Proces przekształceń własnościowych jako integralny element transformacji systemowej krajów postsocjalistycznych

• Autorzy: Edyta Drajska

Warianty tytułu

The Process of Ownership Transformation as an Integral Component of System Transformation in Post-Communist Countries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym założeniem gospodarek, w których produkcja dóbr i usług, a zatem i alokacja ograniczonych zasobów odbywa się pod dyktando potrzeb nabywców, jest wolność gospodarcza. Podstawowy problem, z jakim musiały się zetknąć państwa postsocjalistyczne, to kompletne niedostosowanie gospodarki do realiów rynkowych. Jednym z ważniejszych aspektów owego niedopasowania była dominacja sektora państwowego. Pierwszym założeniem transformacji było oparcie gospodarki na mechanizmie rynkowym, który miał spełniać rolę podstawowego regulatora funkcjonowania gospodarki i - co się tym wiąże - weryfikatora cen oraz wyborów alokacyjnych. Wiarygodność funkcjonowania rynku miała być wsparta uznaniem prywatnej własności za podstawę ustrojową gospodarki. Wśród globalnych problemów ekonomicznych krajów posocjalistycznych właśnie prywatyzacja zajmowała miejsce szczególne. W odróżnieniu od krajów rozwiniętych i rozwijających się, w gospodarkach okresu przejściowego, tzn. w byłych gospodarkach centralnie sterowanych, sektor państwowy nie tylko dominował, ale obejmował często prawie całą gospodarkę, jego udział dochodził nawet do poziomu 96%. Było to główną przyczyną upadku tych gospodarek i tego ustroju politycznego. Dlatego właśnie przekształcenia własnościowe w tych krajach są znacznie bardziej istotne niż w krajach pozostałych. Nie chodzi w nich bowiem tylko o poprawę efektywności działającego systemu gospodarczego, lecz o budowę zupełnie nowej gospodarki, opartej na dominacji prywatnej własności i rynku. W tych krajach, podobnie jak w krajach rozwijających się, prywatyzacja jest zasadniczym elementem przeprowadzanych reform gospodarczych, a jej zakres jest bardzo szeroki. (fragment tekstu)

EN

The basic aim of the economic system transformation is to change the structure of the economy which can be described as its denationalisation or - in other words - the allocation of equity of formerly state-owned enterprises into private business entities. Privatisation in the post-communist countries leads, therefore, to the political system dominating for over one century in those parts of the world where civilisation progress is the fastest. The aim of this paper is to show the differences between privatisation processes in three neighbouring post-communist countries: Poland, Czech Republic and Eastern Germany. The research method used for this purpose is mostly descriptive analysis with some elements of the quantitative analysis. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przekształcenia własnościowe; Przekształcenia ustrojowo-systemowe; Prywatyzacja; Społeczeństwo postsocjalistyczne

EN

Ownership transformations; Political and systemic transformations; Privatisation; Post-communist society

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2011
• Numer: nr 69 Społeczno-kulturowe uwarunkowania systemów gospodarczych
• Strony: 118--132

Twórcy

autor

Edyta Drajska

Bibliografia

• E.S. Savas: Prywatyzacja - klucz do lepszego rządzenia. PWE. Warszawa 1992. s. 10.
• K. Wietrzyk-Szczepkowska: Prywatyzacja a budżet "Nowe Życie Gospodarcze", 26.12.2009.
• S.T. Surdykowska: Prywatyzacja. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1996, s. 159.
• A. Chordecki: Podstawy prawne, instytucje i ścieżki (procedury) prywatyzacyjne w krajach tworzących gospodarkę rynkową. W: Przekształcenia własnościowe w Polsce (1990-1997). Dostosowanie do struktur własnościowych Unii Europejskiej. Red. A. Noga. Ministerstwo Skarbu Państwa. Warszawa 1999, s. 52.
• Analiza porównawcza efektów prywatyzacji w krajach postkomunistycznych. Red. B. Błaszczyk, R. Woodward, CASE. Warszawa 1996. s, 63.
• W. Pomianowski: Urząd Powierniczy zakończył działalność "Rzeczpospolita", 31.12.-01.01. 1995