Rola instytucji kultury w budowaniu i wzmacnianiu kapitału społecznego jako czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego

• Autorzy: Jarosław Działek , Monika Murzyn-Kupisz
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Analizy sektora kreatywnego skupiają się najczęściej na tych działalnościach, które w największym stopniu są nastawione na generowanie zysku i mają największy wkład w kreatywną gospodarkę. Mniej miejsca poświęca się natomiast organizacjom non-profit, wśród nich instytucjom kultury, których oddziaływanie ekonomiczne jest bardziej ograniczone, za to są źródłem inspiracji oraz polem współpracy z innymi podmiotami sektora kreatywnego. Jednocześnie, rozpatrując społeczno-ekonomiczne oddziaływanie sektora kreatywnego, w tym wpływ instytucji kultury, uwagę poświęca się głównie aspektom ekonomicznym, w tym rozwojowi turystyki, a następnie ich znaczeniu w budowaniu kapitału ludzkiego oraz kształtowaniu wizerunku miejsca. Celem niniejszego artykułu jest uzupełnienie tej dyskusji, poprzez poszerzenie analizy potencjalnego wpływu instytucji kultury o dodatkowy obszar, jakim jest tworzenie i wzmacnianie kapitału społecznego. (fragment tekstu)

Słowa kluczowe

PL

Rozwój społeczno-gospodarczy; Kapitał społeczny; Instytucje kultury

EN

Social economic development; Social capital; Cultural institutions

• Czasopismo: Prace Naukowe / Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach
• Rocznik: 2014
• Tom: Sektor kreatywny jako katalizator przemian strukturalnych w regionie

Twórcy

autor

Jarosław Działek

• Uniwersytet Jagielloński w Krakowie

autor

Monika Murzyn-Kupisz

• Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Bibliografia

• 21st Century Libraries. Changing Forms, Changing Futures, Commission for Architecture and the Built Environment, London 2003.
• Analiza wpływu inwestycji w infrastrukturę kultury i turystyki dofinansowanych z funduszy strukturalnych na rozwój społeczno-gospodarczy poszczególnych gmin/powiatów województwa śląskiego, red. K. Gwosdz, M. Murzyn-Kupisz, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Katowice 2010.
• Better Together. The Report of the Saguaro Seminar: Civic Engagement in America, Reprint of 2000 report with New Introduction, Saguaro Seminar on Civic Engagement in America, Harvard University, Cambridge, MA 2001.
• Beugelsdijk S., van Schaik T., Social Capital and Growth in European Regions: An Empirical Test, "European Journal of Political Economy" 2005, No. 21, s. 301-324.
• Bourke C., Public Libraries: Building Social Capital through Networking, "Aplis" 2005, No. 2, s. 71-75.
• Brindley D., Culture, Creativity and Research, "New Review of Academic Librarianship" 2008, No. 14, s. 17-35.
• Bryan J., Munday M., Bevins R., Developing a Framework for Assessing the Socioeconomic Impacts of Museums: The Regional Value of the 'Flexible Museum', "Urban Studies" 2012, No. 1, s. 133-151.
• Bundy A., The Modern Public Library: The Very Best Investment Your Community Can Make, Friends of Libraries, Tullamarine, VIC, Australia 2005, http://www.fola.org.au/pdfs/modernpubliclibrary.pdf (20.12.2012).
• Butterfield A., Museums, Public Space and Funding: Today's Conundrum. Tomorrow's Partnership? "Curator" 2011, No. 1, s. 35-46.
• Coleman J.S., Foundations of Social Theory, Harvard University Press, Cambridge, MA 1990.
• Coleman J.S., Social Capital in the Creation of Human Capital, "American Journal of Sociology" 1988, No. 94, s. 95-120.
• Czapiński J., Kapitał społeczny, [w:] Diagnoza społeczna 2011, red. J. Czapiński, T. Panek, Rada Monitoringu Społecznego, Warszawa 2011, s. 284-292.
• Durlauf S.N., On the Empirics of Social Capital, "The Economic Journal" 2002, No. 112, s. 459-479.
• Działalność instytucji kultury w Polsce w 2010 r., GUS, Warszawa 2011, http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/kts_dzialalnosc_instyt_kultury_w_polsce- 2010.pdf (28.12.2012).
• Działek J., Kapitał społeczny - ujęcia teoretyczne i praktyka badawcza, "Studia Regionalne i Lokalne" 2011, nr 3, s. 100-118.
• Działek J., Kapitał społeczny jako czynnik rozwoju gospodarczego w skali regionalnej i lokalnej w Polsce, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2011.
• Dziembowska-Kowalska J., Funck R., Cultural Activities as a Location Factor in European Competition between Regions: Concepts and Some Evidence, "The Annals of Regional Science" 2000, No. 34, s. 1-12.
• Elmborg J.K., Libraries as the Spaces between Us. Recognizing and Valuing the Third Space, "Reference & User Services Quarterly" 2011, No. 4, s. 338-350.
• Evans G., Measure for Measure: Evaluating the Evidence of Culture's Contribution to Regeneration, "Urban Studies" 2005, No. 5-6, s. 959-983.
• Faracik R., Kurek W., Mika M., Pitrus E., Ptaszycka-Jackowska D., Rodzaje i formy turystyki, [w:] Turystyka, red. W. Kurek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007, s. 196-338.
• Florida R., Narodziny klasy kreatywnej, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa 2010.
• Gard'ner J.M., Heritage Protection and Social Inclusion: A Case Study from the Bangladeshi Community of East London, "International Journal of Heritage Studies" 2004, No. 1, s. 75-92.
• Gehl J., Życie między budynkami, Wydawnictwo RAM, Kraków 2009.
• Gittell R.J., Vidal A., Community Organizing: Building Social Capital as a Development Strategy, Sage, Thousand Oaks, CA 1998.
• Głowacki J., Hausner J., Jakóbik K., Markiel K., Mituś A., Żabiński M., Finansowanie kultury i zarządzanie instytucjami kultury, MSAP, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, Kraków 2009.
• Granovetter M.S., Getting a Job: A Study of Contacts and Careers, Harvard University Press, Cambridge, MA 1974.
• Grassier R.S., Grace R., The Economic Functions of Nonprofit Enterprise: The Case of Art Museums, "Journal of Cultural Economics" 1980, No. 1, s. 19-32.
• Grootaert C., Social Capital: The Missing Link? "Social Capital Initiative Working Paper" 1998, Vol. 3, http://siteresources.worldbank.org/INTSOCIALCAPITAL/Resources/ Social-Capital-Initiative-Working-Paper-Series/SCI-WPS-03.pdf (27.12.2012).
• Grosse T.G., Przegląd koncepcji teoretycznych rozwoju regionalnego, "Studia Regionalne i Lokalne" 2002, nr 1, s. 25-48.
• Harris C., Libraries with Lattes: The New Third Place, "Aplis" 2007, Vol. 20(4).
• Heebels B., Aalst I. van, Creative Clusters in Berlin: Entrepreneurship and the Quality of Place in Prenzlauer Berg and Kreuzberg, "Geografiska Annaler: Series B, Human Geography" 2010, No. 4, s. 347-363.
• Hesmondhalgh D., The Cultural Industries, Sage, London 2007.
• Heumann Gurian E., Function Follows Form: How Mixed-Used Spaces in Museums Build Community, "Curator" 2001, No. 1, s. 97-112.
• Homiński B., Nowe "serce" Warszawy - Buwing na Powiślu, "Czasopismo Techniczne" 2008, z. 3-A, s. 3.
• Homiński B., Wpływ współczesnych przemian cywilizacyjnych na nową rolę bibliotek w strukturze miasta, Praca doktorska, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska, Kraków 2011.
• http://www.biblioteki.org.
• KEA European Affairs, The Economy of Culture in Europe. Study Prepared for the European Commission, Brussels 2006, http://www.keanet.eu/ecoculture/studynew. pdf (19.12.2012).
• Kinghorn N., Willis K., Measuring Museum Visitor Preferences towards Opportunities for Developing Social Capital: An Application of a Choice Experiment to the Discovery Museum, "International Journal of Heritage Studies" 2008, No. 14, s. 555-572.
• Klasik A., Od sektora kultury do przemysłów kreatywnych, [w:] Od przemysłów kultury do kreatywnej gospodarki, red. A. Gwóźdź, NCK, Warszawa 2010, s. 47-63.
• Kubecka M., Szewczyk M., Biblioteki w społeczeństwie wiedzy - strategie dla przyszłości, [w:] Strategie dla kultury. Kultura dla rozwoju. Zarządzanie strategiczne instytucją kultury, red. M. Śliwa, MIK, Kraków 2011, s. 204-209.
• Kubiak A., Miszalska A., Czy nowa próżnia społeczna, czyli o stanie więzi społecznych w III Rzeczypospolitej, "Kultura i Społeczeństwo" 2004, nr 2, s. 9-43.
• Kultura ma znaczenie. Jak wartości wpływają na rozwój społeczeństw, red. L.E. Harrison, S.P. Huntington, Zysk i S-ka, Poznań 2003.
• Lewandowski P., Mućk J., Skrok Ł., Znaczenie gospodarcze sektora kultury. Wstęp do analizy problemu, Raport końcowy, IBS, Warszawa 2010.
• Lorenzen M., Social Capital and Localised Learning: Proximity and Place in Technological and Institutional Dynamics, "Urban Studies" 2007, No. 4, s. 799-817.
• McIntyre C., Museum Foodservice Offers - Experience Design Dimensions, "Journal of Foodservice" 2008, Vol. 19, No. 3, s. 177-188.
• Mellon C.A., Library Anxiety: A Grounded Theory and Its Development, "College & Research Libraries" 1986, No. 2, s. 160-165.
• Meyer B., Turystyka jako ekonomiczny czynnik kształtowania przestrzeni, Uniwersytet Szczeciński, Szczecin 2004. Milewski D., Mnożnik turystyczny, [w:] Ekonomika turystyki, red. A. Panasiuk, PWN, Warszawa 2007.
• Mihaylova D., Social Capital in Central and Eastern Europe. A Critical Assessment and Literature Review, Central European University, Budapest 2004.
• Miles S., 'Our Tyne': Iconic Regeneration and the Revitalisation of Identity in Newcastle Gateshead, "Urban Studies" 2005, No. 5-6, s. 913-926.
• Mohan G., Mohan J., Placing Social Capital, "Progress in Human Geography" 2002, No. 2, s. 191-210.
• Montgomery J., Cultural Quarters as Mechanisms for Urban Regeneration. Part 1, "Planning Practice and Research" 2003, No. 4, s. 293-306.
• Moseid T., Norweskie doświadczenia w tworzeniu i wdrażaniu strategii. Reforma bibliotek 2014, [w:] Strategie dla kultury. Kultura dla rozwoju. Zarządzanie strategiczne instytucją kultury, red. M. Śliwa, MIK, Kraków 2011, s. 189-198.
• Murzyn-Kupisz M., Działek J., Cultural Heritage in Building and Enhancing Social Capital, "Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development" 2013, No. 1.
• Murzyn-Kupisz M., Dziedzictwo kulturowe a rozwój lokalny, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego, Kraków 2012.
• Nabywanie kluczowych kompetencji poprzez edukację na rzecz dziedzictwa kulturowego, red. J. van Lakerveld, I. Gussen, 2012, http://the-aqueduct.eu/download/ Aqueduct-Manual_PO.pdf (28.12.2012).
• Naylor, R., Lungershausen, U., Oakley, K. and Mantella L., Assessment of the Social Impact of Participation in HLF-Funded Projects. Final report, Heritage Lottery Fund, BOP, London 2009, http://www.hlf.org.uk/aboutus/howwework/Documents/ HLF_Social_Impact_FinalReport_BOP_June 2009.pdf (27.12.2012).
• NESTA, Creating Growth. How the UK Can Create World Class Creative Business, London 2006, www.nesta.org.uk/library/documents/Creating-Growth.pdf (27.12.2012).
• Nowak S., System wartości społeczeństwa polskiego, "Studia Socjologiczne" 1979, nr 4, s. 155-172.
• Oldenburg R., The Great Good Place, Da Capo Press, New York 1999.
• Pedlebury J., Townshend T., Gilroy R., The Conservation of English Cultural Built Heritage: A Force for Social Inclusion? "International Journal of Heritage Studies" 2004, No. 1, s. 11-31.
• Plaza B., Haarich S.N., Museums for Urban Regeneration? Exploring the Conditions for Their Effectiveness, "Journal of Urban Regeneration and Renewal" 2009, No. 2, s. 259-271.
• Po co Polakom biblioteki? Raport po trzech latach działania Programu Rozwoju Bibliotek, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Warszawa 2012.
• Polityka spójności i miasta: rola miast i aglomeracji w odniesieniu do wzrostu i zatrudnienia w regionach, Komisja Wspólnot Europejskich, Bruksela 2006.
• Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Projekt. Część I, red. M. Boni, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2011.
• Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności. Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju. Projekt. Część II, red. M. Boni, Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2011.
• Polska 2030. Wyzwania rozwojowe, red. M. Boni, Zespół Doradców Strategicznych Prezesa Rady Ministrów, Warszawa 2009.
• Portes A., Social Capital. Its Origins and Applications in Modern Sociology, "Annual Review of Sociology" 1998, No. 24, s. 1-24.
• Portes A., The Two Meanings of Social Capital, "Sociological Forum" 2000, No. 1, s. 1-12.
• Potts J., Cunningham S., Four Models of the Creative Industries, "International Journal of Cultural Policy" 2008, No. 3, s. 233-247.
• Pratt C., Creative Cities: Tensions within and between Social, Cultural and Economic Development. A Critical Reading of the UK Experience, "City, Culture and Society" 2010, No. 1, s. 13-20.
• Program Strategiczny Dziedzictwo i Przemysły Czasu Wolnego, Urząd Marszałkowski Województwa Małopolskiego, Kraków 2012.
• Przewłocka J., Adamiak P., Zając A., Życie codzienne organizacji pozarządowych w Polsce, Stowarzyszenie Klon Jawor, Warszawa 2012.
• Putnam R., Samotna gra w kręgle, WAIP, Warszawa 2009.
• Putnam R.D., Leonardi R., Nanetti R.Y., Demokracja w działaniu. Tradycje obywatelskie we współczesnych Włoszech, Fundacja im. Stefana Batorego, Znak, Kraków-Warszawa 1995.
• Reading Ch., Sources of Inspiration: How Design Students Learn from Museum Collections and Other Sources of Inspiration, "Art, Design & Communication in Higher Education" 2009, No. 2, s. 109-121.
• Sandell R., Museums and the Combating of Social Inequality: Roles, Responsibilities, Resistance, [w:] Museums, Society, Inequality, ed. R. Sandell, Routledge, London 2002, s. 3-23.
• Sandell R., Museums as Agents of Social Inclusion, "Museum Management and Curatorship" 1998, nr 4, s. 401-418.
• Scott C., Museums: Impact and Value, "Cultural Trends" 2006, No. 1, s. 45-75.
• Siegrist J., Place, Social Exchange and Health: Proposed Sociological Framework, "Social Science and Medicine" 2000, No. 9, s. 1283-1293.
• Snowball J., Measuring the Value of Culture. Methods and Examples in Cultural Economics, Springer Verlag, Berlin-Heidelberg 2008.
• Social Capital and Health, red. I. Kawachi, S.V. Subramanian, D. Kim, Springer, New York 2008.
• Sondergaard B., The Red Thread. New Central Library in Hjorring, "Scandinavian Public Library Quarterly" 2008, No. 4, s. 16-17.
• Strategia Rozwoju Kapitału Społecznego. Projekt dokumentu po konsultacjach społecznych, red. M. Smoleń, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Warszawa 2011.
• Swinbourne K., "A Safe Place to Go". Libraries and Social Capital, University of Technology, Sydney 2000.
• Szeląg M., Raport o stanie edukacji muzealnej w Polsce. Podsumowanie T etapu badań, Muzeum Narodowe w Poznaniu, Forum Edukatorów Muzealnych, Poznań 2012.
• Sztompka P., Zaufanie, nieufność i dwa paradoksy demokracji, [w:] Socjologia. Lektury, red. P. Sztompka, M. Kucia, Znak, Kraków 2005, s. 397-408.
• Teachman J., Paasch K, Carver K, Social Capital and the Generation of Human Capital, "Social Forces" 1997, No. 4, s. 1-17.
• Throsby D., The Concentric Circles Model of the Cultural Industries, "Cultural Trends" 2008, No. 3, s. 147-164.
• Trigilia C., Social Capital and Local Development, "European Journal of Social Theory" 2001, No. 4, s. 427-442.
• Warner M., Building Social Capital: The Role of Local Government, "Journal of Socio-Economics" 2001, No. 30, s. 187-192.
• Watson L., The Future of the Library as a Place of Learning: A Personal Perspective, "New Review of Academic Librarianship" 2010, No. 16, s. 45-56.
• Wedel J.R., Dirty Togetherness: Institutional Nomads, Networks, and the State-Private Interface in Central and Eastern Europe and the Former Soviet Union, "Polish Sociological Review" 2003, No. 2, s. 139-159.
• Westlund H., Adam F., Social Capital and Economic Performance: A Meta-Analysis of 65 Studies, "European Planning Studies" 2010, No. 18, s. 893-919.
• Wilson N., Social Creativity - Re-Qualifying the Creative Economy, "International Journal of Cultural Policy" 2010, No. 3, s. 367-381.
• Wilson P.A., Building Social Capital: A Learning Agenda for the Twenty-First Century, "Urban Studies" 1997, No. 5-6, s. 745-760.
• Woolcock M., Social Capital and Economic Development: Toward a Theoretical Synthesis and Policy Framework, "Theory and Society" 1998, No. 2, s. 151-208.
• World Intellectual Property Organisation, Guide on Surveying the Economic Copy-Right Based Industries, WIPO, Geneva 2003.