Zastosowanie wielowymiarowej analizy korespondencji do oceny możliwości zaspokojenia potrzeb osób niepełnosprawnych

• Autorzy: Tomasz Szubert
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Osoby niepełnosprawne, z racji złego stanu zdrowia i ograniczeń funkcjonalno-środowiskowych, zmuszone są w codziennym życiu ponosić zwiększone wydatki, związane z obsługą niepełnosprawności. Ograniczona sprawność nie pozwala im aktywnie uczestniczyć w życiu społecznym i bardzo często uniemożliwia podjęcie pracy zarobkowej. Powoduje to, że głównymi ich dochodami pozostają świadczenia emerytalno-rentowe, które są wyraźnie niższe niż wynagrodzenie za pracę. Przeciętna pensja w Polsce w pierwszym kwartale 2007 roku wynosiła 2709,14 zł. Najniższa renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 1 marca 2006 roku wynosi zaś 597,46 zł, a z tytułu częściowej niezdolności do pracy 459,57 zł. Są więc one około pięć razy niższe niż przeciętne zarobki uzyskiwane z pracy. Powstaje w ten sposób wyraźna luka między potrzebami związanymi z niepełnosprawnością, a faktycznymi (finansowymi) możliwościami ich zaspokojenia. W badaniu podjęto próbę rozpoznania i stopień niepełnosprawności, środowisko zamieszkania oraz przeciętne miesięczne dochody. Ponadto zbadano stopień zaspokojenia konkretnych potrzeb. Dla zrealizowania tak sformułowanego celu badawczego, postawiono cztery pytania szczegółowe: - jakie są najważniejsze potrzeby osób niepełnosprawnych według kategorii i stopnia niepełnosprawności? - w jakim stopniu zaspokajane są konkretne potrzeby związane z niepełnosprawnością? - czy kategoria i stopień niepełnosprawności determinują stopień zaspokojenia tych potrzeb? - w jaki sposób środowisko zamieszkania oraz dochody osób niepełnosprawnych wpływają na możliwość zaspokojenia ich potrzeb? W badaniu wykorzystano wyniki reprezentatywnego, standaryzowanego badania ankietowego na próbie 4149 osób niepełnosprawnych z powiatu wrzesińskiego. Analizę przeprowadzono, wykorzystując metodę klasycznej i wielowymiarowej analizy korespondencji, która pozwala określić współwystępowanie kategorii dwóch lub kilku cech jednocześnie i w czytelny sposób przedstawić te powiązania graficznie. (fragment tekstu)

EN

The goal of an investigation was to recognize factors that diversify the opportunities of needs' gratification of disabled people and to estimate a degree of specific needs' realization. The analysis was carried out in the aspect of category and degree of disability, dwelling-place and average monthly incomes. The empirical material constitutes the information obtained by representative and standardized questionnaire research on a sample of 4149 disable persons in Wrzesnia district. The assumption was realized by classic and multiple correspondence analysis, which lets to determine a relationship between categories of two or more statistical features and to show them legibly on a chart. The results of the analysis indicate that disabled people's needs most often are connected with healing and buying indispensable medicines and sanitary resources. At the same time these are the needs which are the easiest to achieve. The category and degree of disability diversify both the structure of needs and the range of their realization. People with severe degree of their disablement and parents of disabled child bear the highest expenditures connected with disability. These categories of people at the same time realize in the highest degree their needs. Higher incomes and urban habitation also positively determine the higher range of need's realization. People living in rural area, with low incomes and suffering full limitation of fitness but who don't have a degree of disability given and don't have disability pension can realize their needs in the lowest degree.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Osoby niepełnosprawne; Polityka społeczna; Wielowymiarowa analiza statystyczna

EN

Disabled people; Societal policy; Multi-dimensional statistical analysis

• Czasopismo: Studia Doktorantów / Akademia Ekonomiczna w Poznaniu
• Rocznik: 2008
• Numer: nr 5
• Strony: 417--432

Twórcy

autor

Tomasz Szubert

Bibliografia

• Greenacre M., Correspondence Analysis in Practice, Academic Press, London 1993.
• Kawczyńska-Butrym Z., Rodziny osób niepełnosprawnych. Raport z badań, IS PAN, Warszawa 1994.
• Komunikat prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 11 maja 2007 roku w sprawie przeciętnego wynagrodzenia w pierwszym kwartale 2007 roku.
• Osoby niepełnosprawne 2002 - województwo wielkopolskie, Główny Urząd Statystyczny, Poznań 2004.
• Pertkiewicz J., Landsberger D., Minimalne wynagrodzenie, kwoty zasiłków, świadczeń, rent i emerytur, za: www.niepelnosprawni.info.pl.
• Polityka społeczna wobec osób niepełnosprawnych - drogi do integracji, red. J. Mikulski, J. Auleytner, WSP TWP, Warszawa 1996.
• Stanimir A., Analiza korespondencji jako narzędzie do badania zjawisk ekonomicznych, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara Langego, Wrocław 2005.