Społeczna gospodarka rynkowa jako model ładu gospodarczego Unii Europejskiej

• Autorzy: Katarzyna Kamińska

Warianty tytułu

Social Market Economy as a Model of Economic Order in the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Treść artykułu koncentruje się wokół pojęcia społecznej gospodarki rynkowej i jej znaczenia jako wzorca dla kształtowania się ładu gospodarczego Unii Europejskiej. Opracowanie obejmuje trzy zasadnicze zagadnienia: problematykę związaną z definicją społecznej gospodarki rynkowej, omówienie jej ordoliberalnych korzeni i implementację tej koncepcji w Unii Europejskiej. Celem podjętej w artykule analizy jest określenie wpływu teoretycznych podstaw modelu społecznej gospodarki rynkowej na kształtowanie się Unii Europejskiej i jej wybranych instytucji. Artykuł, bazując na doświadczeniach Republiki Federalnej Niemiec, pokazuje główne problemy związane z definicją oraz realizacją tej koncepcji w praktyce. Konfrontująca natura tego modelu i wymagania, jakie stawia społeczeństwu i politykom, powodują napięcia i konieczność rezygnacji z bardziej radykalnych posunięć. Natomiast jego sukces wynika najprawdopodobniej ze skuteczności funkcjonującego prawodawstwa i niemieckich instytucji, charakteryzujących się niezależnością polityczną. Wnioski, jakie wypływają z przeprowadzonej analizy, pozwalają stwierdzić, że ordoliberalne korzenie tego modelu od samego początku istnienia UE wywierają wpływ na jej kształt instytucjonalno- prawny, a Traktat Lizboński związek ten jedynie pogłębił. Wpisanie modelu społecznej gospodarki rynkowej do Traktatu Lizbońskiego wiąże się jednak z koniecznością określenia, na ile należy naśladować wzór niemiecki, a na ile poszukiwać nowych rozwiązań. Niezbędna w tym celu jest właściwa percepcja tego modelu, która wiąże się z potrzebą szerszego upowszechnienia teorii ordoliberalnej.(abstrakt oryginalny)

EN

The content of the article focuses on the concept of social market economy and its importance as a model for the development of the economic order of the European Union. The study covers three main issues related to the definition of a social market economy, discussing its ordoliberal roots and implementation of this concept in the European Union. The purpose of the analysis presented in the article is to determine the impact of the theoretical basis of social market economy model for the formation of the European Union and its selected institutions. The article, based on the experience of the Federal Republic of Germany, shows the main problems associated with the definition and implementation of this concept in practice. Confronting nature of the model and the requirements posed by the public and politicians, cause tension and the need to abandon the more radical moves. But its success is likely due to the effectiveness of the functioning of legislation and German institutions, characterized by political independence. The conclusions coming from the analysis allow us to say that ordoliberal roots of this model from the very beginning of the EU have influenced its institutional-legal shape, and the Lisbon Treaty only deepened this relationship. Entering the model of the social market economy in the Lisbon Treaty, however, involves the necessity of determining how much the German model should be imitated, and how much to look for new solutions. Necessary for this purpose is the correct perception of the model, which implies the need for wider dissemination of the ordoliberal theory.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Społeczna gospodarka rynkowa (SGR); Ordoliberalizm; Ład społeczno-gospodarczy

EN

Social market economy; Ordoliberalism; Social-economic order

• Czasopismo: Ekonomia / Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 4 (25)
• Strony: 228--240

Twórcy

autor

Katarzyna Kamińska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• Albert M., Kapitalizm kontra kapitalizm, Signum, Kraków 1994.
• Andriychuk O., Does competition matter? An attempt of analytical \"unbinding\" of competition from consumer welfare: A response to Miąsik, \"Yearbook of Antitrust and Regulatory Studies\" 2009, vol. 2.
• Behrends S., Znaczenie zasad ordoliberalnych Waltera Euckena dla społecznej gospodarki rynkowej, \"Optimum. Studia ekonomiczne\" 2011, nr 4(52).
• Böhm F., Die Bedeutung der Wirtschaftsordnung für die politische Verfassung, [w:] Reden und Schriften. Über die Ordnung einer freien Gesellschaf, Verlag C.F. Müller, Karlsruhe 1960.
• Erhard L., Dobrobyt dla wszystkich, Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, Warszawa 2012.
• Erhard L., Selbstverantwortliche Vorsorge für die sozialen Lebensrisiken, [w:] Ludwig Erhard. Gedanken aus fünf Jahrzehnten, red. K. Hohmann, ECON Verlag, Düsseldorf-Wien-New York 1988.
• Eucken W., Die Grundsätze der Wirtschaftspolitik, Mohr Siebeck, Tübingen 2004.
• Eucken W., Podstawy polityki gospodarczej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2005.
• Furubotn E.G., Richter R., Institutions and Economic Theory, The University of London Press, London 1976.
• Garlicki L., Komentarz do art. 20, [w:] Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej. Komentarz, red. L. Garlicki, t. IV, Warszawa 2005.
• Gerber D.J., Constitutionalizing the Economy: German Neo-Liberalism, Competition Law and the \"New Europe\", 41 Am. J. Comp. L. 1994, t. 42.
• Gerber D.J., Law and Competition in Twentieth Century Europe: Protecting Prometheus, Oxford University Press, Oxford 2001.
• Goldschmidt N., Alfred Müller-Armack and Ludwig Erhard: Social Market Liberalism, \"Freiburg Discussion Paper on Constitutional Economics\", 04/2012.
• Grabowska A., Zasada subsydiarności w społecznej gospodarce rynkowej - odniesienia do polskiej transformacji, [w:] Społeczna gospodarka rynkowa. W poszukiwaniu modelu rozwoju gospodarczego krajów postsocjalistycznych, red. S. Lis, Studia i Prace Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie nr 4, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2009.
• Hayek von F.A., Was ist und was heißt \"sozial\"?, [w:] Masse und Demokratie, red. A. Hunold, Erlenbach, Zürich-Stuttgart 1957.
• Hildebrand D., The European School in EC Competition Law, W. Comp. 2002, vol. 25, no. 1.
• Kaczmarek T.T., Zasady porządku w gospodarce rynkowej. Rola państwa, Difin, Warszawa 2004.
• Kamińska K., Wpływ ordoliberalizmu na rozwój polityki konkurencji w RFN i Unii Europejskiej, [w:] B. Polszakiewicz, J. Boehlke (red.), \"Ekonomia i Prawo\", Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, t. XII, nr 2/2013.
• Klump R., Soziale Marktwirtschaft: Geistige Grundlagen, etischer Anspruch, historische Wurzeln, [w:] Soziale Marktwirtschaft. Grundlagen, Entwicklungslinien, Perspektiven, red. O. Schlecht, G. Stoltenberg, Verlag Herder, Freiburg im Breisgau 2001.
• Kohutek K., Praktyki wykluczające przedsiębiorstw dominujących. Prawidłowość i stosowalność reguł prawa konkurencji, Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2012.
• Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r., DzU 1997, nr 78, poz. 483.
• Mazuryk M., Ordoliberalizm a społeczna gospodarka rynkowa w Konstytucji RP, \"Myśl Ekonomiczna i Prawna\" 2008, nr 2.
• Molski R., Konkurencja jako element społecznej gospodarki rynkowej, [w:] Wokół konstytucji i zdrowego rozsądku: prace dedykowane Profesorowi Tadeuszowi Smolińskiemu Circum constitutionem rationemque sanam, red. J. Ciapała, A. Rost, Uniwersytet Szczeciński. Wydział Prawa i Administracji: Stowarzyszenie Edukacji Społecznej i Prawnej \"Ius et Rato\", Wielkopolska Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Szczecin-Jarocin 2011.
• Müller-Armack A., Soziale Marktwirtschaft, [w:] Handwörterbuch der Sozialwissenschaften, T. IX, Fischer Verlag, Stuttgart-Göttingen 1956.
• Müller-Armack A., Wirtschaftslenkung und Marktwirtschaft, Verlag für Wirtschaft und Sozialpolitik, Hamburg 1947.
• Przybyciński T., Ordoliberalizm a kształtowanie rynkowego ładu gospodarczego w Polsce, SGH, Warszawa 2009.
• Pysz P., Społeczna gospodarka rynkowa. Ordoliberalna koncepcja polityki gospodarczej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
• Rosiek J., Niezależność banku centralnego w świetle koncepcji społecznej gospodarki rynkowej, [w:] Społeczna gospodarka rynkowa, red. R.W. Włodarczyk, Oficyna Wolters Kluwer business, Warszawa 2010.
• Schüller A., Soziale Marktwirtschaft als ordnungspolitische Baustelle. Die Verbindung von \"Freiburger Imperativ\" und \"Keynesianische Botschaft\" - ein nationalökonomischer Irrweg, \"ORDO - Jahrbuch für die Ordnung von Wirtschaft und Gesellschaft\", Band 56, Stuttgart 2005.
• Traktat ustanawiający Konstytucję dla Europy, Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej, C 310, t. 47, 16 grudnia 2004.
• Ustawa Zasadnicza Republiki Federalnej Niemiec, http://www.de-iure-pl.org/gesetze/book2pdf.php?ID=1&sprache=PL&gesetz=DE&kategorie=1.
• Wogau K. von, Soziale Marktwirschaft in der Europäischen Union, tekst opublikowany na stronie Fundacji Konrada Adenauera, http://www.kas.de/wf/de/71.10271/ (stan na dzień 12.04.2013).
• Wogau K. von, Soziale Marktwirtschaft - Modell für Europa, Europa Union Verlag, Bonn 1999.
• Vertrag über die Schaffung einer Währungs- Wirtschafts und Sozialunion zwischen der Bundesrepublik Deutschland und der Deutschen Demokratischen Republik, Bonn, 18 maja 1990.