Korupcja a instytucje w gospodarce

• Autorzy: Krzyszof Nowakowski

Warianty tytułu

Corruption and Institutions in the Economy

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Autor artykułu poszukuje inspiracji dla analizy zjawiska korupcji w przenikających się nurtach badawczych instytucjonalizmu socjologicznego i ekonomicznego oraz w nowej ekonomii politycznej. Istotne znaczenie mają tu teorie: zachowań ludzkich, gier, wyboru publicznego, praw własności, interesów grupowych, kosztów transakcyjnych, kosztów behawioralnych, klubów, pryncypała i agenta, asymetrii informacyjnej, pogoni za rentą czy modele kolejek, w ich wzajemnym przenikaniu. (fragment tekstu)

EN

Socio-economic transformation as a profound and thorough reform of the system and institutions promotes corruption practices and can be the means to fight one, too. Two kinds of understanding of corruption may be indicated: narrow (pathological and functional interpretation) and wider emphasising the neo-institutional argumentation, pointing out to systemic and structural causes of corruption. A theoretical and practical problem remains, whether corruption is of systemic nature (fundamental institution), or is secondary (consequence institution). The analysis of corruption may be done by means of the new institutionalism and consequence theories: transaction costs, theory of property rights, theory of clubs, principal-agent theory, theory of asymmetry information, capture theories, rent seeking theory, theory of games and theory of public choice. The dynamics of the polish economy and wide researches in corruption (the differences between perceiving and experiencing) indicates that the corruption factors which paralyse the economic development have not dominated the economic system in Poland as yet, and that the system maintains its autonomy. Still, typical corruption-clientelistic societies are not common today, also in Poland. The above problems do not change the fact that corruption is a major problem and in the long run would cause a loss of competitiveness of Polish economy on the global market. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Korupcja; Instytucjonalizm; Przekształcenia ustrojowo-systemowe; Teoria wyboru publicznego

EN

Corruption; Institutionalism; Political and systemic transformations; Public choice theory

• Czasopismo: Ekonomia i Prawo
• Rocznik: 2006
• Tom: 2 Ład instytucjonalny w gospodarce
• Strony: 137--159

Twórcy

autor

Krzyszof Nowakowski

• Uniwersytet Śląski w Katowicach

Bibliografia

• Abed G., Davoodi H., Corruption, Structural Reforms and Economic Performance in the Transition Economies, IMF Working Paper 2000, nr 00/132.
• Anticorruption in Transition. A Contribution to the Policy Debate, The World Bank, Washington, D.C. September 2000.
• Beck P., Maker M., A comparison of Bribery and Bidding in Thin Markets, Economic Letters 1986, vol. 20.
• Becker G., Przyczyny i możliwości leczenia korupcji, Rzeczpospolita z 3 marca 1998, nr 52.
• Bielecki J., Zadowolony jak Polak, Rzeczpospolita z 2 marca 2005, nr 51.
• Błaszczak A., Jawność przeliczona na pieniądze, Rzeczpospolita z 27 stycznia 2001, nr 23.
• Błaszczak A., Powolne wychodzenie z cienia, Rzeczpospolita z 17 czerwca 2004, nr 140.
• Błaszczak A., Przejrzystość reguł i działań, Rzeczpospolita z 5 lutego 1998, nr 30.
• Breton A., Wintrobe R., The Logic of Bureaucratic Control, Cambridge University Press, Cambridge 1982.
• Brunetti A., Kisunko G., Weder B., Credibility of Rules and Economic Growth. Evidence from a World Wide Private Sektor Survey, Background Paper for the World Development Report 1997, The World Bank, Washington 1997.
• Buchanan J., Rent Seeking and Profit Seeking, [w:] J. Buchanan, G. Tollison, G. Tullock (eds.), In Toward a Theory of the Rent Seeking Society, A&M Press, College Station Texas 1980.
• Buchanan J., The Economic Theory of Clubs, Economica 1965, no. 32.
• Furubotn E.G., Richter R., Institutions and Economic Theory, University of Michigan Press, Ann Arbor 1997.
• Grosse T., Działania antykorupcyjne w państwach członkowskich OECD, Fundacja Batorego, Warszawa 2000.
• Hankiss E., Pułapki społeczne, Wiedza Powszechna, Warszawa 1986.
• Jasiecki K., Korupcja na wysokich szczeblach władzy jako wyróżnik transformacji ustrojowej w Polsce; http:/batory.org.pl./http/program/przeciw-korupcji/publikacje.
• Jasiecki K., Korupcja w procesie transformacji, [w:] M. Jarosz (red.) Pułapki prywatyzacji, ISP PAN, Warszawa 2003.
• Jensen M.C., Meckling W.H., Theory of the Firm: Managerial Behaviour, Agency Costs and Ownership Structure, Journal of Financial Economics 1976, no. 3.
• Kamiński A.Z., Kurczewska J., Institutional Transformation in Poland: The Rise of Nomadic Elites, [w:] M. Alestalo, The Transformation of Europe. Social Conditions and Consequences, IFiS PAN, Warszawa 1994.
• Klimczak B., Działania grup interesu w okresie transformacji - teoria i zastosowanie, Ekonomista 2002, nr 4.
• Korupcja i polityka antykorupcyjna, Open Society Institute, Budapest 2002.
• Krueger A., The Political Economy of the Rent Seeking Society, The American Economic Review 1974, vol. 64.
• Kubiak A., Korupcja w doświadczeniu codziennym, ISP, Warszawa 2001.
• Kubiak A., Opinia publiczna i posłowie o korupcji, Fundacja Batorego, Warszawa 2004; http://www.batory.org.pl./doc/opinia_korup.pdf.
• Leszczyński A., Bogatsi ale nieszczęśliwi, Gazeta Wyborcza z 26-28 marca 2005, nr 72.
• Lien D., A Note on Competetive Bribery Games, Economic Letters 1986, Vol. 22.
• Małysz J., Instytucje a koszty transakcyjne w świetle neoinstytucjonalnej ekonomii, ekonomista 2003, nr 3.
• Markowski G., Korupcja jako problem społeczny, Kultura i Społeczeństwo 2004, nr 2, XLVIII.
• Matkowski Z., Rapacki R., Sytuacja gospodarcza i postęp reform rynkowych, Forum ekonomiczne w Krynicy 2005, Fundacja Instytut Studiów Wschodnich; http://www.forum-ekonomiczne.pl./docs/Raport2004_pol_III.pdf. L. Balcerowicz, polska transformacja, Gazeta wyborcza z 26 lutego 2005.
• Mauro P., Corruption and Growth, Quarterly Journal of Economics 1995, No. 110.
• Misztal B., Logika kacyka i czas oligarchii, Rzeczpospolita z 2 stycznia 2004, nr 1.
• Mokrzycki E., Złudna władza ludu, Gazeta Wyborcza z 11-12 listopada 1999, nr 289.
• Morawski W., Socjologia ekonomiczna, PWN, Warszawa 2001.
• North D.C., Economic Performance Through Time, The American Economic Review 1994, July.
• North D.C., Institutions, Institutional Change and Economic Performance, Cambridge University Press, Cambridge 1990.
• North D.C., Towards a Theory of Institutional Change, [w:] W. B. Barnet, M.J. Hinich, N.J. Schofield (ed.) Political Economy: Institutions, Competition, and Representation, Cambridge University Press, Cambridge-New York, 1993.
• Offe K., Projektowanie instytucji w krajach Europy Wschodniej w okresie przemian, [w:] J. Hausner (red.), Studia nad systemem reprezentacji interesów, t. 3, Akademia Ekonomiczna w Krakowie, Fundacja Polska Praca, Kraków 1995.
• Pejovich S., Introduction to Chapter 11, 12, 13, 14 and 15, [w:] S. Pejovich (ed.), The Economic Foundations of Property Rights. Selected Readings, N.H. Elgar, Cheltenham-Lyme 1997.
• Płoskonka J., Korupcja - zagrożenia i metody jej zwalczania. Empiryczne badania nad poziomem korupcji, Służba Cywilna, wiosna-lato 2003, nr 6.
• Postrzeganie korupcji w Polsce. Komunikat z badań, CBOS, Warszawa, czerwiec 2004, http://www.cbos.pl./SPISKOM.PL./2004/k_097_04.PDF.
• Raczyński M., Próba empirycznego pomiaru pogoni za rentą, Gospodarka Narodowa 1995, nr 4.
• Rada Europy, Konwencja o przeciwdziałaniu korupcji w prawie cywilnym, Strasburg, 4 XI 1999, Ośrodek Informacji Rady Europy, Centrum Europejskie UW, Biuletyn 1999, nr 3-4.
• Rapacki R., przekształcenia własnościowe w Polsce w latach 1990-2002: próba bilansu, Bank i Kredyt, czerwiec 2004.
• Schneider F., Enste D., Hiding the Shadows, IMF 2002; http://www.imf.org/external/pubs/ft/issues/issues30/index.htm.
• Schumpeter J., Kapitalizm, socjalizm, demokracja, PWN, Warszawa 1995.
• Schwartzman S., Regional Cleavages and Political Participation in Brazil; http://fbds.org.br/simon/tese/abstrakt.htm.
• Shleifer A., Vishny R., Corruption, Quarterly Journal of Economics, August 1993.
• Staniszkis J., Władza globalizacji, Wyd. Scholar, Warszawa 2003.
• Tarkowski J., Socjologia świata polityki, t. 1, ISP PAN, Warszawa 1994.
• Tanzi V., Davoodi H., Corruption, Public Investment and Growth, IMF Working Paper 1997, No. 139.
• Tittenbrun J., kapitalizm patrymonialny; http://jtittenbrun.w.interia.pl./kapita-1.html.
• Tollison R.D., Rent Seeking: a Survey, Kyklos 1982, vol. 35.
• Weber M., Polityka jako zawód i powołanie, Znak, Fundacja Batorego, Kraków-Warszawa 1998.
• Wedeman A., Looters, Rent-scrapers and Dividend Collectors. The Political Economy of Corruption in Zaire, South Korea, and the Philipines, artykuł zaprezentowany na konferencji: American Political Science Association w 1996 r. w San Francisco, za: J. Lambsdorf, Corruption in Empirical Research - a Review, Transparency International, November 1999.
• Wei S.J., Corruption in Economic Development: Beneficial Grease, Minor Annoyance, or Major Obstacle?, Harvard University and National Bureau of Economic Research 1998.
• Wei S.J., Corruption, Composition of Capital Flows, and Currency Crises, The World Bank, Washington 2000.
• Wei S.J., Natural Openess and Good Government, NBFR, Working Paper, July 2000, No. 7765.
• Wei S.J., Domestic Crony Capitalism and International Fickle Capital: Is There a Connection?, International Finance 2001, No. 4.
• Wei S.J., How Taxing is Corruption on International Investors, National Bureau of Economic Research Paper, May 1997, No. 6030.
• Wilkin J., Teoria wyboru publicznego - homo oeconomicus w sferze polityki, [w:] J. Wilkin (red.). Teoria wyboru publicznego. Wstęp do ekonomicznej analizy polityki i funkcjonowania sfery publicznej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.
• Williamson O., Ekonomiczne instytucje kapitalizmu, PWN, Warszawa 1998.
• Williamson O., Transaction Cost Economics: How it Works? Where is Headed, De Economist 1998, no. 146.
• Pejovich S., The Effects of Interactions of Formal and Informal Institutions on Social Stability and Economic Development, Journal of Markets and Morality 1999, no2.
• Wojtyna A., Nowe kierunki badań nad ekonomiczną rolą państwa, Ekonomista 2001, nr 1.
• Zagórski K., Niezadowoleni szczęśliwcy, Gazeta Wyborcza z 7 marca 2002, nr 105.
• Zybertowicz A., Demokracja w sieci, Rzeczpospolita z 5 marca 2003, nr 54.
• Żakowski J., Kto ma dziś szczęście, Polityka 2004, nr 12.
• Życiński J., Polska rzeczpospolita kastowa, Rzeczpospolita z 10 stycznia 2004, nr 8.