Makroekonomiczne skutki postsocjalistycznej transformacji systemowej w krajach bałtyckich (Litwa, Łotwa, Estonia)

• Autorzy: Anna Przegendza

Warianty tytułu

Macroeconomic Results of the Post-Socialist Systematic Transformation in the Baltic States (Lithuania,Latvia,Estonia)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

Litwa, Łotwa i Estonia przez prawie pół wieku były częścią ogromnego monolitycznego bloku - ZSRR. Proces przemian politycznych i gospodarczych, jaki rozpoczął się w tych krajach w roku 1991, miał na celu zastąpienie totalitarnych reżimów politycznych i gospodarek centralnie planowanych przez nowoczesne państwa zbudowane na zasadach demokracji i wolności oraz gospodarkę rynkową opartą na własności prywatnej i zasadach konkurencji. Zmiana polityki gospodarczej nie była możliwa bez gruntownej przebudowy zasad funkcjonowania gospodarki. Po pierwsze, zmianie uległa rola samego państwa. W gospodarce centralnie planowanej państwo było głównym podmiotem i decydentem. W gospodarce wolnorynkowej zarządzanie odbywa się na poziomie samego przedsiębiorstwa, które podejmuje niezależne decyzje, uwzględniając gusta i potrzeby konsumentów. Po drugie, zmianie uległy formy oddziaływania państwa - narzędzia dyrektywne zostały zastąpione narzędziami indykatywnymi (stanowienie prawa oraz dbanie o jego przestrzeganie, przeciwdziałanie zakłóceniom wolnego rynku). Po trzecie, zmianom uległy ceny towarów i usług - ceny administracyjne zostały przekształcone w ceny równowagi między popytem a podażą (co niejednokrotnie oznaczało wielokrotną podwyżkę tych cen) oraz zlikwidowano subwencje do produkcji i konsumpcji. Kolejnym krokiem było uwolnienie cen czynników produkcji - dystrybucja i subwencjonowanie surowców oraz materiałów przez organy centralnej administracji państwowej, a także zostały zlikwidowane dotacje do produkcji maszyn i urządzeń. (fragment tekstu)

EN

The article describes main economic indicators for Estonia, Lithuania and Latvia in the transition period. The Baltic States have made consistent efforts towards the transformation and reintegration with the European Union since 1991. They have opened and liberalized their economies. They also made important changes in the direction of foreign trade and the economic relationship in general from east to west. The EU's share in the Baltic States foreign trade has increased. The Baltic States' export became more competitive in the European market. Estonia is indisputable leader of the group. (original abstract)

Słowa kluczowe

PL

Przekształcenia systemowe; Teoria transformacji gospodarki; Inwestycje zagraniczne; Wskaźniki makroekonomiczne

EN

Systemic transformation; Transformation theory; Foreign investment; Macroeconomic indicators

• Czasopismo: Studia Ekonomiczne / Akademia Ekonomiczna w Katowicach
• Rocznik: 2005
• Numer: nr 34 Wybrane zagadnienia makroekonomiczne i finansowe XX i XXI w
• Strony: 143--155

Twórcy

autor

Anna Przegendza

• Akademia Ekonomiczna im. Karola Adamieckiego w Katowicach, doktorant

Bibliografia

• P. Bożyk: Zagraniczna i międzynarodowa polityka ekonomiczna. PWE, Warszawa 2004, s. 241-245.
• R. Dziewulski, B. Otachel: Postępy Estonii, Litwy i Łotwy w przygotowaniu do członkostwa w UE - na podstawie raportów okresowych Komisji Europejskiej z października 1999 r. "Biuletyn Analiz UKiE" 2000, nr 2.
• R. Dziewulski, C. Herma, B. Otachel, P. Ronkowski, K. Smyk: Omówienie Kompleksowego Raportu Monitorującego Komisji Europejskiej z 5 listopada 2003r. "Biuletyn Analiz UKiE" 2003, nr 13.
• Nowe pogranicze Europy. Litwa, Łotwa, Estonia. Praca zb. pod red. E. Teichmann. Szkoła Główna Handlowa- Kolegium Gospodarki Światowej. PWE, 2003, s. 36.
• P. Bożyk: 24 kraje Europy Środkowej i Wschodniej. Transformacja. Szkoła Główna Handlowa, Warszawa, s. 83.
• G. Kołodko: Globalizacja a perspektywy rozwoju krajów postsocjalistycznych. TNOIK, Toruń 2001, s. 63.