Społeczno-demograficzne uwarunkowania kształtowania się wydatków żywnościowych w gospodarstwach domowych w Polsce

• Autorzy: Marek Gałązka

Warianty tytułu

Socio-Demographic Determinants of Households Food Expenditures in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W artykule podjęto próbę oceny wpływu cech społeczno-demograficznych gospodarstw domowych determinujących poziom wydatków żywnościowych, uwzględniających również wydatki dokonywane w punktach gastronomicznych. Oceny wpływu takich cech gospodarstw, jak przynależność do grupy społeczno-ekonomicznej, typ biologiczny, klasa miejscowości zamieszkania oraz poziom wykształcenia członków gospodarstwa domowego, na kształtowanie się wydatków żywnościowych dokonano za pomocą modelu ekonometrycznego (ze zmiennymi zero-jedynkowymi) oszacowanego na podstawie indywidualnych danych budżetów gospodarstw domowych w Polsce w 2009 roku (około 37 tysięcy budżetów). Społeczno-demograficzne uwarunkowania determinują kształtowanie się wydatków żywnościowych przez wpływ na sytuację dochodową gospodarstw domowych, a także przez oddziaływanie na system preferencji konsumpcyjnych. Poziom i struktura wydatków żywnościowych w gospodarstwach domowych o różnym profilu społeczno-demograficznym będzie odmienna nawet przy jednakowym poziomie siły nabywczej tych gospodarstw. (abstrakt oryginalny)

EN

There was an attempt in the article to assess the influence of social and demographic features of households determining the level of food expenses with taking into account expenses made in gastronomical shops as well. Assessment of the influence of such household features as affiliation to social & economic group, biological type, class of place of residence and educational level of household members on formation of food expenses was made with the use of econometric model (with zero-one variables) estimated on the basis of individual data of household budgets in Poland in 2009 (data of Central Statistical Office - about 37 thousand budgets). Social & demographic conditionings determine formation of food expenses through influence on income situation of households as well as effects on a system of consumer preferences. Level and structure of food expenses in households with a various social & demographic profile will be different even in case of the same level of purchasing power of those households. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Gospodarstwa domowe; Wydatki gospodarstw domowych; Modele ekonometryczne

EN

Households; Household expenditures; Econometric models

• Czasopismo: Roczniki Ekonomii Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich
• Rocznik: 2013
• Tom: 100
• Numer: z. 1
• Strony: 23--34

Twórcy

autor

Marek Gałązka

• Kujawsko-Pomorska Szkoła Wyższa w Bydgoszczy

Bibliografia

• Blisard N., Bhuyan S., Nayga Jr R.M. 2004: The Demand for Food Away From Home Full-Service or Fast Food? Economic Research Service, U.S. Department of Agriculture, Agricultural Economic Report, No. 829.
• Budżety gospodarstw domowych w 2005 r. i 2011 r. 2006, 2011: GUS, Warszawa.
• Byrne P.J., Capps Jr O., Saha A. 1996: Analysis of food-away-from-home expenditure patterns for U.S. households 1982-89, "American Journal of Agricultural Economics", Vol. 78, No. 3.
• Czyżewski A. 2007: Makroekonomiczne uwarunkowania rozwoju sektora rolnego, [w] Uniwersalia polityki rolnej w gospodarce rynkowej. Ujęcie makro- i mikroekonomiczne, A. Czyżewski (red.), Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Gałązka M. 2012: Wpływ społeczno-demograficznych determinantów kształtowania się wydatków na żywność i napoje bezalkoholowe w gospodarstwach domowych w Polsce, "Roczniki Ekonomiczne Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższe w Bydgoszczy", nr 5.
• Gulbicka B. 2000: Wyżywienie polskiego społeczeństwa w ostatniej dekadzie XX wieku, Studia i Monografie, IERiGŻ, Warszawa.
• Hodoly A. 1971: Gospodarstwo domowe i jego rola społeczno-ekonomiczna, KiW, Warszawa.
• Jeżewska-Zychowicz M. 1996: Zachowania żywieniowe konsumentów a proces edukacji żywieniowej, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Kwasek M. 2012: Wzorce konsumpcji żywności w Polsce, Studia i Monografie, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Kwasek M., Świetlik K. 2010: Popyt na żywność, [w] Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej w 2009 roku, A. Kowalski (red.), IERiGŻ-PiB, Warszawa.
• McCracken V.A., Brandt J.A. 1987: Household Consumption of Food-Away-from-home: Total Expenditure and by Type of Food Facility, "American Journal of Agricultural Economics", Vol. 69, No 2.
• Metodologia badania budżetów gospodarstw domowych. 2011: GUS, Warszawa.
• Poczta W., Michota-Katulska E. 2007: Zmiany poziomu konsumpcji w gospodarstwach domowych rolników w warunkach gospodarki rynkowej, Wydawnictwo AR, Poznań.
• Prognoza gospodarstw domowych według województw na lata 2008-2035. 2008: GUS, Warszawa.
• Prognoza ludności na lata 2008-2035. 2009: GUS, Warszawa.
• Rembisz W., Sielska A., Bezat A. 2011: Popytowo uwarunkowany model wzrostu produkcji rolno-żywnościowej, IERiGŻ-PIB, Warszawa.
• Sojkin B. 1994: Determinanty konsumpcji żywności. Analiza hierarchiczna, Zeszyty Naukowe - seria II, Prace habilitacyjne, Zeszyt 135, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, Poznań.
• Stanisławska J., Wysocki F. 2011: Dochodowa elastyczność wydatków na artykuły żywnościowe gospodarstw domowych rolników według grup dochodowych, "Roczniki Naukowe SERIA", t. XIII, z. 3.
• Stewart H., Yen S.T. 2004: Changing household characteristics and the away-from-home food market. A censored equation system approach, "Food Policy", 29(6).
• Szwacka-Salmonowicz J. 2003: Zmiany zachowań nabywców jako determinanta kształtowania strategii segmentacyjnych przedsiębiorstw przemysłu spożywczego w Polsce, Rozprawy Naukowe i Monografie, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
• Welfe W. 1978: Funkcje popytu konsumpcyjnego, [w] Ekonometryczne modele rynku. Analiza prognozy symulacja. Modele konsumpcji. Tom 2, W. Welfe (red.), PWE, Warszawa.
• Woś A. 1961: Elastyczność spożycia żywności na wsi, PWE, Warszawa.
• Wysocki F., Kurzawa I. 2004: Preferencje konsumpcyjne żywności gospodarstw domowych rolników na tle innych grup społeczno-ekonomicznych ludności, "Zagadnienia Ekonomiki Rolnej", nr 2.
• Zalega T. 2012: Konsumpcja. Determinanty teorie modele, PWE, Warszawa.