Rezerwy jako instrument polityki bilansowej banku ukierunkowanej na rentowność albo płynność

• Autorzy: Grzegorz Pogorzelski

Warianty tytułu

Reserves as an Instrument of Bank Profitability or Liquidity Oriented Balance Policy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Ocena odpowiedniego poziomu odpisów aktualizacyjnych nie jest pozbawiona subiektywizmu. W przypadku, gdy wysokość rezerw nie odpowiada poziomowi ryzyka rzeczywiście ponoszonego przez bank, zarząd banku może zdecydować o utworzeniu rezerw celowych w wysokości przekraczającej minimalny poziom określony w przepisach, klasyfikując należności kredytowe bardziej restrykcyjnie. Zależy to od tego, czy zarząd skupia się na wzroście rentowności, czy na bezpieczeństwie funkcjonowania. Trzeba tu podkreślić, że standard MSR uniemożliwia utworzenie rezerw z wyprzedzeniem w okresie dobrej koniunktury, na ewentualne pokrycie strat w okresie dekoniunktury czy spowolnienia gospodarczego. Odpisy na utratę wartości można bowiem tworzyć dopiero, gdy istnieje przesłanka utraty wartości. W krótkim okresie bank komercyjny może sterować wysokością wyniku finansowego poprzez zaniżanie/zawyżanie wysokości utworzonych rezerw na należności kredytowe, w zależności od celu, który chce osiągnąć, a może nim być np. minimalizacja obciążeń podatkowych, utrzymanie na możliwie niskim poziomie wypłat z zysku albo wręcz podkreślenie osiągnięć kadry zarządzającej w celu usprawiedliwienia zwiększenia wynagrodzeń, wyeliminowanie przypadkowych fluktuacji wyniku finansowego (ang.income smoothing properties of loan loss provisioning) i pokazanie go w wysokości oczekiwanej przez rynek, ograniczenie wysokości wyniku finansowego poprzez zwiększenie kosztów (np. aktualizacja wartości należności kredytowych z tytułu utraty wartości i odpisanie należności uznanych za nieściągalne), łagodzenie skutków finansowych błędnych decyzji banku o charakterze finansowym, poprawa rentowności przed "wypuszczeniem" na rynek nowej emisji akcji albo w celu poprawienia wiarygodności kredytowej (fragment tekstu)

EN

Reserves are a traditional instrument thanks to which banks anticipate future losses caused by customers' defaults. They are created to hedge a part of the financial result, anticipating real losses. According to some authors reserves are the most essential instrument aimed at the implementation of the financial policy oriented on profit maximisation / profitability or security and liquidity. Connected with substantial discretion they may be controversial and susceptible to manipulation by the bank management who try to find an optimal solution between external regulations on security standards (risk minimisation) and management risk appetite (profit maximisation). The article is aimed at the presentation of the way in which a commercial bank may steer the volume of financial result through undervaluation or overvaluation of reserves for credit liabilities depending on the goal to be achieved and the implemented balance policy.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Wiarygodność instytucji finansowych; Analiza bilansu; Rezerwy bankowe

EN

Reliability of financial institutions; Balance-sheet analysis; Bank reserves

• Czasopismo: Studia i Prace Kolegium Zarządzania i Finansów / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2013
• Numer: z. 134
• Strony: 63--93

Twórcy

autor

Grzegorz Pogorzelski

• Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

Bibliografia

• Rozporządzenie Ministra Finansów z 10 grudnia 2003 r. w sprawie zasad tworzenia rezerw na ryzyko związane z działalnością banków, (Dz.U. 2003 r., Nr 218, poz. 2147).
• Ustawa Prawo bankowe z dnia 29 sierpnia 1997 r., (Dz.U. 2002 r., Nr 72, poz. 655, z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, (Dz.U. 2002 r., Nr 76, poz. 694 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1126/2008 z dnia 3 listopada 2008 r. w sprawie przyjęcia określonych międzynarodowych standardów rachunkowości zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady (głównie MSR 39 Instrumenty finansowe: ujmowanie i wycena, Dz.U. L 261 z 13.10.2003, s. 1 z późn. zm.).
• Ustawa z dnia 15.02.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.).
• Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. z 2004 r., Nr 149, poz. 1546) z uwzględnieniem zmian wynikających z Ustawy o obrocie instrumentami finansowymi z dnia 29 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 183 poz. 1538 z dnia 23 września r.).
• Cebrowska T., Wieloaspektowość pojęcia "rezerwy", w: Rachunkowość krajów w drodze do Unii Europejskiej. Rezerwy w rachunkowości, red. T. Cebrowska, W. Doktuś, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej, Wrocław 2003.
• Emerling I., Działalność kredytowa banku komercyjnego, Wydawnictwo Marina, Wrocław 2008.
• Jajuga K., Zarządzanie ryzykiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Jarugowa A., Walińska E., Roczne sprawozdania finansowe - ujęcie księgowe a podatkowe, ODDK, Gdańsk 1997.
• Kaczmarek M., Polityka bilansowa jako narzędzie rachunkowości, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin 2008.
• Kałużny R., Pomiar ryzyka kredytowego banku. Aspekty finansowe i rachunkowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
• Kijek A., Modelowanie ryzyka portfela kredytowego banków w ujęciu branżowym, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2008.
• Orzeszko T., Ekspozycje kredytowe stanowiące przedmiot tworzenia rezerw celowych w bankach w Polsce, Prace Naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu Nr 965, Wrocław 2003.
• Orzeszko T., Ogólne rezerwy na straty kredytowe w bankach w świetle prawa bankowego, bilansowego i podatkowego, w: Finanse i rachunkowość - teoria i praktyka, Prace naukowe Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, Nr 1186, Wrocław 2007.
• Orzeszko T., Rezerwy na straty kredytowe w bankach - istota i zasady funkcjonowania, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2013.
• Piątek E., Polityka bilansowa grupy kapitałowej, CeDeWu.pl, Warszawa 2007.
• Popowska E., Wąsowski W., Rachunkowość bankowa po zmianach, Difin, Warszawa 2008.
• Wiatr M. S., Zarządzanie indywidualnym ryzykiem kredytowym. Elementy systemu, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2008.
• Wójciak M., Metody oceny ryzyka kredytowego, PWE, Warszawa 2007.
• Wójcik J., Rezerwy w bankach. Teoria i praktyka, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2007.
• Zaleska M., Współczesna bankowość. Teoria i praktyka. Tom I, Difin, Warszawa 2007.
• Żółtkowski W., Zarządzanie ryzykiem bankowym w praktyce w kontekście Nowej Umowy Kapitałowej (BASEL II), CeDeWu.pl, Warszawa 2009.
• Cavallo M., Majnoni G., Do banks provision for bad loans in good times? Empirical evidence and policy implications, June 2001.
• Erste Group, Disclosure pursuant to the Disclosure Regulation as at 31 December 2010. Group Strategic Risk Management OE 0196 0630.
• Hartmann W., Investors' Day 2007. Prudent risk management cross the economic cycle" CommerzBank, 20 September 2007.
• KNF, Rekomendacja R dotycząca zasad identyfikacji bilansowych ekspozycji kredytowych, które utraciły wartość, wyznaczania odpisów aktualizujących z tytułu utraty wartości bilansowych ekspozycji kredytowych oraz rezerw na pozabilansowe ekspozycje kredytowe, wersja znowelizowana z 2011 r., http://www.knf.gov.pl.
• KNF, Rekomendacja S (II) dotycząca dobrych praktyk w zakresie ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie, http://www.knf.gov.pl.
• Komitet Bazylejski, Zasady Dobrej Praktyki Bankowej w Zakresie Księgowania Kredytów i Udostępniania Informacji o kredytach, Sound Practices for Loan Accounting And Disclosure, Np. 55, Komitet Bazylejski do spraw Nadzoru Bankowego, Bazylea lipiec 1999 (tłumaczenie Narodowy Bank Polski, Generalny Inspektorat Nadzoru Bankowego), http://www.bis.org.
• KPMG, In Search of the Right Measure: Linking Credit Risk Modeling and Measurement in Basel and IFRS, Spring 2008, issue 4.
• Allianz Bank Polska SA, Adekwatność kapitałowa wg stanu na 31.12.2009 r., (http://www.serwis.allianz.pl/raport_ujawnien (1).pdf) oraz wg stanu na 31.12.2010 r.
• Bank Zachodni WBK, Consolidated Financial Statements of Bank Zachodni WBK Group for 4Q 2008.
• BNP Paribas Fortis, Sprawozdanie finansowe skonsolidowane BNP Paribas Fortis za 2009 r., http://www.bnpparibasfortis.pl/relacje-inwestorskie/raporty/files/2_FBP_Sprawozdanie_finansowe_skonsolidowany_2009.pdf.
• BOŚ SA, Raport półroczny grupy kapitałowej Banku Ochrony Środowiska S. A. na dzień 30 czerwca 2007 r.
• BRE Bank Hipoteczny SA, Sprawozdanie finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej za 2008 rok http://www.brehipoteczny. pl/xsf/AneksNr13cz2.pdf.
• BRE Bank SA, Skrócone sprawozdanie finansowe według MSSF za pierwsze półrocze 2009 r. oraz Skonsolidowany Raport Roczny Grupy BRE Banku za 2009 r.
• CommerzBank, Disclosure in accordance with the German Solvency Regulation as of December 31, 2009, https://www.commerzbank.com/media/en/aktionaere/ service/archive/ konzern / 2010 / olb_2009.pdf.
• CommerzBank Bratislava, Annual report as at 31st December 2008, www.commerzbank. sk/de/information_uber_die_bank/files/annual_report_2008_commerzbankag_ bratislava.pdf.
• CommerzBank Bratislava, Annual report 2007, https://www.commerzbank. sk/en/informacieobanke/files/annual_report_2007_en.pdf.
• Deutsche Bank, Sprawozdanie Finansowe Deutsche Bank PBC S. A. za 2005 r., www.deutsche-bank-pbc.pl/content/pdf/inwest_rel/raport_roczny_2005/raport_ roczny_2005.pdf.
• DnB NORD Polska SA, Informacje w zakresie adekwatności kapitałowej Grupy według stanu na 31 grudnia 2011 roku, www.dnbnord.pl.
• DZ Bank Polska SA, Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe za I półrocze 2010 roku Grupy Kapitałowej DZ BANK Polska S. A. rozszerzone o skrócone dane jednostkowe.
• ING Bank, Informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej Grupy ING Banku Śląskiego S. A. za 2009 rok, http://www.ingbank. pl/_fileserver/item/1002306.
• UniCredit Group, Consolidated Financial Statements 2010, http://img.interia.pl/biznes/ espi/a/b/eko5138552_1.pdf.
• www.bis.org
• www.bnpparibasfortis.pl
• www.bosbank.pl
• www.brebank.pl
• www.brehipoteczny.pl
• www.bzwbk.pl
• www.commerzbank.sk
• www.deutsche-bank-pbc.pl
• www.dzbank.pl
• www.ingbank.pl
• www.knf.gov.pl
• www.nbp.pl
• www.serwis.allianz.pl