Kontrowersje wokół pomiaru dobrobytu społecznego

• Autorzy: Janina Godłów-Legiędź

Warianty tytułu

Controversies around the Measurement of Social Welfare

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Miary dobrobytu społecznego to instytucje, które odzwierciedlają system wartości społeczeństw, które ich używają. Produkt krajowy brutto jako miara rozwoju gospodarczego i dobrobytu społecznego może być uznany za niezmiernie istotny atrybut II połowy XX wieku, dostarczający nie tylko wiedzy o gospodarce i stopniu zaspokojenia potrzeb współczesnego człowieka, ale także przejaw filozofii życia ostatnich dziesięcioleci człowieka zamieszkującego zwłaszcza Europę, Amerykę Północną i Australię. Ale obok tego miernika najważniejszego z perspektywy ekonomii ortodoksyjnej, miarą sukcesów i niepowodzeń człowieka są niewątpliwie także takie miary, jak długość życia, czas wolny i związane z nim możliwości samorealizacji, stopień nierówności społecznych i wreszcie stopień eksploatacji środowiska naturalnego. Przegląd różnych podejść do mierzenia dobrobytu skłania do wniosku, że bardzo trudne, a może nawet niemożliwe jest skonstruowanie syntetycznego miernika dobrobytu, którego metodologia byłaby wolna od zarzutów stronniczości i dowolności. Ta trudność wynika z niemożliwości obiektywizacji wartości leżących u podstaw procesu zaspokajania potrzeb człowieka. Dokonując porównań dobrobytu w czasie i przestrzeni i analizując konsekwencje wzrostu gospodarczego należy mieć świadomość, że wybór mierników wpływa decydująco na wizerunek opisywanej rzeczywistości. Poczucie wynikającej stąd odpowiedzialność ekonomisty zarówno w pracy badawczej, jak i dydaktycznej, skłania do postulatu wykorzystywania jednocześnie wielu mierników dobrobytu i rozwoju społecznego.

EN

Measurements of social welfare reflect the system o f the values that prevail in the societies that use them. Gross national product as a measurement o f the economic development and social welfare may be considered as an extremely important feature of the second half of the 20th century. On the one hand it provides the knowledge o f the state of economy and the level o f satisfaction o f the needs of a contemporary man, or it may be viewed, on the other hand, as a manifestation of the last decades' philosophy predominantly present among the inhabitants of Europe, North America and Australia. Apart from that measurement, however, which from the orthodox economy perspective is the most important, the achievements and failures of the man may be also measured and assessed by such measurements as the life span, leisure time and related to it opportunities of self-realisation, the degree of social inequalities, or level of exploitation of natural resources and environmental degradation. A review o f different approaches to the measurement o f social welfare leads to the conclusion that creation of a synthetic performance probe, or measure, free from objections as to its partiality or discretion, is very difficult, i f not impossible. This is because of the impossibility to take a completely objective view of the values that are fundamental in the process of satisfying the needs of a man. Comparing welfare in time and space and analysing the effects of an economic growth it should be remembered that the described reality depends heavily on the choice of measurements used to evaluate it. Thus, the research economist's responsibility as well as that of a teacher calls for accounting for a number of different measurements of welfare and social development.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Dobrobyt społeczny; Jakość życia; Produkt krajowy brutto (PKB); Produkt narodowy brutto (PNB)

EN

Social welfare; Quality of life; Gross domestic product (GDP); Gross national product (GNP)

• Czasopismo: Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 4
• Strony: 91--108

Twórcy

autor

Janina Godłów-Legiędź

• Uniwersytet Łódzki

Bibliografia

• Becker G., Philipson T., Soares R., The Quantity and Quality o f Life and the Evolution o f World Inequality,"American Economic Review" 2005, nr 1, s. 282
• Boulding K., Economics as Moral Science, "American Economic Review" 1969, nr 3, s. 3-4
• Costa D., The Wage and Length o f the Work Day: From The 1890 to 1991,"Journal of Labor Economics" 2000, nr 1, s. 163
• Fogel R., Secular Trends in Physiological Capital: Implications for Equity in Health, NBER Working Papers Series June 2003
• Fogel R., The Fourth Great Awakening and the Future o f Egalitarism, The University of Chicago Press, Chicago-London 2000
• Hamilton C., Economic Growth and Social Decline. How our Measures o f Prosperity are Taking us down the Wrong Path, "Australian Quarterly" 1998, nr 3
• Hamilton C., The Genuine Progress Indicator. A New Index o f Changes in Well-being in Australia, 1997, s. 2
• Kula W., Miary i ekonomia, Książka i Wiedza, Warszawa 2004
• Kula W., Problemy i metody historii gospodarczej, PWN, Warszawa 1983
• Lawn Ph., An Assessment o f the Valuation Methods Used to Calculate the Index o f Sustainable Economic Welfare (ISEW), Genuine Progress Indicator (GPI), and Sustainable Net Benefit Index (SNBI),"Environment, Development and Sustainability" 2005, nr 7, s. 188-189
• Murphy K., Topel R., The Value o f Health and Longevity, "NBER Working Paper", June 2005
• Neumayer E., The ISEW - Not an Index o f Sustainable Economic Welfare, "Social Indicators Research" 1999, nr 1, s. 78
• Skodlarski J., Matera R., Gospodarka światowa. Geneza i rozwój, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004
• Żylicz T., Ekonomia środowiska i zasobów naturalnych, PWE, Warszawa 2004