Zły duch pracy zespołowej czyli negatywne efekty orientacji wspólnotowej w organizacjach

• Autorzy: Łukasz Sułkowski

Warianty tytułu

The Evil of Team Work or Negative Effects of Collective Orientation in Organizations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza efektywności orientacji wspólnotowej (kolektywnej) w organizacji. Kolektywizm - przekonanie, że dobro grupy społecznej jest ważniejsze od dobra indywidualnego, w organizacji przejawia się orientacją na cele grupowe, nawet wbrew interesom jednostek, a preferowanymi postawami są: konformizm i współpraca. Z punktu widzenia zarządzania wydawałoby się, że praca w zespole, a więc orientacja na zespół i wspólnotowość powinny dawać większą efektywność, wynikającą ze współpracy wielu osób. Jednak kontrargumenty wypływają, z jednej strony, z psychologii społecznej (szeroko przedstawiany przez autora syndrom decyzji grupowych oraz grupowe myślenie, a także problem próżniactwa społecznego), z drugiej zaś z badań nad kulturą. Analizie tej ostatniej inspiracji towarzyszy przeprowadzone przez autora międzynarodowe badania porównawcze w pięciu krajach (Polska, Ukraina, Niemcy, USA, Rosja), które reprezentują bardzo zróżnicowane spektrum kulturowe. Minimalna próba liczyła około 100 jednostek, maksymalna ponad 800 (Polska). Próba badanych jednostek, którą stanowią w znacznej większości pracujący studenci kierunków ekonomicznych, jest dość homogeniczna pod względem wykształcenia, wieku i rodzaju pracy. Są to osoby zatrudnione w różnych przedsiębiorstwach, co likwiduje możliwość badania kultur kilku niereprezentatywnych organizacji, zamiast kultur wielu organizacji w jednym społeczeństwie. Polska kultura organizacyjna, zgodnie z wynikami tego badania porównawczego, wykazuje najwyższy wskaźnik wspólnotowości spośród badanych krajów. Częściej w organizacjach polskich wspólnotowość przejawia się utożsamianiem się pracowników z określoną wewnętrzną grupą niż z całą organizacją. Zdaniem autora ten kolektywizm organizacyjny będzie sprzyjał występowaniu negatywnych efektów orientacji zespołowej. Organizacjom działającym w Polsce zagraża syndrom próżniactwa społecznego i złudzenia grupowego myślenia. Dlatego niezbędne jest wdrażanie mechanizmów równoważących orientację wspólnotową. Konkludując autor rekomenduje łączenie podejścia indywidualistycznego z zespołowym. Wymaga to jednak podjęcia działań z obszarów zarządzania zasobami ludzkimi, strategii, struktury oraz kultury organizacyjnej. Potrzebna jest świadomość zagrożeń płynących z orientacji wspólnotowej, związanych zarówno z psychologią społeczną grupy, jak i efektami kulturowymi solidarności społecznej.

EN

The objective of the paper is to analyze the effects of the presence of collective orientation in the organizations. Collectivism means the conviction that the social group welfare is more important than the individual welfare. Collectivism in an organization manifests itself in the orientation towards group targets, even in conflict with the interests of individuals. So, the problem of the efficiency of two orientations, collectivism and individualism, deserves discussion. The social psychology points towards negative effects of the group work, such as: the group decision-making and group-thinking syndrome, as well as the problem of social idleness. Whereas the cultural approach concentrates on negative effects of collectivism such as: nepotism, favouritism and clique solidarity. On the other hand, the collective orientation strengthens the solidarity and participation of worker groups, and this is to be considered an advantageous effect of collectivism. Research having been conducted in five countries presents a very diversified cultural spectrum. According to the results of this comparative research, the Polish organizational culture shows a relatively high degree of collectivism. In the organizational practice, combinations of individual and collective approach are possible. According to the needs of the given organization, either the spirit of individual competition or that of shared responsibility can be promoted. To this end, however, appropriate steps must be taken in the areas of human resources management , strategy, structure, and organizational culture. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Kultura organizacyjna; Psychologia grupy; Efektywność pracy zespołowej

EN

Organisational culture; Group psychology; Team work efficiency

• Czasopismo: Ekonomia / Uniwersytet Warszawski
• Rocznik: 2003
• Numer: nr 11
• Strony: 150--158

Twórcy

autor

Łukasz Sułkowski

• Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania w Łodzi

Bibliografia

• Aronson E., Wilson T. D., Akert R. M., 2000, Psychologia społeczna. Serce i umysł, Zysk i S-ka, Warszawa.
• Janis I., 1982, Groupthing. Psychological Studies of Policy Decision and Fiascoes, wyd. 2, Houghton, Boston.
• Psychologia. Podręcznik akademicki. Psychologia ogólna, 2000, tom 2, J. Strelau (red.), Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
• Sosnowska H., 1999, Klasyfikowanie reguł decyzyjnych, w: Grupowe podejmowanie decyzji. Elementy teorii, przekłady zastosowań, H. Sosnowska (red.), Wyd. Scholar, Warszawa.
• Sułkowski Ł., 2002, Kulturowa zmienność organizacji, PWE, Łódź.
• Weldon E., Gargano G., 1988, Cognitive Loafing: The Effects of Accountability and Schared Responsibility on Cognitive Effect, "Personality and Social Psychology Bulletin", nr 14.