Propozycja dekompozycji wskaźników rentowności i jej empiryczna weryfikacja na przykładzie branż przemysłu spożywczego

• Autorzy: Anna Bieniasz , Zbigniew Gołaś

Warianty tytułu

Proposed Decomposition Rates of Return and its Empirical Verification on the Example of the Food Industries

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Głównym celem pracy jest analiza zróżnicowania rentowności w polskim przemyśle spożywczym. Podstawą dokonanych analiz była propozycja dekompozycji wskaźników rentowności. W procesie dekompozycji za punkt wyjścia przyjęto podstawowe równanie modelu Du Ponta, w którym rentowność kapitału własnego jest ujmowana w postaci iloczynu rentowności aktywów i mnożnika kapitałowego lub szerzej w postaci iloczynu rentowności sprzedaży, rotacji aktywów oraz mnożnika kapitałowego. W prezentowanym artykule zaproponowano modyfikację powyższych zależności poprzez wieloczynnikową dekompozycję wskaźnika rentowności sprzedaży. Implementacja zaproponowanego systemu dekompozycji w branżach przemysłu spożywczego przy zastosowaniu regresji logitowej wykazała, że głównych przyczyn zróżnicowania rentowności (ROŚ, ROA, ROE) należy upatrywać przede wszystkim w zdolności kreowania wartości dodanej, kosztach pracy, racjonalnym zarządzaniu kosztami finansowymi, redukcji strat nadzwyczajnych oraz w efektywnym wykorzystaniu posiadanych zasobów majątkowych. Ponadto ważną determinantą rentowności kapitału własnego w przemyśle spożywczym jest wielkość przedsiębiorstwa. Prawdopodobieństwo uzyskania wysokich stóp ROE w następstwie efektów skali jest bowiem w sektorze średnich i dużych przedsiębiorstw kilkakrotnie wyższe niż w sektorze małych przedsiębiorstw. Warto również podkreślić, że stymulowanie stopy zwrotu z kapitału własnego dźwignią kapitałową nie zostało pozytywnie zweryfikowane w przeprowadzonych badaniach. Oznacza to, że źródeł wzrostu rentowności kapitału własnego należy upatrywać przede wszystkim w stymulowaniu rentowności sprzedaży i wzroście rotacji aktywów. (abstrakt oryginalny)

EN

The main aim of this research is to analyze the diversity of profitability in the domestic food industry. As the basis of conducted analysis, the proposed decomposition rates of return was chosen. In the process of decomposition, as the starting point, the basic DuPont equation model was adopted, in which the return on equity is recognized as the product of the return on assets and equity multiplier or, more broadly, in the form of product sales profitability, asset turnover and equity multiplier. The research encloses a modification of the above equations by multivariate decomposition rate of return on sales. Implementation of the proposed system for decomposition of food industries using logistic regression proved that the main causes of variation in profitability (ROS, ROA, ROE) should be found mainly in the ability to create value-added, labor costs, the rational management of financial costs, extraordinary losses and the reduction in the effective the use of resources assets. In addition, as an important determinant of return on equity in the food industry, a company size should be considered. The probability of high rates of ROE as a result of economies of scale is in fact several times higher in the medium and large companies than in the small business sector. It should also be emphasized that the stimulation of the rate of return on equity with capital leverage has not been positively verified in the study. This means that the sources of growth return on equity should be found primarily in boosting sales and profitability growth of turnover of assets. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Rentowność aktywów; Rentowność sprzedaży; Rentowność kapitału własnego; Wskaźniki rentowności; Model logitowy; Przemysł spożywczy

EN

Return on assets (ROA); Return on sales (ROS); Return on equity (ROE); Profitability index; Logit model; Food industry

• Czasopismo: Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości
• Rocznik: 2013
• Tom: 73
• Numer: nr 129
• Strony: 23--47

Twórcy

autor

Anna Bieniasz

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

autor

Zbigniew Gołaś

• Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• Bednarski L. (2002), Analiza finansowa w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa.
• Bień W. (1999), Zarządzanie finansami przedsiębiorstwa, Difin, Warszawa.
• Burns D.C., Sale T.J., Stephan J.A. (2008), A better way to gauge profitability: systematic ratio analysis using the advanced DuPont model, "Journal of Accountancy", vol. 206, no. 2.
• Colin F. (1997), Investment basics: XXXIV. The DuPont Identity, "Investment Analysts Journal", vol. 44.
• Dudycz T. (2001), Pomiar efektywności przedsiębiorstwa w stosunku do zainwestowanego kapitału, "Rachunkowość", nr 4.
• Dudycz T. (2011), Analiza finansowa jako narzędzie zarządzania finansami przedsiębiorstwa, Indygo Zahir Media, Wrocław.
• Gruszczyński M. (2002), Modele i prognozy zmiennych jakościowych w finansach i bankowości, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa.
• Gruszczyński M. (red.) (2010), Mikroekonometria, Wolters Kluwer, Warszawa.
• Gruszczyński M. (2012), Empiryczne finanse przedsiębiorstw. Mikroekonometria finansowa, Difin, Warszawa.
• Hawawini G., Viallet C. (2007), Finanse menedżerskie. Kreowanie wartości dla akcjonariuszy, PWE, Warszawa.
• Maddala G.S., (2001), Introduction to Econometrics, Wiley, Chichester.
• Niepublikowane dane GUS, Statystyczne sprawozdanie finansowe F-02 - bilans sporządzony na dzień 1 stycznia i 31 grudnia oraz rachunek zysków i strat w układzie sekcji, grup, klas i wielkości przedsiębiorstw przemysłu spożywczego (produkcji artykułów spożywczych i produkcji napojów) za lata 2006-2011.
• Pałka M. (2002), Zakładowy plan kont od 2002 z komentarzem, Ekspert, Wrocław.
• Rachwał T., Wiedermann K., Kilar W. (2009), Rola przemysłu w gospodarce układów regionalnych Unii Europejskiej, "Prace Komisji Geografii Przemysłu", nr 14.
• Rocznik statystyczny przemysłu (2011), GUS, Warszawa.
• Sierpińska M., Jachna T. (1993), Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych, PWN, Warszawa.
• Sierpińska M., Niedbała B. (2003), Controlling operacyjny w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
• Stanisz A. (2007), Przystępny kurs statystyki z zastosowaniem STATISTICA PL na przykładach z medycyny, T. 2: Modele liniowe i nieliniowe, StatSoft, Kraków.
• Wędzki D. (2006), Analiza wskaźnikowa sprawozdania finansowego, Oficyna Ekonomiczna, Kraków.
• Żwirbla A. (2005), Analiza odchyleń - pięta achillesowa analizy ekonomicznej (artykuł dyskusyjny), "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", t. 27 (83), SKwP, Warszawa.
• Żwirbla A. (2005a), Model Du Ponta jako narzędzie retro- i prospektywnej analizy ekonomicznej, "Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości", t. 29 (85), SKwP, Warszawa.
• Liesz T.J., (2002), Really modified DuPont analysis: five ways to improve return on equity, http://www.sbaer.uca.edu/research/sbida/2002/Papers/19.pdf
• Schemat klasyfikacji PKD 2007, http://www.stat.gov.pl
• The European Committee of Central Balance-Sheet Data Offices (ECCBSO), www.eccbso.org