Polska spółdzielczość wobec problemów globalizacji : tezy do dyskusji

• Autorzy: Zofia Chyra-Rolicz

Warianty tytułu

Polish Co-operatives in Relation to Globalisation : Thesis for Discussion

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Do wyzwań globalizacji polska spółdzielczość próbuje dostosowywać się w wolnym tempie, wynikającym z bardzo trudnej sytuacji na początku okresu transformacji wolnorynkowej, braku kapitałów i nierównoprawnej pozycji nawet na rynku krajowym, gdzie faktycznie uprzywilejowane są zagraniczne podmioty gospodarcze np. poprzez wieloletnie ulgi podatkowe oraz tzw. szara strefa. Ogranicza, spowalnia ten proces trudna do przewidzenia konkurencja na rynku światowym, gdzie polskie firmy wydają się mieć nikłe szanse w konkurencji z takimi potentatami jak wielkie ponadnarodowe koncerny, czy firmy z Chin, Japonii, Korei Płd. i USA. Istotnym problemem są też wysokie koszty marketingu, reklamy, których nie są w stanie ponosić mniej zasobne firmy. Polskie spółdzielnie najlepiej przystosowane do funkcjonowania w gospodarce wolnorynkowej to zaledwie ok. 10-20% ogółu funkcjonujących dziś w kraju spółdzielni. Tylko nielicznym z nich przypaść może w udziale sukces w skali międzynarodowej, globalnej - głównie w dziedzinie produkcji płodów rolnych, zdrowej żywności, niektórych artykułów przemysłowych i przetwórstwa rolno-spożywczego. (fragment tekstu)

EN

This paper described 18 thesis showing the circumstances of the Polish co-ops' trans formation from central planed economy towards free market rivalry in global scope. Polish co-operatives entered into time of economical transformation into free market economy weakened, in state of disorganisation, without professional assistance of second level co- operatives organisations, central and regional unions of co-ops and with big lack in estate, privatised very quickly and spontaneously. The comparison with new, better organised private enterprises were very difficult and lead many defeats. The role of new co-operative organisations like economic chambers, associations and foundations was very important in this adaptation to new difficult condition of business. Co-ops tried to modernize their shops and enterprises without big capitals, using surplus for it. Co-ops answered for the new challenges getting new patterns of business activity. Consumer co-ops created countrywide net of specialized shops "Lux" and discount with the assistance of Swedish co-operators. Self - help peasant co-ops organized similar net in countryside. The negative trends were stopped in the middle of 90. and since this time we have could observe the slowly process of concentration, fusion of weakened units, especially in dairy and banking co-operative net. Polish co-ops fight on the place on the market in rivalry with international nets and enterprises, sometimes with success in local or country scope. Anyway, the gap between co-ops in high developed countries, acting in global scale, jointing common efforts for efficiency and Polish ones has been still very big. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Spółdzielczość; Globalizacja; Rozwój spółdzielczości; Restrukturyzacja spółdzielczości

EN

Cooperative movement; Globalization; Development of cooperatives; Restructuring of co-operatives

• Czasopismo: Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy
• Rocznik: 2006
• Numer: z. nr 9 Problemy globalizacji i regionalizacji. Cz. 2
• Strony: 29--39

Twórcy

autor

Zofia Chyra-Rolicz

• Akademia Podlaska w Siedlcach

Bibliografia

• Chyra-Rolicz Z., Przeobrażenia polskiej spółdzielczości w latach 1989-1994, Wyd. SIB, Warszawa 1995.
• Czyżewski A., Procesy globalizacji a spółdzielczość, I Spółdzielcze Forum Ekonomiczno-Gospodarcze, Kielce 16 września 2005 r., masz. powiel.
• 10 lat Krajowego Związku Banków Spółdzielczych. Monografia Krajowego Związku Banków Spółdzielczych 1991-2001, Wyd. KZBS, Warszawa 2001.
• Domagalski A., Raport sytuacyjny 2000-2004 (spółdzielczość wobec nowych wyzwań), KRS, Warszawa, masz. powiel.
• Gumkowski Z., Integracja polskiego rolnictwa z Unią Europejską - wyzwania dla spółdzielczości rolniczej, [w:] Kalendarz Spółdzielcy 2003, Warszawa 2003.
• Polska Spółdzielczość Mleczarska, 10-lecie Krajowego Związku Spółdzielni Mleczarskich - Związku Rewizyjnego, Wydawnictwo Czarno-Biała, Bydgoszcz 2001.
• "Społem " Spółdzielczość Spożywców Consumer Co-operatives, Wyd. Krajowy Związek Rewizyjny Spółdzielni Spożywców "Społem", Bydgoszcz 2001.
• Spółdzielczość Gminna "Samopomoc Chłopska", Wydawnictwo Czarno-Biała, Bydgoszcz 2000-2001, t. I-VI.
• Tylkowska A., Różycki B., Spółdzielczość a sieci wielkohandlowe, I Spółdzielcze Forum Ekonomiczno-Gospodarcze, Kielce 16 września 2005 r., masz. powiel.
• Złota Księga Bankowości Spółdzielczej, Wyd. Krajowy Związek Banków Spółdzielczych, Warszawa 2004.