PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
2013 | nr 23 Rola innowacyjności w rozwoju społeczno-gospodarczym układów przestrzennych = The Role of Innovativeness in Socio-Economic Development of Spatial Systems | 146--159
Tytuł artykułu

Wybrane teorie przechodzenia absolwentów szkół wyższych na rynek pracy w warunkach gospodarki opartej na wiedzy

Autorzy
Treść / Zawartość
Warianty tytułu
Selected Theories of Higher Education Graduates' Transition into the Labour Market in a Knowledge-based Economy
Języki publikacji
PL
Abstrakty
Przejście absolwentów studiów wyższych w XXI wieku z etapu edukacji do zatrudnienia to złożony proces, uzależniony od wielu czynników i rodzący szereg konsekwencji społecznych, psychologicznych, ekonomicznych o niejednorodnej skali oddziaływania. Mimo dużego znaczenia tranzycja absolwencka jest w Polsce jednym ze słabiej zbadanych zagadnień, zarówno w ujęciu teoretycznym, jak i empirycznym. Kluczowymi przyczynami tego stanu jest dopiero rodząca się w koncepcji edukacji akademickiej idea optymalizacji zatrudnialności absolwentów oraz brak cyklicznych, ogólnokrajowych monitoringów diagnozujących losy zawodowe tej populacji. Podstawą do dogłębnego zbadania wchodzenia nowo promowanych absolwentów na rynek pracy jest przestudiowanie naukowych teorii, przedstawiających mechanizmy tego procesu. W artykule przedstawiono wybrane teorie rynku pracy i wchodzenia na rynek pracy, które są szczególnie istotne w odniesieniu do absolwentów szkół wyższych i w świetle studiów literatury poświęconej tym teoriom mają kluczowe znaczenie w procesach tranzycji zachodzących w gospodarkach opartych na wiedzy. W warunkach dużej eklektyczności pola badań procesów tranzycji istnieje potrzeba analizy teorii wchodzenia na rynek pracy, powstałych w różnych dyscyplinach naukowych, zwłaszcza w ekonomii, socjologii i psychologii. Dlatego z dorobku nauk socjologicznych i ekonomicznych skupiono się na teorii: filtra, kapitału ludzkiego, kapitału społecznego, kompetencji, konkurencji, sygnalizacyjnej (sygnałów), segmentacji. Z obszaru badań psychologicznych zaprezentowano teorie aspiracji, determinacji, kapitału psychologicznego i motywacji. Wymienione teorie były w różnym stopniu podstawą do budowania modeli przechodzenia absolwentów studiów wyższych na rynek pracy. Wyniki badań wskazują, że teorią, która obecnie, zdaniem specjalistów z różnych dyscyplin naukowych, najpełniej charakteryzuje mechanizmy tranzycji w gospodarce opartej na wiedzy, jest teoria kompetencji. (abstrakt oryginalny)
EN
The transition of university graduates from the stage of education to employment in the 21st century seems to be one of the most complex and difficult processes taking place within the labour market. The uncertainty of their successful transition is increasing in several countries and regions. This process is mainly the result of the level and condition of the economy, socio-cultural differences and the education systems. The speed and character of this transition is determined by a list of factors and generates several social, psychological and economic consequences. Despite the significance of this problem, higher education graduates' transition is one of the most underexplored problems in Poland, in both theoretical and empirical sphere. The aim of the paper is to present selected theories of the labour market/entrance into the labour market which seems especially topical and relevant for university graduates in a knowledge-based economy. Because the process of transition is the research subject of specialists from several scientific disciplines, there is a need to analyse these theories which were created in the field of sociology, economy and psychology. From sociological and economic disciplines competence theory, human capital theory, filter theory, job-competition theory, social capital theory, signalling and segmentation theory were analysed and interpreted. From psychology the analysis focused on aspiration theory, self-determination theory, psychological capital theory, and motivation theory. All these theories were, disproportionally, the base for building the models of university graduates transition into the labour market. The literature research proves that the theory which nowadays plays a key role in successful entrance into the labour market in a knowledge-based economy, according to specialists from different disciplines, is competence theory. (original abstract)
Twórcy
  • Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
Bibliografia
  • Allen, J., Velden Van der, R. (2007). Transitions from Higher Education. W: U. Teichler (ed.), Careers of University Graduates. Dodrecht: Springer, 55-78.
  • Arrow, K.J. (1973). Higher Education as a Filter. Journal of Public Economics, 2, 193-216.
  • Bańka, A. (2005). Transnacjonalne poradnictwo zawodowe w kontekście zmian w wymiarze europejskim. W: M. Kwiatkowski, Z. Sirojc (red.), Edukacja dla rynku pracy. Problemy poradnictwa zawodowego. Warszawa: Wydawnictwo OHP, 35-48.
  • Becker, G.S. (1964). Human Capital: A Theoretical and Empirical Analysis, With Special Reference to Education. Chicago: University of Chicago Press.
  • Ben-Porath, Y. (1980). The F-connection: Families, Friends, Firms, the Organization of Exchange. Population and Development Review, 6, 1-9.
  • Bielecki, P. (2011). Kompetencje absolwentów studiów wyższych w świetle ogólnoeuropejskich badań CHEERS, REFLEX i TUNNG. W: K. Jędralska, K. Bernais (red.), Kompetencje absolwentów studiów ekonomicznych. Perspektywa nauki i biznesu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 13-66.
  • Borowiec, M. (2008). Rola szkolnictwa wyższego w procesie kształtowania gospodarki opartej na wiedzy. Przedsiębiorczość - Edukacja, 4, 24-36.
  • Brzinsky-Fay, Ch. (2011). School - to - Work Transitions in International Comparison. Acta Electronica Universitatis Tamerensis, 1126, 213.
  • Caliendo, M., Schmidl, R., Uhlendorff, A. (2010). Social Networks, Job Search Methods and Reservation Wages: Evidence for Germany. Discussion paper series / Forschungsinstitut zur Zukunft der Arbeit, 5165, 30.
  • Chojnicki, T. Czyż, T. (2003). Polska na ścieżce rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Podejście regionalne. W: A. Kukliński (red.), Gospodarka oparta na wiedzy. Perspektywy Banku Światowego. Warszawa: KBN.
  • Czyszkiewicz, R., Durka, W., Klepajczuk, B. (2007). Podmioty polskiego rynku pracy - interpretacje socjologiczne. Studia Socjologica 17. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, 484, 25-40.
  • Dybała, A. (2010). Rynek pracy w wybranych teoriach ekonomii. W: A. Dybała (red.), Rynek pracy - teoria i realia. Wyniki z badań i analiz dla miasta Kielce. Kielce: Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego w Kielcach, 15-34.
  • Figurska, I. (2009). Rola wykształcenia w gospodarce opartej na wiedzy. W: T. Szot-Gabryś (red.), Wiedza jako czynnik rozwoju gospodarki i wiedzy. Kielce: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Umiejętności im. S. Staszica.
  • Harvey, L., Locke, W., Morey, A. (2002). Enhancing Employability, Recognizing Diversity. Making Links between Higher Education and the World of Work. London: Universities, UK.
  • Jarmołowicz, W., Knapińska, M. (2011). Współczesne teorie rynku pracy a mobilność i przepływy pracowników w dobie globalizacji. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, 9, 123-144.
  • Jeruszka, U. (2011). Efektywność kształcenia w szkołach wyższych. Polityka Społeczna, 1, 1-7.
  • Kabaj, M. (2001). Rozwój i wykorzystanie zasobów pracy - w kierunku gospodarki opartej na wiedzy. W: A. Kukliński (red.), Gospodarka oparta na wiedzy. Wyzwanie dla Polski XXI wieku. Warszawa: KBN, 165-202.
  • Klein, M. (2010). Mechanisms for the Effect of Field of Study on the Transition from Higher Education to Work. Working Papers, 130, 30.
  • Kryńska, E. (1998). Wybrane teorie rynku pracy a prognozowanie. W: E. Kryńska, J. Suchecka, B. Suchecki (red.), Prognoza podaży i popytu na pracę w Polsce do roku 2010. Studia i Materiały. Warszawa: Instytut Pracy i Spraw Socjalnych.
  • Kukliński, A. (red.) (2001). Gospodarka oparta na wiedzy. Wyzwanie dla Polski XXI wieku. Warszawa: KBN.
  • Lin, N. (2005). A Network Theory of Social Capital. W: D. Castiglione, J. Deth Van, G. Wolleb (ed.), Handbook on Social Capital. New York: Oxford University Press.
  • Luthans, F., Youssef, C.M., Avolio, J. (2006). Psychological Capital:Developing the Human Compe- titive Edge: Developing the Human Competitive Edge. New York: Oxford University Press.
  • Makulska, D. (2012). Kluczowe czynniki rozwoju w gospodarce opartej na wiedzy. W: J. Stacewicz (red.), Pomiędzy polityką stabilizacyjną a polityką rozwoju, Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH, 88. Warszawa: SGH, 169-194.
  • Mikuła, B., Pietruszka-Ortyl A. (2007). Kompetencje pracowników w perspektywie strategicznego zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 747, 52.
  • Pavlin, S. (2011). Varieties of Professional Domains and Employability Determinants in Higher Education. AlmaLaurea Working Papers, 36, 12-16.
  • Piróg, D. (2012). Aspiracje i plany zawodowe młodzieży akademickiej w Polsce na przykładzie studentów geografii. W: A. Dudak, K. Klimkowska, A. Różański (red.), Przygotowanie zawodowe młodych pedagogów. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls, 125-144.
  • Rożnowski, B. (2009). Przechodzenie młodzieży z systemu edukacji na rynek pracy w Polsce. Analiza kluczowych pojęć dotyczących rynku pracy u młodzieży. Lublin: Wydawnictwo KUL.
  • Sikorski, W. (2005). Aspiracje. Studium psychologiczne i socjologiczne. Nysa: Wydawnictwo PZWS.
  • Spence, M. (1973). Job Market Signalling. The Quarterly Journal of Economics, 87(3), 355-374.
  • Strużyna, J. (1999). Wyzwania pracy XXI wieku. Rynek pracy wobec wyzwań restrukturyzacji. Zeszyty Naukowe WSB, 1(4), 33-34.
  • Strzebońska, A., Dobrzyńska, M. (2011). Kompetencje jako przejaw kapitału ludzkiego. W: Bilans kapitału ludzkiego w Polsce. Raport podsumowujący pierwszą edycję badań realizowaną w 2011 roku. Warszawa: PARP, 26-39.
  • Teichler, U. (1997). Higher Education and Graduate Employment in Europe. TSER Research Paper.
  • Thurow, L. C. (1979). A Job Competition Model. W: M.J. Piore (ed.), Unemployment and Inflation: Institutionalist and Structuralist Views. White Plains, NY: Sharpe Press, 17-32.
  • Vansteenkiste, M., Lens, W., De Witte, H., Feather, N.T. (2005). Understanding Unemployment People's Job Search Behaviour, Unemployment Experience and Well-being: A Comparison of Expectancy-Value Theory and Self-determination Theory. British Journal of Social Psychology, 44(2), 269-287.
  • Vansteenkiste, M., Lens, W., Deci, E. L. (2006). Intrinsic Versus Extrinsic Goal Contents in Self- -Determination Theory: Another Look at the Quality of Academic Motivation. Educational Psychologist, 41(1), 19-31.
  • Weiss, A. (1995). Human Capital vs. Signalling Explanations of Wages. Journal of Economics Perspectives, 9(4), 133-154.
  • Wolbers, M.H.J. (2007). Patterns of Labour Market Entry: A Comparative Perspective on School-to- Work Transitions in 11 European Countries. Acta Sociologica, 50, 189-210.
  • Zioło, Z. (2008). Ekonomiczne i społeczne uwarunkowania rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. Przedsiębiorczość - Edukacja, 4, 12-23.
  • Bank Światowy (2013, 9 listopada). Pozyskano z: http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/ TOPICS /0,,contentMDK:21725024~menuPK:4995933~pagePK:148956~piPK:216618~theSitePK: 282386,00.html
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikatory
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.ekon-element-000171269965

Zgłoszenie zostało wysłane

Zgłoszenie zostało wysłane

Musisz być zalogowany aby pisać komentarze.
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.