Uwarunkowania i kierunki zapewnienia bezpieczeństwa i jakości owoców i warzyw

• Autorzy: Eugenia Czernyszewicz , Joanna Pawlak

Warianty tytułu

Conditions and Directions to Ensuring the Safety and Quality Fruit and Vegetables

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem pracy było wskazanie uwarunkowań prawnych i rynkowych zapewnienia jakości i bezpieczeństwa owoców i warzyw oraz określenie kierunków zmian w tym zakresie. Podstawą wykonania pracy były studia literaturowe, w tym aktów prawnych unijnych i krajowych, wywiady z ekspertami oraz badania ankietowe przeprowadzone w 2011 r. wśród producentów owoców z terenu całego kraju. Stwierdzono, że w produkcji podstawowej obowiązują producentów obligatoryjne wymagania prawne związane ze wspólną organizacją rynków rolnych oraz szeroko rozumianym prawem żywnościowym. Umożliwiają one produkcję owoców i warzyw wysokiej jakości i bezpiecznych dla zdrowia konsumenta, ale nie wystarczają do zapewnienia ich bezpieczeństwa. Dlatego, coraz więcej grup producenckich i indywidualnych producentów wdraża metody i systemy zapewnienia jakości i bezpieczeństwa owoców i warzyw. Z przeprowadzonych badań wynika, że na poziom wdrożeń metod i systemów zapewnienia jakości może wpłynąć pozytywnie trwający intensywny proces tworzenia grup i organizacji producenckich oraz wiele innych czynników. Zapewnieniu jakości i bezpieczeństwa owoców i warzyw sprzyjają zmiany w prawie żywnościowym, a także dotyczące ochrony roślin i stosowania pestycydów oraz badań monitoringowych pozostałości chemicznych środków ochrony roślin i nawozów. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of this study was to identify legal and market conditions to ensure the quality and safety of fruit and vegetables and to define trends in this range. The studies were carried out based on literature studies, including legal acts of EU and national, interviews with experts and a survey conducted in 2011 among fruit growers from all over the country. It was found that in primary production producers have to apply to mandatory legal requirements related to the common organization of agricultural markets and in the wide understanding food law. They allow the production of fruits and vegetables of high quality and safe for the health of the consumer, but they are not sufficient to ensure their safety. Therefore, more and more producer groups and individual producers implement methods and systems to ensure the quality and safety of fruit and vegetables. The study shows, that on the level of implementation of methods and quality assurance systems can positively influence the lasting intensive process of creating groups and producer organizations, and many other factors. Changes in food law, as well as these concerning protection of plants and use of pesticides, and the monitoring of residues of chemical pesticides and fertilizers are contributed to assure quality and safety of fruit and vegetables. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Bezpieczeństwo żywnościowe; Jakość żywności; Regulacje prawne; Owoce; Warzywa

EN

Food security; Food quality; Legal regulations; Fruit; Vegetables

• Czasopismo: Zarządzanie i Finanse
• Rocznik: 2012
• Numer: R. 10, nr 3, cz. 3
• Strony: 114--132

Twórcy

autor

Eugenia Czernyszewicz

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

autor

Joanna Pawlak

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

Bibliografia

• Acharya R.N., Molina I. (2004), Testing for a Change in Consumer Tastes for Fresh Fruits and Vegetables, in: A Structural Latent Variable Approach, Selected Paper AAEA Ann. Meeing, Denver.
• Badanie produkcji roślinnej. Produkcja ogrodnicza. Badanie sadów, www.stat.gov.pl (dostęp 26.08.2012)
• Boguta W. (2011), Konieczność koncentracji grup i organizacji producentów owoców, w: Prognoza wielkości zbiorów, potrzeby i opłacalność produkcji owoców w kraju w najbliższych latach, TRSK, Limanowa.
• Cichocka I, Pieczonka W. (2004), Struktura jakości produktów żywnościowych współczesnego polskiego konsumenta, "Problemy Jakości" nr 8.
• Czernyszewicz E. (2008), Metody i systemy zapewnienia jakości owoców i warzyw w produkcji podstawowej, "Towaroznawcze Problemy Jakości" nr 3 (16).
• Czernyszewicz E. (2009), Stan i perspektywy produkcji ekologicznej owoców, "Pamiętnik Puławski" z. 151.
• Czernyszewicz E., Kwiatkowska K. (2011), Uwarunkowania prawne i organizacyjno-ekonomiczne wdrażania metod i systemów zapewnienia jakości w produkcji owoców, w: Przyszłość uprawy truskawki, maliny, porzeczki czarnej i borówki wysokiej w Polsce, TRSK, Lublin.
• Dąbrowski Z.T., Majewski M. (2010), Stan wiedzy i stosowanych praktyk ochrony roślin przez różne grupy producentów a wymagania integrowanej ochrony roślin - czy wystąpiły zmiany w ostatnich pięciu latach? "Progres Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin" vol. 50(3).
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/128/WE z dnia 21 października 2009 r. ustanawiająca ramy wspólnotowego działania na rzecz zrównoważonego stosowania pestycydów, Dz. U. UE L 309.
• Grieg D. (1995), The nutritional transition In Western Europe, "J. Hist. Geogr." nr 22.
• Gulbicka B., Kwasek M. (2001), Wpływ dochodów na spożycie żywności w gospodarstwach domowych, IERiGŻ, Warszawa.
• Kijowski J., Sikora T. (red.) (2003), Zarządzanie jakością i bezpieczeństwem żywności. Integracja i informatyzacja systemów, WNT, Warszawa.
• Kodeks praktyki higienicznej dotyczący świeżych owoców i warzyw, (2010), E. Czernyszewicz (tłum.), WN PTTŻ, Kraków.
• Kodeks Żywnościowy wytyczne Dobrej Praktyki Higienicznej, (2004), M. Wiśniewska (tłum.), ODDK, Gdańsk.
• Kołożyn-Krajewska D., Sikora T. (2010), Zarządzanie bezpieczeństwem żywności. Teoria i praktyka, Wyd. C.H. Beck, Warszawa.
• Kosik M. (2010), Metody i systemy zapewnienia jakości w produkcji podstawowej. GLOBALG.A.P. - dobrowolna konieczność, w: Jakość owoców - wymagania prawa i rynkowa konieczność, Czernyszewicz E. (red. nauk.), UP w Lublinie, Lublin.
• Nowacka A., Gnusowski B., Walorczyk S., Drożdżyński D., Wójcik A., Raczkowski M., Hołodyńska A., Barylska E., Ziółkowski A., Chmielewska E., Rzeszutko U., Giza I., Łozowicka B., Kaczyński P., Rutkowska E., Szpyrka E., Rupar J., Rogozińska K., Machowska A., Słowik-Borowiec M., Kuźmenko A., Szala J. (2009), Pozostałości środków ochrony roślin w płodach rolnych (rok 2008), "Progress In Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin" vol. 49(4).
• Nowacka A., Gusowski B. (2006), Ocena ryzyka zagrożenia zdrowia ludzi pozostałościami środków ochrony roślin w polskich płodach rolnych w 2005 r., "Prog. Plant Protection/ Post. Ochr. Roślin" vol. 406 (1).
• Oleszek W., Maliszewska-Kordybach B. (2009), Jakość i bezpieczeństwo żywności i pasz pochodzenia roślinnego, w: Przyszłość sektora rolno-spożywczego i obszarów wiejskich, IUNG, Puławy.
• Oyrzanowski B. (1989), Jakość dla konsumenta, producenta i gospodarki narodowej, PWE, Warszawa.
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1107/2009 z dnia 21 października 2009 r. dotyczące wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin i uchylające dyrektywy Rady 79/117/EWG i 91/414/EWG, Dz. U. UE L 309.
• Rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych, Dz. U. WE L 139.
• Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd d.s. bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, Dz. U. L. 31, polskie wydanie specjalne: Rozdział 15 Tom 06.
• Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 543/2011, z dnia 7 czerwca 2011 r. ustanawiające szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do sektora owoców i warzyw oraz sektora przetworzonych owoców i warzyw, Dz. U. L 157.
• Surawska M., Kołodziejczyk R. (2006), Zużycie środków ochrony roślin w Polsce, "Progress in Plant Protection/ Postępy w ochronie roślin" vol. 46 (1).
• Szeleźniak R. (2012), Certyfikaty okiem ekspertów, "Owoce Warzywa Kwiaty" nr 5.
• Ustawa z 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, Dz. U. Nr 187, poz. 1577 z późn. zm.
• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, Dz. U. Nr 171, poz. 1225.
• Żuchowski J. (2001), Zarządzanie jakością procesów, produktów i środowiska