Udział środków własnych budżetów gmin w finansowaniu wydatków na szkolnictwo obowiązkowe

• Autorzy: Ewa Gońda

Warianty tytułu

Contribution of Communal Budgets' Own Resources in Financing of Expenditures on Compulsory Education

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

W opracowaniu przedstawiono niektóre aspekty finansowania działalności szkół w trzech gminach: X, Y i Z, w których autorka przeprowadziła badania. Celem opracowania jest przedstawienie stopnia, w jakim środki własne budżetów tych gmin były zaangażowane w finansowanie działalności bieżącej gminnych szkół w latach 1996-2005. Zakres tego zaangażowania jest niezwykle ważny z punktu widzenia gospodarki finansowej gminy. Większy bowiem stopień współfinansowania szkolnictwa ze środków własnych budżetów gmin wpływa na zmniejszenie możliwości władz samorządowych zaspokajania potrzeb gminy innych niż potrzeby oświatowe i - tym samym - oddziałuje na zakres samodzielności finansowej organów gminy. Wybierając jednostki do badania, autorka kierowała się założeniem, że powinny to być gminy o odmiennym charakterze, lecz jednocześnie mające pewne cechy wspólne. Analizowane jednostki różnią się typem, badania przeprowadzono bowiem w gminach: miejskiej (X), miejsko-wiejskiej (Y) i wiejskiej (Z). Ponadto przyjęto w nich zróżnicowane rozwiązania organizacyjne w zakresie szkolnictwa. Natomiast kryterium łączącym te trzy jednostki jest zbliżona liczba dzieci w wieku podlegającym obowiązkowi szkolnemu, która w badanym okresie oscylowała wokół tysiąca. Cechę wspólną badanych gmin stanowi także położenie na terenie województwa wielkopolskiego. Wybór rozpatrywanego okresu jest uzasadniony z jednej strony obligatoryjnym przejęciem wszystkich szkół podstawowych przez organy samorządu gminnego z dniem 1 stycznia 1996 roku, a z drugiej strony - dostępnością danych empirycznych w okresie przeprowadzania badań przez autorkę. Wyniki badań empirycznych - ze względu na niski stopień reprezentatywności próby - nie mogą być podstawą do wyciągania wniosków, dotyczących wszystkich gmin w Polsce. Można je jednak traktować jako ilustrację funkcjonowania rozwiązań systemowych w praktyce. W opracowaniu wykorzystano metody analizy opisowej i analizy porównawczej. Analizie zostały poddane między innymi dokumenty zebrane w badanych gminach (na przykład sprawozdania z wykonania budżetu gminy, sprawozdania przekazywane do Głównego Urzędu Statystycznego) oraz akty prawa miejscowego. W trakcie badań autorka posługiwała się metodą wywiadu (techniką wywiadu swobodnego). Wywiady zostały przeprowadzone między innymi z pracownikami urzędów badanych gmin. Ponadto zastosowano metodę statystyki opisowej - analizę dynamiki zjawisk. (fragment tekstu)

EN

The paper presents chosen aspects of schools activity's financing in three communes: X, Y and Z, where the author conducted the research. The aim of the article is to present a degree in which own resources of these communes' budgets were engaged in financing the current activity of communal schools in the years 1996-2005. The considerations prove that the degree of co-financing of the current educational expenditures was the most significant in the urban commune. At the same time it was a commune, where the education subvention made the smallest part of budget revenues, the amount of this subvention per pupil evaluated at the lowest level and the current expenditure per pupil were the lowest. The smallest degree of co-financing of the education with own resources was in the rural commune. It was an entity of the biggest contribution of educational subvention in the budget revenues structure, the highest level of this subvention per pupil and the highest current educational expenditures per pupil. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Finansowanie szkolnictwa; Finansowanie oświaty; Gmina; Budżet gminy; Analiza porównawcza; Statystyka opisowa

EN

Financing of education; Financing of education system; District; District budget; Comparative analysis; Descriptive statistics

• Czasopismo: Studia Doktorantów / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 5
• Strony: 272--285

Twórcy

autor

Ewa Gońda

Bibliografia

• Ustawa z dnia 10 grudnia 1993 roku o finansowaniu gmin, tekst jednolity: Dz.U. z 1998 roku nr 30, poz. 164.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 1998 roku w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, Dz.U. nr 164, poz. 1168 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 grudnia 1999 roku w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, Dz.U. nr 111, poz. 1284 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 grudnia 2000 roku w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego, Dz.U. nr 122, poz. 1330 z późn. zm.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 27 grudnia 2001 roku w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2002, Dz.U. nr 156, poz. 1822.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 20 grudnia 2002 roku w sprawie zasad podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2003, Dz.U. nr 234, poz. 1966.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 22 grudnia 2003 roku w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2004, Dz.U. nr 225, poz. 2231.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 28 grudnia 2004 roku w sprawie sposobu podziału części oświatowej subwencji ogólnej dla jednostek samorządu terytorialnego w roku 2005, Dz.U. nr 286, poz. 2878 z późn. zm.