well as selected indicators of population aging. The relatively high fertility and comparatively short life expectancy in Poland until the end of 1980s explain why its population aged much more slowly than other populations in Europe. In the last two decades the share of the elderly people kept increasing, mostly because of the deep decline in the number of births. For almost a decade now Poland has been one of the demographically old countries, although the aging process is relatively less pronounced in Poland than in Italy or Germany. In the medium variant of the UN forecast Polish fertility will be growing for the next few decades, but its level will not be high enough to ensure the minimum population replacement. Only in the high variant its growth will lead to rates of population reproduction higher than the minimum level. This situation might take place as early as the first half of the 2020s. The analysis of particular indicators illustrating the progress of demographic aging leads to a conclusion that even high fertility will not rejuvenate the age structure of Polish population, but it may considerably slow down the process of its aging. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Demografia; Starzenie się społeczeństw; Prokreacja

EN

Demography; Ageing of the population; Procreation

• Czasopismo: Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica
• Rocznik: 2013
• Tom: 291 Starzenie się ludności - między demografią a polityką społeczną
• Strony: 221--231

Twórcy

autor

Milena Lange

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Frątczak E., Ptak-Chmielewska A., 2005, Zastosowanie formuły Bongaartsa-Feeneya do oceny zmian w procesie zawierania pierwszych małżeństw i urodzeń w Polsce, Zeszyty Sekcji Analiz Demograficznych KND PAN, Warszawa, s. 71-92
• GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2011a, Rocznik Demograficzny 2011, Warszawa, 514 s., dostępny na stronie www.stat.gov.pl/gus/5840_rocznik_demograficzny_PLK_HTML.htm
• GUS (Główny Urząd Statystyczny), 2011b, Trwanie życia w 2010r., Warszawa, 77 s., dostępna na stronie www.stat.gov.pl/gus/5840_4721_PLK_HTML.htm
• Holzer J.Z., 2003, Demografia, wyd. VI zmienione, PWE, Warszawa, 364 s.
• Kowaleski J.T., 2008, Struktura demograficzna starszego odłamu ludności (rozważania metodologiczne i elementy obrazu sytuacji w województwach i powiatach na przełomie stuleci), [w:] Kowaleski J.T., Szukalski P., Starzenie się ludności Polski. Między demografią a gerontologią społeczną, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 11-25
• Lange M., 2009, Reprodukcja ludności - wpływ struktury urodzeń według płci oraz umieralności na odtwarzanie struktur demograficznych, "Zeszyty Sekcji Analiz Demograficznych PAN" 20a/2009 t.1
• ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych), 2011, World Population Prospects, The 2010 Revision, dostępna na stronie http://esa.un.org/unpd/wpp/index.htm
• Rosset E., 1979, Trwanie życia ludzkiego, Ossolineum, Wrocław, 369 s.