Wahania koniunkturalne a rynek pracy w Polsce

• Autorzy: Rafał Warżała

Warianty tytułu

Business Cycle and the Labor Market in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest analiza morfologiczna wybranych zmiennych opisujących przebieg zmian na rynku pracy w gospodarce Polski. Badaniu poddano: PKB (szereg referencyjny), stopę bezrobocia rejestrowanego, poziom zatrudnienia, liczbę ofert pracy, liczbę nowo powstałych miejsc pracy, poziom płac w sektorze przedsiębiorstw, liczbę wyrejestrowanych bezrobotnych, którzy podjęli pracę, przeciętną liczba godzin przepracowanych w sektorze prywatnym. Do odsezonowania danych empirycznych zastosowano metodę TRAMO/SEATS. Do estymacji czynnika cyklicznego jako metodę wyodrębnienia cykli wzrostowych wybrano filtr Christiano-Fitzgeralda, natomiast procedura oznaczenia punktów zwrotnych została oparta na metodzie Bry-Boschan. Do analizy cech morfologicznych wahań cyklicznych wykorzystano miary zmienności i rozproszenia. Stwierdzono występowanie wahań cyklicznych we wszystkich badanych zmiennych, reprezentujących sytuację na rynku pracy. Wszystkie badane zmienne wykazywały dodatnią korelację z szeregiem referencyjnym PKB. Spośród siedmiu analizowanych zmiennych opisujących stan rynku pracy trzy miały charakter wyprzedzający, trzy opóźniony, zaś jedna równoczesny. Przeprowadzone badania potwierdziły przydatność monitorowania sytuacji na rynku pracy do oceny bieżącej i przyszłej sytuacji gospodarczej.(abstrakt oryginalny)

EN

This article aims to analyze morphological features of variables describing the business cycles in the Polish labor market. The contemplated variables are: GDP (reference range), unemployment rate, employment rate, number of offered jobs, number of newly created jobs, wage levels in the corporate sector, number of unemployed who have taken job, and the average number of hours worked in the private sector. TRAMO/SEATS method is used to adjust the empirical data seasonally. To estimate the cyclical factor, Christiano-Fitzgerald filter has been selected, and the procedure for determination of turning points is based on the Bry-Boschan method. Cyclical fluctuations have been observed in all the labor market variables under study. All tested variables have been found to be positively correlated with the reference rate (GDP). Among the seven analyzed variables, three were of leading, three of lagging, and one of coincident character. The study confirmed the usefulness of monitoring the labor market for appraising the current and future economic situation.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rynek pracy; Wahania koniunkturalne; Produkt krajowy brutto (PKB); Cykl koniunkturalny; Analiza morfologiczna

EN

Labour market; Business fluctuations; Gross domestic product (GDP); Business cycles; Morphological analysis

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Polska Akademia Nauk. Instytut Nauk Ekonomicznych
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 4 (79)
• Strony: 538--559

Twórcy

autor

Rafał Warżała

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• Adamowicz E., Dudek S., Pachucki D., Walczyk K. (2012), Wahania cykliczne w Polsce i strefie euro, Prace i Materiały Instytutu Rozwoju Gospodarczego SGH w Warszawie.
• Barczyk R., Kruszka M. (2003), Cechy morfologiczne wahań koniunkturalnych w gospodarce Polski w okresie transformacji, w: Diagnozowanie stanu koniunktury gospodarczej w Polsce, K. Piech, S. Pangsy-Kania (red. nauk.), Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
• Bartosik K. (2010), Wpływ wydajności pracy na zatrudnienie w polskim przemyśle przetwórczym, "Gospodarka Narodowa", nr 7-8.
• Beveridge W.H.(1945), Full Employment in Free Society, New York.
• Bry G., Boschan Ch. (1971), Cyclical Analysis of Time Series: Selected Procedures and Computer Programs, National Bureau of Economic Research, New York.
• Bukowski M., Lewandowski P. (2010), Praca w rytmie wahań koniunktury, w: Zatrudnienie w Polsce 2009. Przedsiębiorczość dla pracy, M. Bukowski (red.), IBS, Warszawa.
• Christiano L., Fitzgerald T.J. (2003), The band pass filter, "International Economic Review", No. 44.
• Ciżkowicz P., Rzońca A. (2003), Uwagi do artykułu Eugeniusza Kwiatkowskiego, Leszka Kucharskiego i Tomasza Tokarskiego, pt. Bezrobocie i zatrudnienie a PKB w Polsce w latach 1993-2001, "Ekonomista", nr 5.
• Drozdowicz-Bieć M. (2012), Cykle i wskaźniki koniunktury, Wydawnictwo Poltext, Warszawa.
• Friedman M. (1968), The role of monetary policy, "American Economic Review", No. 58.
• Grudkowska S., Paśnicka E. (2007), X-12-ARIMA i TRAMO/SEATS - empiryczne porównanie metod wyrównania sezonowego w kontekście długości próby, Narodowy Bank Polski, Departament Komunikacji Społecznej, Warszawa.
• Kwiatkowski E., Kucharski L., Tokarski T. (2002), Bezrobocie i zatrudnienie a PKB w Polsce w latach 1993-2001, "Ekonomista", nr 3.
• Kufel T., Ekonometria. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem programu GRETL, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Okun A. (1962), Potential GNP: Its Measurement and Significance, Proceedings of the Business and Economic Statistic Section.
• Pater R. (2011), Wskaźniki wyprzedzające dla rynku pracy, Instytut Gospodarki, Wyższa Szkoła Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie.
• Prachowny M. (1993), Okun's law: Theoretical foundations and revised estimates, "Review of Economics and Statistics", No. 55.
• Snowdon B., Vane H., Wynarczyk P. (1998), Współczesne nurty teorii makroekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Strzelecki P., Wyszyński R., Saczuk K. (2009), Zjawisko chomikowania siły roboczej w polskich przedsiębiorstwach po okresie transformacji, "Bank i Kredyt", nr 6.
• Zarnowitz V., Boschan Ch. (1975), Cyclical indicators: An evaluation and new leading indexes, w: Business Conditions Digest, US Department of Commerce, Bureau of Economic Analysis, Washington.
• Z prac nad syntetycznymi wskaźnikami koniunktury dla gospodarki polskiej (1997), praca zbiorowa pod red. Z. Matkowskiego, Prace i Materiały IRG SGH, nr 51, Warszawa.
• www.stat.gov.pl