Pierwotniaki pasożytnicze jako biologiczne zagrożenie bezpieczeństwa żywności

• Autorzy: Waldemar Dzwolak

Warianty tytułu

Parasitic Protozoa as a Biological Food Safety Hazard

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Niektóre gatunki pierwotniaków zanieczyszczających wodę i żywność mogą negatywnie wpływać na zdrowie i życie konsumentów, powiększając listę biologicznych zagrożeń bezpieczeństwa żywności. W artykule scharakteryzowano pierwotniaki pasożytnicze wprowadzane do organizmu człowieka drogą pokarmową, należące do rodzajów Giardia, Entamoeba, Sar- cosystis, Toxoplasma, Cryptosporidium, Cyclospora, Isospora, a także do gatunku Trypono- soma cruzi uznawanego za nowe zagrożenie w grupie pierwotniaków pasożytniczych. W opracowaniu opisano właściwości ww. pierwotniaków z uwzględnieniem źródeł ich pochodzenia, dróg transmisji oraz symptomów chorobowych związanych z parazytozami wywoływanymi przez poszczególne gatunki. Mając na uwadze wpływ pierwotniaków na zdrowie publiczne, wskazano na konieczność uwzględniania pierwotniaków pasożytniczych w zakładowych programach bezpieczeństwa żywności, wskazując jednocześnie środki kontroli (nadzoru) umożliwiające opanowanie tej grupy zagrożeń biologicznych. (abstrakt oryginalny)

EN

Some of protoza species contaminating drinking water and foods can negatively affect human health and life and they extend a list of biological food safety hazards. In the article some parasitic protozoa entering the human body by oral route, representing Giardia spp., Entamoeba spp., Sarcosystis spp., Toxoplasma spp., Cryptosporidium spp., Cyclospora spp., Isospora spp. as well as a new emerging foodborne hazard Tryponosoma cruzi were characterized. In the paper a characteristics of the parasitic protozoan including their sources of origin, life cycles, routs of transmission, and symptoms of parasitic diseases were described. Taking into account an influence of the parasitic protozoa on the public health the necessity of including the parasites in the company food safety programs was pointed out and some measures were presented enabling a control of this group of biological hazards. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Towaroznawstwo żywności; Bezpieczeństwo zdrowotne żywności; Zagrożenia biologiczne

EN

Food commodities; Food health safety; Biological threats

• Czasopismo: Towaroznawcze Problemy Jakości
• Rocznik: 2014
• Numer: nr 1
• Strony: 27--36

Twórcy

autor

Waldemar Dzwolak

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Bibliografia

• [1] Adams M.R., Moss M.О. (2008) Food Microbiology. Third Edition. The Royal Society of Chemistry, Cambridge.
• [2] Amoròs I., Alonso J.L., Cuesta G. (2010) Cryptosporidium Oocysts and Giardia Cysts on Salad Products Irrigated with Contaminated Water. J. Food Prot., 73 (6), 1138-1140.
• [3] Bhunia A.K. (2008) Foodborne Microbial Pathogens. Mechanisms and Pathogenesis. Springer Science + Business Media LLC, New York.
• [4] CDC, Foodborne Outbreake Online Database (Food). Centers for Disease Control and Prevention. http://wwwn.cdc.gov/foodborneoutbreaks/Default.aspx (dostęp: 08.01.2013).
• [5] Carruthers V., Boothroyd J.C. (2007) Pulling together: an integrated model of Toxoplasma cell invasion. Curr. Opin. Microbiol., 10, 83-89.
• [6] Cortez C., Yoshida N., Bahia D., Sobreira T.J.P. (2012) Structural basis of the interaction of a trypanosoma cruzi surface molecule implicated in oral infection with host cells and gastric mucin. PLoS ONE, 7 7), e42153. doi:10.1371/journal.pone. 0042153.
• [7] Coura J.R., Viñas P.A. (2010) Chagas disease: a new worldwide challenge. Nature, 465, S6-S7.
• [8] Dawson D. (2005) Foodborne protozoan parasites. Int. J. Food Microbiol., 103, 207-227.
• [9] De Carvalho T.B., David E.B., Coradi S.T., Guimarães S. (2008) Protease activity in extracellular products secreted in vitro by trophozoites Giardia duodenalis. Parasitol. Res., 104(1), 185-190.
• [10] Dillingham R.A., Lima A.A., Guerrant R.L. (2002) Cryptosporidiosis: epidemiology and impact. Microb. Infect., 4, 1059-1066.
• [11] Dorny P., Praet N., Deckers N., Gabriel S. (2009) Emerging food-borne parasites. Vet. Parasitol., 163, 196-206.
• [12] Dytnerska K., Stączek P., Długońska H. (2004) Toxoplasma gondii - kosmopolityczny pasożyt o małym zróżnicowaniu genetycznym. Post. Mikrobiol., 43 (2), 141-154.
• [13] Dzwolak W. (2008) Niezdrowy układ. Pasożyty, żywność i człowiek Bezp. Hig. Żywn., 5 (58), 27-29.
• [14] Dzwolak W. (2010) Radiacyjna obróbka żywności. Kierunki zastosowania. Przem. Spoż., 64 (12), 35-38.
• [15] Dzwolak W. (2011) UV poprawia bezpieczeństwo. Zastosowanie promieniowania UV w przemyśle spożywczym. Bezp. Hig. Żywn., 05 (94), 34-35.
• [16] Dzwolak W. (2013) Pierwotniaki pasożytnicze w kuchni. Przegl. Gastr. (w druku).
• [17] Eckert J. (2007) Pierwotniaki. W: Mikrobiologia lekarska (pod red. Kayser F.H., Bienz K.A., Eckert J., Zinkernagel R.M., red. nauk. tłum. Heczko P.B., Pietrzyk A.). Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa.
• [18] Erdoĝrul Ö., Şener H. (2005) The contamination of various fruit and vegetable with Enterobius vermicularis, Ascaris eggs, Entamoeba histolytica cysts and Giardia cysts. Food Contr., 16, 559-562.
• [19] Farkas J., Irradiationn for better foods. Trend. Food Sci. Technol., 2006, 17, 148-152.
• [20] FDA, Bad Bug Book 2nd Edition. Foodborne Pathogenic and Natural Toxins Handbook. U.S. Food and Drug Administration.
• [21] Gencay Y.E., Yildiz K., Gokpinar S., Leblebicier A. (2013) A potential infection source for humans: Frozen buffalo meat can harbour tissue cysts of Toxoplasma gondii. Food Contr., 30, 86-89.
• [22] Gertig H., Duda H. (2004) Żywność a zdrowie i prawo. Wydawnictwo Lekarskie.
• [23] Jay J.M., Loessner M.J., Gulden D.A. (2005) Modern Food Microbiology. Seventh Edition. Springer Science + Business Media, Inc., New York.
• [24] Macarisin D., Santín M., Bauchan G., Fayer R. (2010) Infectivity of Cryptosporidium parvum oocysts after Storage of Experimentally Contaminated Apples. J. Food Prot., 10 (73), 1824-1829.
• [25] Nagajyothi F., Weiss L.M., Silver D.L., Desruisseaux M.S., Scherer P.E., Herz J., Tanowitz H.B. (2011) Trypanosoma cruzi utilizes the host low density lipoprotein receptor in invasion. PloS. Negl. Trop. Dis., 5 (2), e953. doi:10.1371/journal.pntd. 0000953.
• [26] Nichols G.L. (1999) Food-borne protozoa. British Medical Bull., 55 (4), 209-235.
• [27] Ralston K.S., Petri W.A., Jr. (2011) Tissue destruction and invasion by Entamoeba histolytica. Trends Parasitol., 27, 254-263.
• [28] Slifko T.R., Smith H.V., Rose J.B. (2000) Emerging parasite zoonoses associated with water and food. Int. J. Parasitol., 30, 1379-1393.
• [29] Taylor M.A., Protozoa. W. (2000) Microbiological Safety and Quality of Food Vol. II (pod red. B.M. Lund, Baird-Parker T.C., Gould G.W.). Aspen Publishers, Inc., Gaithers- burg, 1420-1456.
• [30] Wang C.H., Diderrich V., Kliebenstein J., Patton S., Zimmerman J., Hallam A., Bush E., Faulkner C., McCord R. (2002) Toxoplasma gondii levels in swine operations: differences due to technology choice and impact on costs of production. Food Contr., 13, 103-106.
• [31] Wesołowska M., Gąsiorowski J., Jankowski S. (2005) Pierwotniaki oportunistyczne występujące u osób z niedoborami immunologicznymi. Adv. Clin. Exp. Med., 2 (14), 349-355.
• [32] Yoshida N., Tyler K.M., Llewellyn M.S. (2011) Invasion mechanisms among emerging food-borne protozoa parasides. Trends Parasitol., 27 (10), 459-466.