Początki francuskiej myśli ekonomicznej

• Autorzy: Helena Przybyła

Warianty tytułu

The Beginning of the French Economic Idea

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Prawo, moralność, dobro, ustrój społeczny w epokach poprzedzających Odrodzenie najczęściej były pojmowane w dwojaki sposób: jedni mieli je za wyraz boski, a przeto konieczne i wieczne (był to pogląd średniowiecza), inni za twór ludzki, dowodzili, że jest umowne, pozbawione konieczności, zmienne (ten pogląd miał wielu zwolenników w Starożytności). Ale był też możliwy trzeci pogląd: prawo jest pochodzenia ludzkiego, niemniej jest konieczne, ponieważ ma podstawę w stałej i powszechnej naturze ludzkiej. Tak pojęte "prawo natury" było znane w Starożytności stoikom i w Średniowieczu Tomaszowi z Akwinu, ale szerzej zostało rozwinięte na początku XVII w. w koncepcjach prawno-ustrojowych i ekonomicznych. Prąd naturalistyczny przetrwał w XVII w., a dla wieku Oświecenia system naturalny stał się podstawą idei wolnomyślicieli, krytyki tradycji, irracjonalizmu w religii i życiu społecznym. Krytycy merkantylizmu, zarówno angielscy, jak i francuscy formułując nową koncepcję przedmiotu ekonomii odwołali się do "prawa natury" nadając mu odmienną interpretację: Francuzi racjonalistyczną, a Anglicy empiryczną. (fragment tekstu)

EN

The author presented the initiation of the French economic idea's formation which goes back to XVI and XVII entury, that is Renaissance period, when the first trend called mercantilism came into existance in the economy . This system had a national character and was internaly differentiated according to the political, economical and social situation of a given country. The economic opinions of the French mercantilists (J. Bodin, J.B. Colbert, A. Montchre'tien, P. Bouisguillebert) were closely connected with the political and the social tasks that realization was to increase the earnings of a monarch, nation, church and subjects and bring the fame for France. Except the natural resources, masterly skills and crafts, masses' consumption, luxury's consumption and internal trade, the own work was a source of the nation's riches, increase and power. In the social question mercantilists declared against the excessive taxes, indicated to the damage of a certain class' privileging, were contrary to the wastefulness of French court, and also didn't agree with the so-called "indigence's usefulness". Bodin esteemed that "this who better knows all about the nation's matters is not this one who combats thieves with new punishments but this one who gives them an occupation". Montchre'tien proclaimed that man was born to be active and the nation should give the occupation so that would reduce the lounging and begging. Next Boisguillebert ascertained that the source of poverty was the violation of the nature laws that is to say freedom of the industry and private property which had disturbed the social harmony. Therefore, the mentioned writers drew attention to one more element of the richness - that was a wise government. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Historia myśli ekonomicznej; Historia myśli politycznej; Teoria ekonomii; Teoria państwa i prawa; Teoria finansów

EN

History of economic thought; History of political thought; Economic theory; Theory of state and law; Financial theory

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2000
• Numer: nr 11 Teoretyczne i praktyczne dokonania myśli ekonomicznej
• Strony: 19--33

Twórcy

autor

Helena Przybyła

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach

Bibliografia

• Wł. Tatarkiewicz: Historia filozofii. T. II. Warszawa 1968, s. 30-33.
• J. Bodin: Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej. Wstępem opatrzył Z. Izdebski. Warszawa 1958, s. 11
• K. Grzybowski: Historia doktryn politycznych i prawnych. Warszawa 1968, s. 268.
• W. Voise: Myśl społeczna siedemnastego wieku. Warszawa 1970, s. 91 i nast.
• R. Descartes: Rozprawa o metodzie. Warszawa 1952, s. 80.
• H. Grotius: Trzy księgi o prawie wojny i pokoju. T. 1. Warszawa 1957, s. 79-80.
• A. Montchre'tien: Traktat o ekonomii politycznej. W: Merkantylizm i początki szkoły klasycznej. Wybór pism ekonomicznych XVI i XVII wieku. Warszawa 1958, s. 319.
• E. Wright: Historia świata. Ostatnie pięćset lat. Warszawa 1992, s. 66-74
• R. Rybarski: System ekonomii politycznej. T. I. Rozwój życia gospodarczego i idei gospodarczych. Warszawa 1934, s. 76.
• P. Boisguillebert: Rozprawa o naturze bogactw. W: Merkantylizm i początki szkoły klasycznej. Wybór pism ekonomicznych XVI i XVII wieku. Warszawa 1958, s. 374-375.