Ocena skuteczności Wspólnej Polityki Rybołówstwa Unii Europejskiej w kontekście problemu przełowienia. Perspektywa instytucjonalna

• Autorzy: Rafał M. Jakubowski

Warianty tytułu

The Evaluation of the Effectiveness of the Common Fisheries Policy of the European Union in the Context of the Overfishing Problem. An Institutional Perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W roku 1968 w miesięczniku "Science" biolog G. Hardin przedstawił problem "tragedii wspólnych zasobów" w odniesieniu do nadmiernej eksploatacji dóbr przyrodniczych [Hardin 1968], na skutek którego znaczna ich część może zostać bezpowrotnie zniszczona. W niniejszym artykule zagadnienia te omówiono na przykładzie coraz powszechniejszej zapaści europejskich łowisk morskich. Unia Europejska w zasadzie od lat 70. XX wieku prowadzi tzw. Wspólną Politykę Rybołówstwa (WPRyb), której głównym celem jest zapewnienie zrównoważonych długookresowo połowów, a co za tym idzie - przeciwdziałanie zapaści łowisk. Wspólna Polityka Rybołówstwa opierała się dotychczas głównie na ustalaniu limitów połowowych (tzw. TACs), a następnie ich rozdzielaniu między poszczególne kraje członkowskie. Celem niniejszego artykułu było sformułowanie odpowiedzi na dwa następujące pytania: 1. Czy dotychczasowa polityka UE oraz przyjęte rozwiązania instytucjonalne w zakresie rybołówstwa są adekwatnie dobrane, tzn. czy skutecznie zapobiegają problemowi przełowienia? 2. Jeśli nie, to jakie rozwiązania mogą zwiększyć efektywność gospodarowania zasobami ryb morskich, eliminując (lub co najmniej opóźniając) problem powszechnej zapaści europejskich łowisk? W pierwszej części artykułu pokazano predykcje oparte na neoklasycznej teorii dóbr publicznych - wyjaśniają one mechanizm przełowienia jako efekt braku odpowiednich bodźców do ograniczania połowów. Dalej przeanalizowano bardziej szczegółowo Wspólną Politykę Rybołówstwa i jej kolejne reformy. W szczególności uwypuklono silnie technokratyczny charakter tej polityki. Ponadto wykazano nieskuteczność WPRyb w jej obecnym kształcie, o czym świadczą następujące dane: •ok. 88% zasobów ryb w wodach europejskich jest zbyt intensywnie eksploatowanych (średnia światowa to ok. 25%), a ok. 30% z nich przekroczyło poziomy umożliwiające odradzanie się stad (zatem są praktycznie zniszczone); •większość unijnych flot rybackich jest zbyt duża (szacuje się, że w niektórych przypadkach nawet o 80%), dokonuje nadmiernych połowów i jest nierentowna lub operuje na granicy rentowności. W ostatniej części pracy zaprezentowano metaanalizę działania 11 135 światowych łowisk [Costello i in. 2008], która pokazuje, że efektywniejszym rozwiązaniem może być wprowadzenie do systemu zarządzania łowiskami tzw. transferowalnych kwot połowowych (tzw. ITQs). W konkluzjach poparto te twierdzenia doświadczeniami praktycznymi z łowisk europejskich, które pokazują, że wdrożenie ITQs redukuje wielkość flot rybackich, zwiększa ichrentowność, ogranicza problem przełowienia, a w konsekwencji skuteczniej zapobiega zapaści łowisk. W podsumowaniu stwierdzono, że nieefektywność prowadzonej dotychczas WPRyb wynika głównie z: •technokratycznego systemu centralnego planowania, który jest podatny na lobbing i realizację partykularnych celów poszczególnych krajów członkowskich, a nie zorientowany na długofalowe zrównoważenie połowów; •słabości bodźców instytucjonalnych skutkujących niską odpowiedzialnością flot rybackich za istniejące zasoby.(abstrakt oryginalny)

EN

In 1968 in the magazine "Science" a biologist G. Hardin presented the problem of "the tragedy of commons" in relation to the over-exploitation of natural goods [Hardin, p. 162], as a result of which a substantial part of them could be irrevocably destroyed. This article discusses these issues on the example of more and more frequent collapses of European marine fisheries. The Common Fisheries Policy (CFP) has been carried out by the European Union basically since the 70s of the twentieth century. The main objective of the CFP is providing long-term sustainable fishing and hence preventing the collapse of European fisheries. So far the CFP has been mainly based on setting catch limits - so called TACs - and then allocating TACs to the particular EU member states. The purpose of this article is to formulate answers to the two following questions: 1. Is the current CFP (as well as the adopted institutional arrangements) adequately matched, ie. does it effectively counteract the problem of overfishing? 2. If not, what solutions can increase the efficiency of management of marine fish resources, through eliminating (or at least delaying) the problem of more and more common collapse of European fisheries? The first part of this article presents some predictions derived from the neoclassical theory of public goods. In this part there are explanations of the mechanism of overfishing as a result of the lack of adequate incentives to reduce fishing. Afterwards, the Common Fisheries Policy of EU (and its subsequent reforms) is analyzed in more detail. In particular, the highly technocratic nature of this policy is shown. In addition, the ineffectiveness of the CFP (in its present form) is demonstrated, as evidenced by the following data: •approximately 88% of fish stocks in European waters are overfished (the world average is around 25%) and about 30% of them have exceeded the level enabling the rebirth of stocks (so they are practically run-down); •the majority of EU fishing fleets is too big (it is estimated that in some cases up to 80%) and unprofitable or operates at breakeven. The EU fleets overcapacity is driving overfishing. The last part of the work shows the meta-analysis of 11.135 commercial fisheries worldwide [Costello et al. 2008]. This analysis gives empirical evidence that more effective solution would be to introduce individual transferable quotas (ITQs) as a basic tool of fisheries management systems. In the conclusions these assertions are supported by the selected practical experiences from European fisheries. These experiences also show that the implementation of ITQs reduces the size of the fishing fleets, increases their profitability, reduces the problem of overfishing and thus more effectively prevents the collapse of fisheries. The paper concludes that the inefficiency of the CFP results from: •technocratic central planning system, which is vulnerable to lobbying and to the implementation of particularistic interests of the member states, and not focused on the long-term sustainability of fishing; •weakness of the institutional incentives causing low liability of fleets for existing fish resources.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rybołówstwo; Wspólna Polityka Rybołówstwa; Efektywność

EN

Fishery; Common Fishery Policy (CFP); Effectiveness

• Czasopismo: Ekonomia / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 4 (25)
• Strony: 151--165

Twórcy

autor

Rafał M. Jakubowski

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Beddington J.R., Agnew D.J., Clark C.W., Current problems in the management of marine fisheries, "Science" 2007, 316.
• Ban N.C. i in., Diverse fisheries require diverse solutions, "Science" 2009, 323.
• Berkowska E., Wspólna polityka rybołówstwa, Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, Warszawa 2011.
• Copeland B.R, Taylor S.M., Trade, tragedy, and the commons, "American Economic Review" 2009, vol. 99(3).
• Costello C. i in., Can catch shares prevent fisheries collapse?, "Science" 2008, 321.
• Daniels B., Emerging commons and tragic institutions, "Environmental Law" 2007, vol. 37.
• Festa D., Regas D., Boomhower J., Sharing the catch, conserving the fish, "Issues in Science and Technology", Winter 2008.
• Grafton R.Q. i in., Incentive-based approaches to sustainable fisheries, "Canadian Journal of Fisheries and Aquatic Sciences" 2006, 63.
• Hardin G., The tragedy of the commons, "Science" 1968, 162.
• Jakubowski R.M., Zawodności państwa w rozwiązywaniu problemu dóbr wspólnych - na przykładzie Wspólnej Polityki Rybołówstwa Unii Europejskiej, "Ekonomia i Prawo", t. VI (2), Wydawnictwo UMK, Toruń 2010.
• Jakubowski R.M., Kuśmierczyk P., Wytwarzanie dóbr publicznych a problem "jazdy na gapę", "Ekonomia i Prawo", t. III (1),Wydawnictwo UMK ,Toruń 2007.
• Lloyd W.F., Two Lectures on the Checks to Population, Oxford University Press, Oxford 1833.
• Myers R.A., Worm B., Rapid worldwide depletion of predatory fish communities, "Nature", 15 May 2003, 423.
• Newell R.G, Sanchirico J.N., Kerr S., Fishing quota markets, "Journal of Environmental Economics and Management" 2005, 49.
• Smith T., Gibbs M., Smith D., Fishing for more effective incentives, "Science" 2009, 323.
• Worm B. i in., Impacts of biodiversity loss on ocean ecosystem services, "Science" 2006, 314.
• Wspólna Polityka Rybołówstwa (materiały dla dziennikarzy udostępniane na portalu eu4journalists), http://www.eu4journalists.eu/index.php/dossiers/polish/C8/35/ (dostęp: 20.07 2013).
• Wójcik Ł., Ryba psuje się od Unii, "Przekrój" 2009, nr 20.
• Zielona Księga. Reforma wspólnej polityki rybołówstwa, Raport Komisji Wspólnot Europejskich, Bruksela 2009.