Ewolucja idei podatku Tobina, w kierunku koncepcji wprowadzenia w UE podatku od transakcji finansowych FTT (Financial Transaction Tax)

• Autorzy: Paulina Blukacz

Warianty tytułu

Evolution of the Idea of Tobin Tax in the Introduction of Financial Transaction Tax (FTT) in the European Union

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem opracowania jest przedstawienie postępu prac nad wprowadzeniem w Unii Europejskiej podatku od transakcji finansowych, jako narzędzia umożliwiającego ograniczenie spekulacji na rynku walutowym i pozyskanie dodatkowych źródeł finansowania budżetu UE i krajów członkowskich, w oparciu o ideę ogłoszoną przez noblistę Jamesa Tobina w latach 70. XX w. Przedstawiono koncepcję J. Tobina, zmiany na przestrzeni ubiegłych 40 lat w jej ocenie i ewolucję w kierunku współczesnej koncepcji podatku od transakcji finansowych (FTT - Financial Transaction Tax). Autor przedstawia przyjęte założenia i stan prac nad wprowadzeniem FTT, oraz zalety i wady wprowadzenia w życie opodatkowania transakcji finansowych w niektórych krajach należących do UE. Wnioski sformułowane w podsumowaniu wynikają z analizy materiałów opublikowanych w dokumentach Komisji Europejskiej, Parlamentu Europejskiego, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego oraz literatury dotyczącej tematu. Autor zauważa, że wprowadzenie FTT byłoby zgodne z zasadami sprawiedliwości, gdyż dotychczas system finansowy jedynie w niewielkim stopniu ponosił odpowiedzialność za skutki obecnego kryzysu. Z przeprowadzonych szacunków wynika, że po wprowadzeniu podatku FTT nawet jedynie w 9 państwach uzyskane wpływy do budżetu UE oscylować mogą wokół 60 mld euro rocznie. Niemniej istnieje poważne zagrożenie, że wprowadzenie podatku od transakcji finansowych jedynie w kilku państwach UE może spowodować fiasko przedsięwzięcia, gdyż istnieje realne niebezpieczeństwo, że transakcje zostaną przeniesione do krajów wolnych od tej daniny. Najkorzystniejsze dla przedstawionej w opracowaniu koncepcji wprowadzenia FTT (i zgodne z założeniami idei J. Tobina) byłoby osiągnięcie globalnego porozumienia w tej sprawie, co niestety wydaje się mało prawdopodobne w najbliższym czasie. (abstrakt oryginalny)

EN

The objective of this article is to present the progress of introducing Financial Transaction Tax (FTT) to the European Union as a tool designed to reduce speculations on the foreign exchange market and provide additional revenues for the EU and Member States' budgets. The starting point of this analysis is the idea developed in the 1970s by the Nobel Prize winner James Tobin. The essay presents J. Tobin's concept, its different evaluations throughout the past 40 years and its evolution towards contemporary concept of Financial Transaction Tax. The author furthermore presents the assumptions made, the present stage of introducing the FTT to the European Union as well as pros and cons of introducing the FTT to selected EU Member States. The final conclusions are derived from thorough analysis of the materials published by the European Commission, the European Parliament and the European Economic and Social Committee combined with the views found in professional literature. The author noticed that introduction of the FTT would be in accordance with principles of justice because up till now the level of responsibility borne by the financial system for the current crisis was rather low. Moreover, based on the assessments made, the introduction of the FTT to only 9 Member States could generate approximately € 60 billion of annual revenues for the EU budget. However, at the same time this may be the cause of failure of the whole undertaking, as there is a real danger that financial transactions would be transferred to the Member States where they would not be taxed. Therefore, the most advantageous way of introducing the FTT would be to reach a global agreement in this matter. This is also in accordance with J. Tobin's initial concept. Unfortunately, it is not very likely to happen in the nearest future. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Podatek Tobina; Opodatkowanie; Podatek od transakcji finansowych

EN

Tobin tax; Taxation; Financial transaction tax (FTT)

• Czasopismo: Prace Naukowe Wyższej Szkoły Bankowej w Gdańsku
• Rocznik: 2013
• Tom: 27 System finansowy : aktualne wyzwania i perspektywy rozwoju
• Strony: 31--43

Twórcy

autor

Paulina Blukacz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, doktorantka

Bibliografia

• Arestis P. (2003), Tobin Tax, [w:] J.E. King (red.), The Elgar Companion to Post Keynesian Economy, Edward Elgar, Cheltenham.
• Commission Staff Working Document (01.04.2010), Innovative financing at global level, SEC(2010) 409 final.
• Komisja Europejska Bruksela (28.09.2011), SEC(2011) 1103 final, dokument roboczy służb Komisji, "Streszczenie sprawozdania z oceny skutków" towarzyszący dokumentowi: Wniosek dotyczący dyrektywy Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych i zmieniającej dyrektywę 2008/7/WE.
• Majmurek J. (2011), Podatki, przewodnik krytyki politycznej, wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa.
• NBP (10.10.2010), Wybrane aspekty dodatkowego opodatkowania banków w kontekście debaty na forum Unii Europejskiej, Warszawa.
• O'Grady S. (15.02.2010), Hundrends of economists call for tax on currency speculation, The Independent.
• Opinia Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego w sprawie wniosku dotyczącego dyrektywy Rady w sprawie wspólnego systemu podatku od transakcji finansowych i zmieniającej dyrektywę 2008/7/WE, Dz.U.UE.C.2012.181.55 z dnia 21.06.2012 pkt 1.5-2, pkt 2.7-2.10, pkt 3.
• Patomaki H. (2001), Democratising Globalization. The Leverege of Tobin Tax, Palgrave Macmillan, New York 2001.
• Tokarski P., Toporowski P. (27.01.2012), Podatek od transakcji finansowych - polityczne i gospodarcze implikacje dla Polski, Biuletyn Nr 9, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych.
• Watson M. (2007), The Political Economy of International Capital Mobility, Palgrave Macmillan, Basingstoke.
• www.lemonde.fr/election-presidentielle-2012/article/2012/01/06/le-drole-de-destin-de-la-taxe- tobin-des-altermondialistes-aux-liberaux_1625235_1471069.html?xtmc=tobin&xtcr=60
• www.adamsmith.org/sites/default/files/resources/ASI_Tobin_Tax_2011.pdf
• www.europarl.europa.eu/news/pl/pressroom/content/20120523IPR45627/html/PE-zmiany-we-wsp%C3%B31nym-systemie-opodatkowania-transakcji-finansowych
• www.obserwatorpolityczny.pl/podatek-od-transakcji-finansowych-pierwszy-krok-w-strone-deglobalizacji/
• www.mondediplo.com/1997/12/leader