Nierównowaga zewnętrzna krajów strefy euro

• Autorzy: Jacek Pietrucha , Joanna Czech-Rogosz , Magdalena Tusińska
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Pierwsze lata funkcjonowania unii walutowej w Europie cechowały się narastaniem nierównowag zewnętrznych. W części krajów wystąpiło pogorszenie salda rachunku obrotów bieżących i doszło do stopniowej aprecjacji realnego kursu walutowego (dotyczy to zwłaszcza krajów peryferyjnych strefy euro - Grecji, Hiszpanii, Irlandii i Portugalii). Dopiero globalny kryzys finansowy zatrzymał w 2008 roku proces narastania nierównowag zewnętrznych, a nawet w pewnym stopniu sprzyjał ich ograniczeniu. Przedmiotem zainteresowania w niniejszej publikacji są zmiany równowagi zewnętrznej, jakie nastąpiły w krajach członkowskich Unii Gospodarczej i Walutowej w Europie po przyjęciu wspólnej waluty. Nierównowaga zewnętrzna jest jednym z przejawów kryzysu w krajach strefy euro, przyczyniła się również do zaostrzenia kryzysu finansów publicznych. Autorzy postawili przed sobą dwa podstawowe cele. Po pierwsze, syntetyczne omówienie przyczyn nierównowagi zewnętrznej w krajach strefy euro. Po drugie, na podstawie studiów wybranych krajów, ukazanie odmiennych reakcji na przystąpienie do unii walutowej, wynikających zarówno z odmienności strukturalnych i instytucjonalnych, jak i zróżnicowanej reakcji polityki gospodarczej. Książka towarzyszy studiom podyplomowym "Mechanizmy funkcjonowania strefy euro" prowadzonym na Uniwersytecie Ekonomicznym w Katowicach i dofinansowanym ze środków Narodowego Banku Polskiego. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Strefa euro; Polityka gospodarcza UE; Równowaga finansowa; Równowaga budżetowa; Finanse; Konkurencyjność gospodarki

EN

Eurozone; Economic policy of the EU; Financial equilibrium; Budget balance; Finance; Economy competitiveness

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2013
• Strony: 217

Twórcy

autor

Jacek Pietrucha

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Joanna Czech-Rogosz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

autor

Magdalena Tusińska

• Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach

Bibliografia

• Abbas A., Bouhga-Hagbe J., Fatas A., Mauro P., Velloso R.C.: Fiscal Policy and the Current Account, www.imf.org/external/np/seminars/eng/2010/eui/pdi7ABH.pdf.
• Abel A., Bernanke B., Croushore D.: Macroeconomics. Pearson Education 2008.
• Abiad A., Detragiache E., Tressel T.: A New Database of Financial Reforms. IMF Working Paper 2008, No. 266.
• Abramovitz M.: Catching up, forging ahead, and falling behind. W: Thinking about growth and other essays on economic growth & welfare. Cambridge University Press 2004.
• Adamiec J.: Wpływ wprowadzenia euro na wskaźniki gospodarcze i sytuację konsumentów na przykładzie Irlandii i Słowacji. Wnioski dla Polski. Analizy Biura Analiz Sejmowych nr 13 (38), maj 2010.
• Adamkiewicz-Drwiłło H.G.: Uwarunkowania konkurencyjności przedsiębiorstwa. WN PWN, Warszawa 2002.
• Adamowicz M.: Droga od państwa narodowego do Unii Europejskiej na przykładach Irlandii i Polski. Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2003.
• Agnello L., Schuknecht L.: Booms and busts in housing markets: Determinants and implications. "Journal of Housing Economics" 2011, No. 20.
• Aheame A., Schmitz B., von Hagen J.: Current Account Imbalances and Financial Integration in the Euro Area. Mimeo, February 2009.
• Ahrend roku, Coumede B., Price R.: Monetary Policy, Market Excesses and Financial Turmoil. OECD Economics Department Working Papers 2008, No. 597.
• Aiginger K.: A Framework for evaluating the dynamic competitiveness of countries. "Structural Change and Economic Dynamics" 1998, No. 9.
• Akerlof G., Shiller R.: Zwierzęce instynkty. Wydawnictwo Studio Emka, Warszawa 2010.
• Allgemeine Wirtschaftspolitik. Jahreswirtschaftsbericht 2008. Kurs halten! Bundes- ministerium fuer Wirtschaft und Technologie, Berlin 2008.
• Allgemeinverbindlichkeit. "iwd-Informationsdienst des Instituts der deutschen Wirtschaft Koeln" Nr. 44 vom 30. Oktober 2003, www.iwkoeln.de.
• Anderson M., Gieseck A., Pierluigi B,, Vidalis N.: Wage growth dispersion across the euro area counties. Some stylised facts. ECB Occasional Paper Series 2008, No. 90.
• Arbeitsmarkt 2010. Arbeitsmarktanalyse für Deutschland, West- und Ostdeutschland, Amtliche Nachrichten der Bundesagentur für Arbeit. 58. Jahrgang, Sondernummer 2, Bundesagentur fuer Arbeit, Nürnberg 2011.
• Atsios S.: The Shadow Economy and Corruption in Greece. "South-Eastern Europe Journal of Economics" 2006, No. 1.
• Backe P., Wójcik C.: Credit booms, monetary integration and the new neoclassical synthesis. "Journal of Banking & Finance" 2008, No. 32.
• Baier S.L., Bergstrand J.H.: The growth of world trade: tariffs, transport costs, and income similarity. "Journal of International Economics" 2001, No. 53.
• Bakier B., Meredyk K.: Istota i mechanizm konkurencyjności. W: Konkurencyjność gospodarki polskiej a rola państwa przed akcesją do Unii Europejskiej. Red. H. Podedworny, J. Grabowiecki, H. Wnorowski. Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok 2000.
• Balance of Payments and International Investment Position Manual. Sixth Edition. International Monetary Fund, Washington D.C. 2009.
• Banerjee B., Kozamernik D., Odor L.: The road to euro adoption: a comparison of Slovakia and Slovenia. W: The Euro Area and the Financial Crisis. Red. M. Beblavy, D. Cobham, L. Ódor. Cambridge Books Online, http://dx.doi.org/10.1017/ CB09781139044554.010.
• Bariery integracji Unii Europejskiej. Red. H. Tendera-Właszczuk. Kraków 2009.
• Becker T., Daianu D., Darvas Z., Gligorov V., Landesmann M., Petrovic P., Pisani-Ferry J., Rosati D., Sapir A., Weder di Mauro B.: Whither growth in central and eastern Europe? Policy lessons for an integrated Europe. Bruegel Blueprint Series, Vol. XI, Bruegel 2010, Brussels.
• Bernanke B.: The global saving glut and the U.S. current account deficit: a speech at the Sandridge Lecture. Virginia Association of Economics, Richmond, Virginia, March 10,2005, http://www.federalreserve.gov/boarddocs/speeches/2005/200503102/ default.htm.
• Bieńkowski W.: Reaganomika i jej wpływ na konkurencyjność gospodarki amerykańskiej. WN PWN, Warszawa 1995.
• Bilski J.: Międzynarodowy system walutowy. PWE, Warszawa 2006.
• Blanchard O., Giavazzi F.: Current Account Deficits in the Euro Area. The End of the Feldstein Horioka Puzzle? Massachusetts Institute of Technology, Working Paper 03-05, September 2002.
• Blaug M.: Konkurencja jako stan końcowy i jako proces. Rector's Lectures No. 44, University of Exeter, Wielka Brytania, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Krakowie, Kraków 2000.
• Bludnik I., Ratajczak M., Wallusch J., Woźniak-Jęchorek B.: Wpływ zmiennych nominalnych na sferę realną w warunkach transformacji środkowoeuropejskiej. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009.
• Boeri T., Garibaldi P.: Are labour markets in the new member states sufficiently flexible for EMU? "Journal of Banking & Finance" 2006, No. 30.
• Bordo M., Jonung L.: The Future of EMU: What does History Tell Us? W: Monetary Unions. Theory, History, Public Choice. Red. F. Capie, G. Wood. London 2003.
• Borowski J.: Doświadczenia pierwszej dekady funkcjonowania strefy euro. W: Polityka pieniężna. Red. A. Sławiński. C.H. Beck, Warszawa 2011.
• Borowski J.: Integracja monetarna. Wyzwania dla Polski. PWE, Warszawa 2011.
• Borowski J.: Jak z powodzeniem wejść do strefy euro. "Zeszyty BRE Bank-CASE" 2009, nr 102. Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych, Warszawa 2009.
• Bossak J.: Konkurencyjność gospodarki Polski a proces integracji europejskiej i rozwoju gospodarki opartej na wiedzy. W: Konkurencyjność Polski w procesie pogłębiania integracji europejskiej i budowy gospodarki opartej na wiedzy. Red. T. Michalski, K. Piech. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008.
• Bossak J.: Polska-Japonia, gospodarka, stosunki ekonomiczne. PWE, Warszawa 1978.
• Bossak J.: Społeczno-ekonomiczne uwarunkowania międzynarodowej zdolności konkurencyjnej gospodarki Japonii. "Monografie i Opracowania" nr 133, SGPiS, Warszawa 1984.
• Bossak J.W., Bieńkowski W.: Międzynarodowa zdolność konkurencyjna kraju i przedsiębiorstw. Wyzwania dla Polski na progu XXI wieku. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2004.
• Bossak J.W.: Instytucje, rynki i konkurencja we współczesnym świecie. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008.
• Breuss F.: Makroökonomische Ungleichgewichte. "Wirtschaftspolitische Blätter", 58. Jahrgang, 2011, Nr. 3.
• Breuss F., Fink G., Haiss P.: How well prepared are the New Member States for the European Monetary Union? "Journal of Policy Modeling", 2004, No. 26.
• Brzoza-Brzezina M.: Rola naturalnej stopy procentowej w polskiej polityce pieniężnej. "Ekonomista" 2003, nr 5.
• Brzoza-Brzezina M.: Polska polityka pieniężna. Warszawa 2011.
• Bukowski S.I.: Strefa euro. Perspektywy rozszerzenia o Polskę i inne kraje Europy Środkowo-Wschodniej. PWE, Warszawa 2007.
• Bukowski S.I.: Unia monetarna. Teoria i polityka. Difin, Warszawa 2007.
• Bulir A., Hurnik J.: Inflation convergence in the euro area: just another gimmick? "Journal of Financial Economic Policy" 2009, Vol. 1 (4).
• Bulif A., Hurnik J.: The Maastricht inflation criterion: How unpleasant is purgatory? "Economic Systems" 2006, No. 30.
• Cardoso M., Domenech R.: On Ricardian Equivalence and Twin Divergence: The Spanish Experience in the 2009 Crisis. W: External Imbalances and Public Finances in theEU. Red. S. Barrios, S. Deroose, S. Langedijk, L. Pench. "European Economy Occasional Papers" 66, July 2010.
• Carnogursky J.: The story of Slovakia's integration into Europe. "European View", 2009, No. 8.
• Caves R.E., Frankel J.A., Jones R.W: Handel i finanse międzynarodowe. PWE, Warszawa 1998.
• Connor G., Flavin Th., O'Kelly B.: The U.S. and Irish credit crises: Their distinctive differences and common features. "Journal of International Money and Finance" 2012, No. 31.
• Czarczyńska A.: Wpływ integracji finansowej na dobrobyt. W: Od liberalizacji do integracji Polski z Unią Europejską. Mechanizmy i skutki gospodarcze. Red. J.J. Michałek, W. Siwiński, M. Socha. WN PWN, Warszawa 2003.
• Czech-Rogosz J.: Ewolucja społecznej gospodarki rynkowej w RFN. Wydawnictwo AE, Katowice 2005.
• Czech-Rogosz J.: Niemiecka polityka gospodarcza na początku XXI wieku - skuteczna czy bezskuteczna próba rewitalizacji społecznej gospodarki rynkowej? w: Idee Ordo i społeczna gospodarka rynkowa. Red. E. Mączyńska, P. Pysz, PTE, Warszawa 2010.
• Czech-Rogosz J.: Państwo socjalne - doświadczenia RFN. "Studia Ekonomiczne" nr 38. Red. U. Zagóra-Jonszta. AE, Katowice 2006.
• Czech-Rogosz J.: Sytuacja gospodarcza RFN w XXI wieku i jej implikacje dla polityki kształtowania ładu gospodarczego, w: Problemy wzrostu gospodarczego we współczesnych gospodarkach. Red. D. Kopycińska. Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2006.
• Czech-Rogosz J.: Transformacja systemowa we wschodnich landach RFN. "Studia Ekonomiczne" nr 59. Red. U. Zagóra-Jonszta. Wydawnictwo AE, Katowice 2010.
• Czech-Rogosz J.: Zatrudnienie i bezrobocie we wschodnich i zachodnich landach RFN - wyzwania dla polityki gospodarczej, w: Polityka gospodarcza w Polsce i Unii Europejskiej na początku XXI w. Praca zbiorowa pod red. A. Barteczka, A. Lorek, A. Rączaszka. AE, Katowice 2009.
• Dean J.W.: Adopting the Euro: tradeoffs and challenges facing the new EU-ten. "Journal of Policy Modeling" 2004, No. 26.
• Der Arbeitsmarkt in Deutschland. Detaillierte Übersichten. I Kategorie: Zeitreihen, http://www.pub.arbeitsamt.de/hst/services/statistik/detail/a.html.
• Determinanty bilansu płatniczego w krajach europejskich. Red. E. Najlepszy. WN PWN, Warszawa 2008.
• Deutsch K.G., Böttcher B.: Deutschlands neue Blüte? Von der Konjunkturpolitik zur Wachstumsagenda. Aktuelle Themen 495. 29. September 2010, Deutsche Bank Research.
• Die europäische Zahlungsbilanzkrise, "ifo Schnelldienst" 2011, Nr. 16, 64. Jahrgang, 31. August 2011.
• Die Lage der Weltwirtschaft und der deutschen Wirtschaft im Herbst 2004. "DIW- Wochenbericht" 2004, Nr. 4.
• Dobrinsky R.: Catch-up inflation and nominal convergence: The balancing act for new EU entrants. "Economic Systems" 2006, No. 30.
• Dołęgowski T.: Konkurencyjność instytucjonalna i systemowa w warunkach gospodarki globalnej. "Monografie i Opracowania" nr 505, SGH, Warszawa.
• Dzurinda M.: Slovakia: from stagnation to prosperity. "European View" 2008, No. 7.
• Egert B.: Estimating the impact of the Balassa-Samuelson effect on inflation and the real exchange rate during the transition. "Economic Systems" 2002, No. 26.
• Eichhorst W., Marx P., Thode E.: Arbeitsmarkt mid Beschäftigung in Deutschland 2000-2009. Benchmarking Deutschland: Beschäftigungserfolge bei zunehmender Differenzierung. Bertelsmannstiftung, Gütersloh 2009.
• Elekdag S., Wu Y.: Rapid Credit Growth: Boon or Boom-Bust? IMF Working Paper WP/11/241, October 2011.
• Euro-ekonomia i polityka. Red. D. Rosati. Oficyna Wydawnicza Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego, Warszawa 2009.
• European Competitiveness Report 2011, Commission staff working document SEC(2011) 1188, European Commission, Luxembourg 2011.
• Fagerberg J., Godinho M.M.: Innovation and catching-up. Centre for Technology, Innovation and Culture, University of Oslo, Working Paper 2003, No. 24.
• Faruqee H.: Measuring the Trade Effects of EMU. "IMF Working Paper" 2004, No. 154.
• Feuerstein S., Grimm O.: The Enlargement of the European Monetary Union. "Bank i Kredyt", luty 2007.
• Fidrmuc J., Horvath roku: Volatility of exchange rates in selected new EU members: Evidence from daily data. "Economic Systems" 2008, No. 32.
• Fidrmuc J.: The Endogeneity of the Optimum Currency Area Criteria, Trade, and Labor Market Rigidities: Implications for EMU Enlargement. "EUI Working Paper", RSCAS 2004, No 16.
• Financial liberalization in OECD countries - the IMF Financial Reform Index. "CESifo DICE Report" 2010, No. 1.
• Flaig G., Wollmershaeuser T.: Does The Euro-Zone Diverge? A Stress Indicator For Analyzing Trends and Cycles in Real GDP and Inflation. "Cesifo Working Paper" No. 1937, March 2007.
• Franke I J.A., Rose A.K.: Is EMU more justifiable ex post than ex ante? "European Economic Review" 1997, No. 41.
• Frantzen D.: Technology, competitiveness and specialisation in OECD manufacturing. "Journal of Economic Studies" 2008, Vol. 35, No. 1.
• Frommel M., Garabedian G., Schobert F.: Monetary policy rules in Central and Eastern European Countries: Does the exchange rate matter? "Journal of Macroeconomics" 2011, No. 33.
• Frommel M., Schobert F.: Exchange rate regimes in Central and East European countries: Deeds vs. Words. "Journal of Comparative Economics" 2006, No. 34.
• Gawlikowska-Hueckel K., Zielińska-Głębocka A.: Integracja europejska. Od jednolitego rynku do unii walutowej. C.H. Beck, Warszawa 2004.
• Giavazzi F., Spaventa L.: Why the current account may matter in a monetary union: lessons from the financial crisis in the euro area. W: The Euro Area and the Financial Crisis. Red. M. Beblavy, D. Cobham, L. Odor, Cambridge University Press 2011.
• Gibson H. D., Malley J.: The Contribution of Sectoral Productivity to Inflation in Greece. Working Paper nr 63, Bank of Greece 2007.
• Glinka K.: Produkcyjność sektora finansowego a spekulacyjny wzrost aktywów. W: Zależność między produkcyjnością, dochodami i zatrudnieniem w krajach na różnym poziomie rozwoju. Red. A. Wojtyna. PWE, Warszawa 2010.
• Global Competitiveness Report 2010-2011. World Economic Forum 2010.
• Gorynia M.: Teoretyczne aspekty konkurencyjności. W: Kompendium wiedzy o konkurencyjności. Red. M. Gorynia, E. Łaźniewska. WN PWN, Warszawa 2009.
• Graf B.: Ausblick 2011: Deutsches Wachstum weiter robust. Aktuelle Themen 505, 14. Januar 2011, Deutsche Bank Research.
• Graf B.: Deutschland - Nur moderater Ruckgang des Leistungsbilanziiberschusses. Aktuelle Themen 492, 6. September 2010, Deutsche Bank Research.
• Grauwe P. de: Economics of monetary union. Oxford University Press, New York 2009.
• Grauwe P. de: On Monetary and Political Union, University of Leuven, May 2006, http://www.econ.kuleuven. ae.be/ ew/academic/intecon/degrauwe.
• Grauwe P. de: Unia walutowa. PWE, Warszawa 2003.
• Grosse T.G.: Innowacyjna gospodarka na peryferiach? Instytut Spraw Publicznych, Warszawa 2007.
• Grosse T.G.: Systemowe uwarunkowania kryzysu strefy euro. W: Globalizacja, integracja a kryzys gospodarczy. Red. J. Kundera. Uniwersytet Wrocławski, Wrocław 2011.
• Gruszczyński M.: Kryzysy walutowe a liberalizacja obrotów kapitałowych. WN PWN, Warszawa 2002.
• Hein E., Truger A.: European Monetary Union: nominal convergence, real divergence and slow growth? "Structural Change and Economic Dynamics" 2005, No. 16.
• Heuß E.: Die Deformation der Marktwirtschaft durch die Wohlfahrtspolitik. W: ORDO-Jahrbuch fur die Ordnung von Wirtschaft und Gesellschaft. Bd. 48. Lucius & Lucius Verlag, Stuttgart 1997.
• Hofmann B., Remsperger H.: Inflation differentials among the Euro area countries: Potential causes and consequences. "Journal of Asian Economics" 2005, No. 16.
• Housing Finance in the Euro Area. EBC Occasional Paper Series No. 101, March 2009.
• Jagiełło M.: Wskaźniki międzynarodowej konkurencyjności gospodarki. Instytut Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego, Warszawa 2003.
• Jahreswirtschaftsbericht 2011. Deutschland im Aufschwung - den Wohlstand von morgen sichern. Redaktionsteam JWB 201, Bundesministerium für Wirtschaft und Technologie, Berlin 2011.
• Jaumotte F., Sodsriwiboon P.: Current Account Imbalances in the Southern Kuro Area. IMF Working Paper, WP/10/139, June 2010.
• Jonas J.: Euro adoption and Maastricht criteria: Rules or discretion? "Economic Systems" 2006, No. 30.
• Kirzner I.: Konkurencja i przedsiębiorczość. Fijor Publishing Company, Warszawa 2010.
• Koronowski A.: Kryzys finansów publicznych czy kryzys płatniczy krajów PIIGS? "Gospodarka Narodowa" 2011, nr 5-6.
• Kowalski A.M.: Analiza studium przypadku: Irlandia. W: Konkurencyjność Polski na tle zmian gospodarczych w krajach OECD. Ewolucja znaczenia czynników konkurencyjności. Red. W. Bieńkowski, M.A. Weresa, M.J. Radło. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2010.
• Krajewska A.: Wpływ Unii Gospodarczej i Walutowej na politykę fiskalną i podatki. W: Polityka monetarna i fiskalna w okresie akcesji do strefy euro. Red. A. Krajewska, M. Mackiewicz. Wydawnictwo Instytutu Ekonomii UL, Łódź 2008.
• Krugman P.R., Obstfeld M.: Ekonomia międzynarodowa. Teoria i polityka. T. 2. WN PWN, Warszawa 2007.
• Kundera J.: Jednolity rynek europejski. Oficyna Ekonomiczna, Kraków 2003.
• Kuziemska K.: Problem nierównowagi na rachunkach obrotów bieżących w strefie euro W: Wybrane problemy funkcjonowania Unii Gospodarczej i Walutowej. Red. J. Bilski, E. Federer-Sempach. Łódź 2010.
• Lane P.: International financial integration and the external positions of euro area countries. OECD Economic Department Working Papers No. 830, December 2010.
• Lane P.R.: The Irish Crisis. W: The Euro Area and the Financial Crisis. Red. M. Beblavy, D. Cobham, U. Ódor. Cambridge Books Online.
• Lein S.M., León-Ledesma M.A., Nerlich C.: How is real convergence driving nominal convergence in the new EU Member States? "Journal of International Money and Finance" 2008, No. 27.
• Lesch H.: Die Allgemein Verbindlichkeit von Tarifverträgen. Deutscher Instituts-Verlag, Köln 2003.
• Lewis J.: Hitting and hoping? Meeting the exchange rate and inflation criteria during a period of nominal convergence. "European Journal of Political Economy" 2009, No. 25.
• Lipsey R.E.: Measuring the impacts of FDI in Central and Eastern Europe. NBER Working Paper Series, "Working Paper" 2006, No. 12808.
• Lubiński M.: Przyszłość paktu stabilności i wzrostu, "Gospodarka Narodowa" 2011, nr 1-2.
• MacDonald R.: Exchange Rate Economics. Theories and Evidence. Routledge, London 2007.
• Małecki W., Sławiński A., Piasecki R., Żurawska U.: Kryzysy walutowe. WN PWN, Warszawa 2001.
• Man T.W.Y., Lau Th., Chan K.F.: The competitiveness of small and medium enterprises. A conceptualization with focus on entrepreneurial competencies. "Journal of Business Venturing" 2002, No. 17.
• Maurel M.: Current account constraint as a barrier to international trade: the evidence from the European enlargement process? "Economic Systems" 2004, No. 28.
• Mayer T.: Die verborgene Zahlungsbilanzkrise der Eurozone. EU-Monitor 88, 8. November 2011, Deutsche Bank Research.
• Melander O., Pant M., Segoviano M., Vamvakidis A.: Dancing Spreads: Market Assessment of Contagion from the Crisis in the Euro Periphery based on Distress Dependence Analysis. "International Advances in Economic Research" 2011, No. 17.
• Member States competitiveness performance and policies 2011. Directorate-General for Enterprise and Industry, European Commission 2011.
• Mendoza E., Terrones M.: An Anatomy of Credit Booms: Evidence From Macro Aggregates and Micro Data. NBER Working Paper Series, "Working Paper" 14049, May 2008.
• Mikloś I.: Słowacja: historia reform. W: Wzrost gospodarczy czy bezpieczeństwo socjalne? Red. W. Bieńkowski, J.M. Radło. WN PWN, Warszawa 2010.
• Misala J.: Istota i mierniki międzynarodowej konkurencyjności gospodarki w świetle teorii wymiany międzynarodowej. W: Konkurencyjność gospodarki Polski w dobie integracji z Unią Europejską i globalizacji. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2000.
• Misala J.: Międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej, PWE, Warszawa 2011.
• Misala J.: Międzynarodowa zdolność konkurencyjna i międzynarodowa konkurencyjność gospodarki narodowej. Podstawy teoretyczne. Politechnika Radomska, Radom 2007.
• Mishkin F.: International experiences with different monetary policy regimes: NBER Working Paper 1999.
• Mishkin F.: Lessons from the Asian Crisis. NBER Working Paper 1999.
• Mitsopoulos M., Pelagidis T.: Undestanding the crisis in Greece. Palgrave, London 2012.
• Montiel P.: Makroekonomia międzynarodowa. Wolters Kluwer, Warszawa 2012.
• Moons C., Van Poeck A.: Does one size fit all? A Taylor-rule based analysis of monetary policy for current and future EMU members. "Applied Economics" 2008, No. 40.
• Najlepszy E., Sobański K.: Niestabilność równowagi zewnętrznej krajów rozwijających się. PWE, Warszawa 2010.
• Najlepszy E.: Finanse międzynarodowe przedsiębiorstw. PWE, Warszawa 2007.
• OECD Economic Surveys. Greece 1990/91.
• OECD Economic Surveys. Greece 1991/92.
• OECD Economic Surveys: Greece 2011.
• OECD Pensions at Glance 2009.
• Oomes N.: Maintaining competitiveness under equilibrium real appreciation: The case of Slovakia. "Economic Systems" 2005, No. 29.
• Orban G., Szapary G.: The Stability and Growth Pact from the perspective of the new member states. "Journal of Policy Modeling" 2004, No. 26.
• Oręziak L.: Finanse Unii Europejskiej. WN PWN, Warszawa 2004.
• Orłowski W.M.: Optymalna ścieżka do euro. Scholar, Warszawa 2004.
• Ostry J., Ghosh A., Habermeier K., Laeven L., Chamon M., Qureshi M., Kokenyne A.: Managing capital inflows: what tools to use? IMF Staff Discussion Note. April 2011.
• Papadogonas T., Stoumaras Y.: Twin deficits and financial integration in EU member- states. "Journal of Policy Modeling" 2006, No. 28.
• Pietrucha J.: Koordynacja polityki fiskalnej w Unii Europejskiej. Centrum Dokumentacji Europejskiej, Biblioteka Śląska, Katowice 2004.
• Pietrucha J.: Financial crises - lessons for regulatory policy, w: Business Cycles. Selected Issues. Red. J. Pietrucha. Katowice 2009.
• Pietrucha J.: Instytucjonalne determinanty kryzysów walutowych. Materiał niepublikowany. Katowice 2001.
• Pietrucha J.: Reguły a komitet w polityce budżetowej krajów należących do unii walutowej, w: Problemy gospodarcze w ujęciu teoretycznym i praktycznym. Red. U. Zagóra-Jonszta. Studia Ekonomiczne Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach nr 84, Katowice 2012.
• Pietrucha J.: Strefa euro. Porządek pieniężny i stabilność makroekonomiczna. AE, Katowice 2003.
• Piotrowski Sz., Zenka D.: Konkurencyjność w ujęciu makroekonomicznym. W: Kompendium wiedzy o konkurencyjności. Red. M. Gorynia, E. Łaźniewska. WN PWN, Warszawa 2009.
• Płowieć U.: Szanse i zagrożenia związane z rozwojem konkurencyjności polskiej gospodarki i społeczeństwa w Unii Europejskiej. W: Globalizacja i integracja europejska. Szanse i zagrożenia dla polskiej gospodarki. Red. J. Kotyński. PWE, Warszawa 2005.
• Poeck A. van: One money and sixteen needs: has the ECB's monetary policy become more balanced towards the needs of the member states? "De Economist" 2010, No. 1(158).
• Polityka pieniężna. Red. A. Sławiński. C.H. Beck, Warszawa 2011.
• Pyka I.: Bank centralny na współczesnym rynku pieniężnym. Warszawa 2010.
• Pyka I.: Konsekwencje polityki monetarnej EBC na rynkach finansowych z perspektywy "exit strategy", w: Perspektywy integracji ekonomicznej i walutowej w gospodarce światowej. Dokąd zmierza strefa euro? Red. K. Opolski, J. Górski. Wydział Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2012.
• Quarterly Report on the Euro Area 2009, No 1.
• Raport na temat pełnego uczestnictwa Rzeczypospolitej Polskiej w trzecim etapie Unii Gospodarczej i Walutowej. NBP, Warszawa 2009.
• Report on the State of European Union. Vol. 1. Red. J.P. Fitoussi, F. Padoa Schioppa. Palgrave, London 2005.
• Rosa J.P.: Polityka ekonomiczna Irlandii a jej wzrost gospodarczy w latach 1989-2000 i 2001-2008. W: Mechanizmy i źródła wzrostu gospodarczego. Polityka ekonomiczna a wzrost gospodarczy. Red. J.L. Bednarczyk, S. Bukowski, W. Przybylska-Kapuścińska. CeDeWu, Warszawa 2008.
• Rose A.: One Money, One Market: estimating the effects of common currencies on trade. "NBER Working Paper" 2000, No 7432.
• Rozkrut M., Woreta R.: Sukcesy i porażki Grecji na drodze do strefy euro. Wnioski dla nowych krajów UE. Narodowy Bank Polski, Materiały i Studia nr 188.
• Rybakovas E.: Competitiveness of Lithuanian Manufacturing Industry. "Economics & Management" 2009, No 14.
• Rynki finansowe w Unii Europejskiej i w strefie euro. Red. J. Żabińska. CeDeWu, Warszawa 2011.
• Schmitz B., Hagen J. von: Current account imbalances and financial integration in the euro area. "Journal of International Money and Finance" 2011, Vol. 30.
• Schröder Ch.: Die Struktur der Arbeitskosten in der deutschen Wirtschaft. IW-Trends-Vierteljahresschrift zur empirischen Wirtschaftsforschung aus dem Institut der deutschen Wirtschaft Köln, 39. Jahrgang, Heft 2/2012.
• Schröder Ch.: Industrielle Arbeitskosten im internationalen Vergleich. IW-Trends-Vierteljahresschrift zur empirischen Wirtschaftsforschung aus dem Institut der deutschen Wirtschaft Köln, 32. Jahrgang, Heft 3/2005.
• Schröder Ch.: Produktivität und Lohnstückkosten der Industrie im internationalen Vergleich. IW-Trends-Vierteljahresschrift zur empirischen Wirtschaftsforschung aus dem Institut der deutschen Wirtschaft Köln, 38. Jahrgang, Heft 4/2011.
• Sławiński A.: Polityka stabilizacyjna a bilans płatniczy. WN PWN, Warszawa 1992.
• Sławiński A.: Polska w strefie euro: Jak zapewnić długookresową konkurencyjność gospodarki? W: Euro-ekonomia i polityka. Red. D. Rosati. Oficyna Wydawnicza Wyższej Szkoły Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego, Warszawa 2009.
• Sławiński A. : Stabilność finansowa. W: Polityka pieniężna. Red. A. Sławiński. Warszawa 2012.
• Śliwiński P.: Przepływy kapitału międzynarodowego a wzrost gospodarczy w krajach Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1994-2008. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2011.
• Snieska V., Draksaite A.: The Role of Knowledge Process Outsourcing in Creating National Competitiveness in Global Economy. "Engineering Economics" 2007, No.3 (53).
• Sobański K.: Badania determinant bilansu obrotów bieżących i jego stabilności w literaturze światowej. W: Determinanty bilansu płatniczego w krajach europejskich. Red. E. Najlepszy. WN PWN, Warszawa 2008.
• Sozialbudget 2009. Tabellenauszug. Bundesministerium für Gesundheit und Soziale Sicherung, Berlin 2010.
• Statistical Annex of European Economy. Spring 2012. European Commission. Sturm roku: Die Wende im Stolperschritt - eine finanzpolitische Bilanz. W: Bilanz der Ära Kohl. Christlich-liberale Politik in Deutschland 1982-1998. Hrsg. von G. Wewer. Leske + Budrich, Opladen 1998.
• Surveillance of Intra-Euro-Area Competitiveness and Imbalances. "European Economy" 2010, No. 1.
• Systemy gospodarcze. Analiza porównawcza. Red. S. Swadźba. UE, Katowice 2011.
• Szeląg K.: Polityka gospodarcza w strefie euro: koordynacja czy centralizacja? "Bank i Kredyt" 2004, nr 5.
• Szymczyński T.R.: Negocjowanie granic: od "szóstki" do "dziewiątki". Rozszerzenie północne Wspólnot Europejskich (1973) Wielka Brytania, Dania, Irlandia w WE. Tom I. Wydawnictwo Naukowe WNPiD UAM, Poznań 2009.
• Szyszka A.: Finanse behawioralne. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu, Poznań 2009.
• Taskin F., Zaim O.: Catching-up and innovation in high- and low-income countries. "Economic Letters" 1997, No. 54.
• Taylor J.: Zrozumieć kryzys finansowy. WN PWN, Warszawa 2010.
• The Economic Adjustment Programme for Greece. Second review - autumn 2010. European Economy Occasional Papers 2010, No. 72.
• The Euro Area and the Financial Crisis. Red. M. Beblavy, D. Cobham, L. Ódor. Cambridge University Press 2011.
• Theurl Th.: Historische Wahrungsunionen aus institutionenökonomischer Perspektive. W: Monetäre Institutionenökonomik. Red. D. von Delhaes-Guether, K.H. Hartwig, U. Vollmer. Stuttgart 2001.
• Thom R., Walsh B.: The effect of a currency union on trade: Lessons from the Irish experience. "European Economic Review" 2002, No. 46.
• Tunzelmann G.N. von: Government policy and the long-run dynamics of competitiveness. "Structural Change and Economic Dynamics" 1995, No. 6.
• Verdienste und Arbeitskosten. Arbeitnehmerverdienste und Indizes der Arbeitnehmerverdienste. Lange Reihen. Fachserie 16 Reihe 2.4. Statistisches Bundesamt, Wiesbaden 2012.
• Wajda-Lichy M., Dąbrowski M.A.: Strategie rozszerzenia strefy euro. Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków 2010.
• Wiener A., Diez T.: European Integration Theory. Oxford University Press, New York 2004.
• Wojciechowski W.: Analiza wpływu czynników instytucjonalnych na wykorzystanie zasobów pracy. W: Co sprzyja rozwojowi gospodarczemu. Red. L. Zienkowski. Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
• Wójcik C.: Integracja ze strefą euro. Teoretyczne i praktyczne aspekty konwergencji. WN PWN, Warszawa 2008.
• Wolszczak-Derlacz J.: Wspólna Europa, różne ceny - analiza procesów konwergencji. CeDeWu, Warszawa 2007.
• Woreta R., Sankowski R., Sepielak P.: Źródła narastania akcji kredytowej w warunkach integracji walutowej, przyczyny boomów kredytowych w Irlandii, Hiszpanii i Portugalii. Materiał Zespołu Roboczego do spraw Makroekonomicznych. Euroopracowania 2011, nr 13.
• Wybrane problemy funkcjonowania Unii Gospodarczej i Walutowej. Red. J. Bilski, E. Federer-Sempach. Łódź 2010.
• Zależność między produkcyjnością, dochodami i zatrudnieniem w krajach na różnym poziomie rozwoju. Red. A. Wojtyna. PWE, Warszawa 2010.
• Zielińska-Głębocka A.: Ekonomiczne przesłanki integracji Polski z Unią Europejską. "Analizy i Opracowania Katedry Ekonomiki Integracji Europejskiej Uniwersytetu Gdańskiego" nr 2, Sopot 2002.
• Ziemiecki J., Żukrowska K.: Konkurencja a transformacja w Polsce. Wybrane aspekty polityki gospodarczej. Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2004.
• Zinsmeister F.: Die Finanzierung der deutschen Einheit - Zum Umgang mit den Schuldlasten der Wiedervereinigung. "Vierteljahreshefte zur Wirtschaftsforschung" 2009, Nr. 78, 2, DIW-Berlin.
• Zur Problematik makroökonomischer Ungleichgewichte im Euro-Raum. Monatsbericht Juli 2010. Deutsche Bundesbank.
• Żabińska J.: Zawirowania polityki fiskalnej w UE na przykładzie Paktu Stabilności i Wzrostu, w: Szkice o finansach. Księga jubileuszowa prof. zw. dr hab. K. Znanieckiej. UE w Katowicach, Katowice 2012.
• Żitkus L.: European Approach to Competitiveness. "Engineering Economics" 2004, No.4 (39).
• Żukrowska K.: Budżet Ogólny Unii Europejskiej. Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.