Grawitacyjny model przepływów handlowych między krajami Unii Europejskiej w dobie globalizacji

• Autorzy: Natalia Drzewoszewska , Michał Bernard Pietrzak , Justyna Wilk
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Celem artykułu jest ukazanie siły oddziaływania czynników związanych z procesem globalizacji na wielkość przepływów handlowych między krajami. Determinanty te potraktowane zostały jako alternatywa dla fizycznej odległości między państwami w równaniu grawitacji zaproponowanym przez Tinbergena1. W tradycyjnym modelu grawitacji wartość wymiany handlowej między dowolnymi dwoma krajami jest proporcjonalna (ceteris paribus) do iloczynu PKB tych krajów i odwrotnie proporcjonalna do dzielącej je odległości. We współczesnej globalnej gospodarce fizyczny dystans między państwami nie jest już tak istotnym hamulcem wymiany międzynarodowej, przez co odległość w modelu grawitacji może być rozumiana jako stopień podobieństwa handlujących gospodarek. O postępującej globalizacji świadczy długofalowe intensyfikowanie powiązań między krajami, czego przykładem w wymiarze ekonomicznym jest integracja krajowych gospodarek w ramach Unii Europejskiej. Analizie ekonometrycznej poddano zatem kraje UE w okresie badawczym obejmującym lata 1999-2010. W proponowanych panelowych modelach grawitacji istotnymi determinantami, oprócz wartości PKB, okazują się zmienne związane z postępem cywilizacji, które podkreślają znaczenie spadku kosztów transportu i komunikacji, rozwoju wysokich technologii czy rosnące znaczenie kapitału ludzkiego. (abstrakt oryginalny)

EN

The aim of the paper is to examine trade flows between UE-27 members in the period of 1999-2010 with using of panel gravity model. Three factors such as economic situation (GDP per capita), geographical distance (physical distance between capital cities) and transport availability (density of road network, density of railway network and transportation by air) were considered to explain values of trade flows from an origin to a destination state. The research results show that the countries which represent relatively good economic situation demonstrate high export potential and positive balance of trade exchange. This results in strengthening their economic position. The impact of improving transport infrastructure was confirmed in the study. In the era of globalization a long distance between countries is still main but less significant factor of international trade.(original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Handel międzynarodowy; Dane panelowe; Globalizacja; Internet; Produkt krajowy brutto (PKB); Model grawitacji; Ceteris paribus

EN

International trade; Panel data; Globalization; Internet; Gross domestic product (GDP); Gravity model; Ceteris paribus

• Czasopismo: Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych / Szkoła Główna Handlowa
• Rocznik: 2013
• Numer: nr 30 II Ogólnopolska Konferencja : Modelowanie danych panelowych : teoria i praktyka
• Strony: 188--202

Twórcy

autor

Natalia Drzewoszewska

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Michał Bernard Pietrzak

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Justyna Wilk

• Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu

Bibliografia

• Barber B. R., Dżihad kontra McŚwiat, Muza, Warszawa 2004.
• Belke A., Spies J., Enlarging EMU to the East: What effects on trade?, "Empirica" 2008, vol. 35, no. 4, s. 369-389.
• Budnikowski A., Międzynarodowe stosunki gospodarcze, PWE, Warszawa 2006.
• Cieślik A., Michałek J. J., Mycielski J., Prognoza skutków handlowych przystąpienia do Europejskiej Unii Monetarnej dla Polski przy użyciu uogólnionego modelu grawitacyjnego, "Bank i Kredyt" 2009, nr 40 (1), s. 69-88.
• Fidrmuc J., Huber J., Michałek J., Poland's Accession to the European Union: Demand for Protection of Selected Sensitive Products, "MOCT-MOST Economic Policy in Transitional Economies" 2001, vol. 11, no. 1, s. 45-67.
• Friedman T. L., Lexus i drzewo oliwne. Zrozumieć globalizację, Rebis, Poznań 2001.
• Friedman T. L., Świat jest płaski. Krótka historia XXI wieku, Rebis, Poznań 2006.
• Globalizacja. Mechanizmy i wyzwania, red. B. Liberska, PWE, Warszawa 2002.
• Hausman J. A., Taylor W. E., Panel Data and Unobservable Individual Effect, "Econometrica" 1981, vol. 49, no. 6, s. 1377-1398.
• Krugman P. R., Obstfeld M., Ekonomia międzynarodowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
• Maliszewska M. A., New Member States trading potential following EMU accession: A gravity approach, "Studies and Analyses" CASE - Center for Social and Economic Research 2004, no. 286.
• Milewski R., Podstawy ekonomii, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
• Scholte J. A., Globalization: a critical introduction, Palgrave Macmillan, New York 2005.
• Serlenga L., Shin Y., Gravity Models of the Intra-EU Trade: Application of the Hausman- Taylor Estimation in Heterogeneous Panels with Common Time-specific Factors, University of Edinburgh, February 2004.
• Tinbergen J., Shaping the World Economy' Suggestions for an International Economic Policy, The Twentieth Century Fund, New York 1962.
• http://epp.eurostat.ec.europa.eu [dostęp 21.03.2013].
• http://www.euromonitor.com [dostęp 20.03.2013].